Παρασκευή 14 Νοεμβρίου 2014

Stress test: μυστικά και ψέμματα ...και κάποιες αλήθειες (1)

Αναρωτιέμαι αν υπάρχει κάποιος απλός πολίτης σ' αυτόν τον τόπο που να έχει καταλάβει αν τα αποτελέσματα των πρόσφατων τραπεζικών δοκιμασιών αντοχής (stress test) ήταν καλά για τις ελληνικές τράπεζες ή όχι. Αν πιστέψουμε τις ανακοινώσεις των κυβερνητικών παραγόντων, τα δημοσιεύματα των εφημερίδων ή τις αναλύσεις των τηλεαναλυτών, τότε οι έλληνες τραπεζίτες έχουν κάθε λόγο να αισθάνονται ικανοποιημένοι. '
Για παράδειγμα:...

- Ο Αντώνης Σαμαράς σε δήλωσή του υποστήριξε ότι η επιτυχής δοκιμασία για τα τραπεζικά ιδρύματα είναι ένα ακόμα βήμα για την ανάκαμψη της χώρας σημειώνοντας χαρακτηριστικά ότι «Πλέον, βήμα- βήμα, πάνω σε στέρεες βάσεις, βγαίνουμε από την κρίση. Έτσι μόνον δημιουργείται μια νέα Ελλάδα και υπερήφανη και οικονομικά ισχυρή και κοινωνικά δίκαιη. Αυτή την πορεία δεν επιτρέπεται να την ανακόψει κανείς». (euro2day.gr)

- Τα θετικά αποτελέσματα της πανευρωπαϊκής δοκιμασίας αντοχής των συστημικών τραπεζών για τις τέσσερις μεγάλες ελληνικές τράπεζες, είναι ένα ακόμη βήμα προς την ασφαλή έξοδο από το μνημόνιο, δήλωσε ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, Βαγγέλης Βενιζέλος. (tovima.gr)


Δυστυχώς, όμως, αν αρχίσει κανείς να ψάχνει λίγο παραπάνω, κάθε άλλο παρά θα συμμεριστεί την αισιοδοξία τού συγκυβερνητικού διδύμου. Σύμφωνα με την έκθεση που έδωσε στην δημοσιότητα η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, από τις130 ευρωπαϊκές τράπεζες που υποβλήθηκαν στις δοκιμασίες αντοχής, πέρασαν με επιτυχία οι 105. Έλα, όμως, που, ανάμεσα στις 25 που κόπηκαν, βρίσκονται και οι τρεις από τις τέσσερις ελληνικές τράπεζες! Από πού πηγάζει, λοιπόν, η ικανοποίηση που είδαμε παραπάνω;

Επειδή, ίσως υπάρχουν αρκετά που δεν καταλαβαίνετε, δείξτε λίγη υπομονή και θα προσπαθήσουμε να τα εξηγήσουμε όλα.

Κατ' αρχάς, να ξεκαθαρίσουμε ότι με αυτά τα stress test, η ΕΚΤ δεν ψάχνει "την γωνία στο δεκάρικο". Δεν προσπαθεί, δηλαδή, να εντοπίσει τα "μαύρα πρόβατα" και να τα πετάξει έξω από το μαντρί. Αντίθετα, κάνει ό,τι μπορεί για να δείξει στους ευρωπαίους πολίτες (και όχι μόνο) πως το τραπεζικό σύστημα της Ευρώπης πατάει σε γερά πόδια. Συνεπώς, τόσο η δομή των τεστ όσο και τα συμπεράσματά τους είναι φτιαγμένα έτσι ώστε να εξυπηρετούν αυτόν τον σκοπό.

Στα πλαίσια αυτής τής "λογικής", λοιπόν, οι ελληνικές τράπεζες μπορεί να κόπηκαν αλλά... πέρασαν τις δοκιμασίες με επιτυχία! Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, ναι μεν οι τράπεζές μας παρουσιάζουν κεφαλαιακά κενά αλλά θεωρούνται "θωρακισμένες" λόγω αφ' ενός μεν του αναβαλλόμενου φόρου αφ' ετέρου δε του υπολοίπου των 11,4 δισ. του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.

Στο σημείο αυτό, αξίζει να εξηγήσουμε τι πράγμα είναι ο αναβαλλόμενος φόρος, στον οποίο μόλις αναφέρθηκα. Πρόκειται για μια ακόμη "γαλαντομία" τής κυβέρνησης προς τις τράπεζες, ώστε να τις απαλλάξει τελείως από τις ζημιές που υπέστησαν λόγω των περίφημων "κουρεμάτων". Με βάση την ρύθμιση αυτή, οι τράπεζες μπορούν να συμψηφίσουν με μελλοντικές φορολογικές τους υποχρεώσεις τις απώλειές τους από το κούρεμα. Ας δούμε ένα παράδειγμα για να καταλάβουμε πώς δουλεύει η συγκεκριμένη μηχανή:

Ας υποθέσουμε ότι μια τράπεζα έγραψε ζημιές 1000 ευρώ από το κούρεμα των ομολόγων που είχε στα χέρια της. Εγγράφει σήμερα στο ενεργητικό της ένα χιλιάρικο ως αναβαλλόμενο φόρο, και φέρνει τον ισολογισμό της "ίσα βάρκα - ίσα νερά". Αν του χρόνου από τα κέρδη της προκύψει φόρος 100 ευρώ, αντί να πληρώσει ένα κατοστάρικο στο κράτος, απλώς θα αφαιρέσει ένα κατοστάρικο από το ενεργητικό της και δεν θα βγάλει από το συρτάρι της ούτε σέντσι.

Και τώρα το κερασάκι. Ας πούμε ότι η εν λόγω τράπεζα δεν παρουσιάζει ικανοποιητική κερδοφορία κατά τα επόμενα χρόνια και την παίρνει η κάτω βόλτα, ώσπου βάζει λουκέτο πριν προλάβει να συμψηφίσει όλο το ποσό τού αναβαλλόμενου φόρου. Σ' αυτή την περίπτωση, το κράτος υποχρεούται να της καταβάλει σε μετρητά όλο το υπολειπόμενο ποσό τού αναβαλλόμενου φόρου!

Ας επιστρέψουμε, όμως, στην κουβέντα μας. Είπαμε στο παράδειγμά μας ότι η τράπεζα εγγράφει στο ενεργητικό της ένα χιλιάρικο που δεν έχει τώρα αλλά πρόκειται να το αποκτήσει με συμψηφισμούς κατά τα επόμενα χρόνια. Ε, λοιπόν, αυτό το χιλιάρικο το έλαβαν υπ' όψη τους οι δοκιμασίες αντοχής τής ΕΚΤ. Απλά πράγματα. Και όποιος κατάλαβε -ότι την "επιτυχία" των τραπεζών μας στα stress test την χρηματοδοτούμε εμείς με τους φόρους μας-, κατάλαβε.

Σας άνοιξα την όρεξη για περισσότερες λεπτομέρειες; Όπως π.χ. πώς ακριβώς γίνονται αυτά τα stress test; Υπομονή ως αύριο.