Όταν η ΤτΕ εγκρίνει τα Μega(λα) δάνεια (έγγραφα)

Γράφουν οι Πέτρος Κουσουλός και Βαγγέλης Τριάντης

Έξι τράπεζες. Ένα πολυσυζητημένο ομολογιακό δάνειο-μαμούθ, ύψους 98 εκατομμυρίων ευρώ. Μια δικαστική έρευνα η οποία κατέληξε στο αρχείο και το πολυσέλιδο πόρισμα της Τράπεζας της Ελλάδος το οποίο αδυνατούσε να διαπιστώσει παρατυπίες.

«Το γενικό συμπέρασμα που προκύπτει είναι ότι δεν διαπιστώθηκαν παρατυπίες στην πιστοδοτική πολιτική και τις διαδικασίες που ακολούθησαν...

οι τράπεζες ούτε προς την ανάληψη του πιστωτικού κινδύνου, ούτε προς την παρακολούθησή του». Μια πρόταση των αρμόδιων ελεγκτών της Τράπεζας της Ελλάδος ήταν αρκετή προκειμένου η πλέον διαβόητη υπόθεση δανεισμού ενημερωτικού μέσου αποτελέσει παρελθόν, ως προς το ποινικό σκέλος της.

Η υπόθεση του ομολογιακού δανείου ύψους 98 εκατομμυρίων ευρώ που έλαβε το Mega Channel το 2012 έχει μπει πλέον στο χρονοντούλαπο της σύγχρονης ιστορία καθώς η δικαστική έρευνα που διενεργήθηκε από τους εισαγγελείς κατά της Διαφθοράς ολοκληρώθηκε με την αρχειοθέτηση του ογκώδους φακέλου. Είχε προηγηθεί ένα πολυσέλιδο, απόρρητο, πόρισμα της Τράπεζας της Ελλάδος που προσπάθησε να εντοπίσει τυχόν «μαύρες τρύπες» στις διαδικασίες που ακολούθησαν τα έξι πιστωτικά ιδρύματα (Alpha Bank, η Τράπεζα Πειραιώς, η Eurobank, η Εμπορική Τράπεζα, η Εθνική Τράπεζα Ελλάδος και η Τράπεζα Κύπρου) που «αιμοδότησαν» την Τηλέτυπος Α.Ε.

Οι προηγούμενες δανειοδοτήσεις

Η ιστορία η οποία προκάλεσε το ενδιαφέρον ακόμη και του πολιτικού κόσμου της χώρας, αφορούν δανειοδοτήσεις δεκάδων εκατομμυρίων οι οποίες δόθηκαν από τις τράπεζες με εγγυήσεις κάποιες ταινίες και τηλεοπτικές σειρές.

Οι δανειοδοτήσεις αφορούν την εταιρεία «Τηλέτυπος ΑΕ», την ιδιοκτήτρια του τηλεοπτικού σταθμού «MEGA». Μέχρι και τις 29 Μαρτίου 2013 βασικοί μέτοχοι στην Τηλέτυπος ήταν οι εταιρείες «Πήγασος Εκδοτική ΑΕ» συμφερόντων Μπόμπολα με ποσοστό 25,8%, ο «Δημοσιογραφικός Οργανισμός Λαμπράκη ΑΕ», συμφερόντων Σταύρου Ψυχάρη με ποσοστό 22,1% και η «Benbay Limited», συμφερόντων του εφοπλιστή Βίκτωρα Ρέστη, με 5%.

Η οικονομική σχέση της εταιρείας με τις Τράπεζες ξεκίνησε το 2001. Στις 22 Ιανουαρίου 2001 η εταιρεία έλαβε ομολογιακό δάνειο ύψους 29,5 εκατ. ευρώ. Χρηματοδότης, ήταν η πλειοψηφία του συνόλου των τραπεζών. Ήταν μόλις η αρχή ενός πακτωλού εκατομμυρίων που εισέρευσε στην εταιρία από το τραπεζικό σύστημα.

To 2004 η «Τηλέτυπος ΑΕ», προχώρησε σε αναχρηματοδότηση των υφιστάμενων τραπεζικών υποχρεώσεων αλλά και του παραπάνω ομολογιακού δανείου. Η αναχρηματοδότηση έγινε και πάλι με τραπεζικό χρήμα. Η εταιρεία έλαβε και νέο ομολογιακό δάνειο ύψους 45 εκατ. ευρώ με διαχειρίστρια την Alpha Bank. Το 2008, ένα μόλις μήνα πριν από τη λήξη ομολογιακού δανείου ύψους 13,5 εκατ. ευρώ, η «Τηλέτυπος» αποπλήρωσε το δάνειο.

Στο πόρισμα της ΤτΕ σημειώνεται ότι πολλές από τις πιστοδοτήσεις που δόθηκαν μέχρι και το 2008 ήταν χωρίς εξασφαλίσεις.

Όμως αυτό που καταγράφεται είναι ότι οι τράπεζες δεν ανησυχούσαν ιδιαίτερα για το εάν θα πάρουν ή όχι τα χρήματα τους πίσω.

«Από το 2004 έως και το 2008 οι πιστοδοτήσεις για κεφάλαιο κινήσεως εγκρίνονταν, από όλες τις χρηματοδότριες τράπεζες, χωρίς τη λήψη εξασφαλίσεων με εξαίρεση τις χρηματοδοτήσεις με τη μορφή factoring»., καταγράφει το πόρισμα. Επιπλέον προσθέτει ότι μέχρι το 2008 η χρηματοοικονομική κατάσταση της εταιρείας ήταν ικανοποιητική.

Το ομολογιακό δάνειο-μαμούθ

Ο οικονομικός κατήφορος για την εταιρεία ξεκίνησε το 2009. Η χρηματοοικονομική της κατάσταση επιδεινώθηκε, με αποτέλεσμα τα οικονομικά μεγέθη της να καταγράψουν σημαντικές ζημίες. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο κύκλος εργασιών της παρουσίασε πτώση, εμφανίστηκαν ζημίες και το κεφάλαιο κίνησης της εταιρείας ήταν αρνητικό.

Σύμφωνα με την ΤτΕ οι βασικότερες αιτίες για την οικονομική κατηφόρα ήταν η πτώση της διαφημιστικής της δαπάνης και η αρνητική συγκυρία, καθώς μέχρι τότε το μερίδιο της διαφημιστικής πίτας αποτελούσε τον πλέον «ισχυρό» οικονομικός αιμοδότης της εταιρείας. Η οικονομική πτώση συνεχίστηκε μέχρι και το 2012. Δεν συνέβη όμως το ίδιο και με τον τραπεζικό δανεισμό της εταιρείας, ο οποίος αυξήθηκε κατακόρυφα και δυσανάλογα με τα οικονομικά μεγέθη της.

Πάγια τραπεζική πρακτική είναι να κλείνουν οι στρόφιγγες της χορήγησης δανείων όταν τα οικονομικά μιας επιχείρησης παίρνουν την κατηφόρα. Κάτι που δεν ίσχυσε στην περίπτωση του Mega.

Έτσι λοιπόν το 2012 χορηγήθηκε στην εταιρεία κοινοπρακτικό ομολογιακό δάνειο ύψους 98 εκατ. ευρώ. Τα 88 εκατ. ευρώ δόθηκαν για αναδιάρθρωση των υφιστάμενων δανείων και τα υπόλοιπα 10 εκατ. ευρώ για κεφάλαιο κίνησης. Το δάνειο χορηγήθηκε από έξι τράπεζες: Την Alpha Bank, την Τράπεζα Πειραιώς, την Eurobank, την Εμπορική Τράπεζα, την Εθνική Τράπεζα Ελλάδος και την Τράπεζα Κύπρου.

Για τα δάνεια δόθηκαν από την πλευρά της εταιρείας εξασφαλίσεις που άγγιξαν τα 140 εκατ. ευρώ. Από αυτές τα πέντε εκατομμύρια ευρώ αφορούσαν ακίνητο 17.053 τ.μ. της εταιρείας στο Μαρούσι Αττικής. Το μεγαλύτερο όμως μέρος των εξασφαλίσεων ύψους 124,7 εκατ. ευρώ, αφορούσε ταινίες, ιδιωτικά συμφωνητικά με εταιρείες παραγωγής για τηλεοπτικές σειρές και «εκχώρηση απαιτήσεων από ασφαλιστήρια συμβόλαια που έχουν συναφθεί για την ασφάλιση της ταινιοθήκης».

Το πόρισμα της ΤτΕ

Οι δανειοδοτήσεις μπήκαν στο μικροσκόπιο της ελληνικής δικαιοσύνης κατόπιν αντιδράσεων που προκλήθηκαν σε βουλευτές της αντιπολίτευσης. Άνοιξε σχετική δικογραφία την οποία την χειρίστηκε το γραφείο του εισαγγελέα κατά της Διαφθοράς. Δόθηκε εντολή στην Τράπεζα της Ελλάδος, την αρμόδια εποπτική Αρχή που έχει ως θεσμικό ρόλο τη διασφάλιση της ορθής λειτουργίας του τραπεζικού συστήματος.

Οι ελεγκτές που κλήθηκαν να ελέγξουν τις επίμαχες δανειοδοτήσεις δεν διαπίστωσαν τίποτα το επιλήψιμο. Σύμφωνα με αυτούς ο τρόπος που χορηγήθηκαν τα δάνεια δεν παρουσίαζε αποκλίσεις, από την γενικότερη ακολουθούμενη πιστοδοτική πολιτική των τραπεζών.

«Το γενικό συμπέρασμα που προκύπτει είναι ότι δεν διαπιστώθηκαν παρατυπίες στην πιστοδοτική πολιτική και τις διαδικασίες που ακολούθησαν οι τράπεζες ούτε προς την ανάληψη του πιστωτικού κινδύνου, ούτε προς την παρακολούθησή του».

Το ερώτημα βέβαια που τίθεται είναι το κατά πόσο το ίδιο δάνειο θα μπορούσε να δοθεί και σε οποιαδήποτε άλλη ιδιωτική εταιρεία με αυτά τα οικονομικά μεγέθη η οποία όμως δεν είχε την ίδια παρέμβαση στις πολιτικές «εξελίξεις» της χώρας. Εάν επρόκειτο δηλαδή για μια επιχείρηση με οικονομικά προβλήματα και όχι για το συγκεκριμένο τηλεοπτικό σταθμό. Κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει τι θα συνέβαινε.

Από e-reportaz