Ελαφρύνσεις για... γαλάζιους. Για τους φτωχούς, έχει ο Θεός.

«Και οι φτωχοί, κύριε; Τίποτα για τους φτωχούς;». Όσοι εξακολουθούν να πιστεύουν ότι η ομιλία Σαμαρά στα εγκαίνια της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης ήταν άνευ πολιτικής σημασίας κάνουν πολύ μεγάλο λάθος. Δεν είναι τυχαία η στόχευση των φορολογικών ελαφρύνσεων που αποφάσισε να ανακοινώσει ο Αντώνης Σαμαράς (για την ακρίβεια, των υποσχέσεων για φορολογικές ελαφρύνσεις καθώς τίποτα συγκεκριμένο δεν ελέγχθη).
 
Εμμέσως πλην σαφώς, κατέστησε ξεκάθαρο ότι η ενίσχυση των οικονομικά ασθενέστερων...

με μέτρα τύπου «κοινωνικό μέρισμα» δεν ήταν τίποτα περισσότερο από μια «παρένθεση». Πλέον, ό,τι μπορεί να αντέξει σε παροχές ο κρατικός προϋπολογισμός, θα δίδεται προς ικανοποίηση του «ακροατηρίου» της Νέας Δημοκρατίας: ιδιοκτήτες ακινήτων, στελέχη επιχειρήσεων, επιχειρηματίες, «νοικοκυραίους», ένστολους. Μία προς μία, οι παροχές που ενσωματώθηκαν στην ομιλία του πρωθυπουργού ήταν κομμένες και ραμμένες στα μέτρα όχι αυτών που πραγματικά έχουν ανάγκη, αλλά αυτών που αισθάνθηκαν «προδομένοι» από το κόμμα τους, ειδικά μετά την ανάρτηση των 6,2 εκκαθαριστικών του ΕΝΦΙΑ. Το έλαβε το μήνυμα το επιτελείο του Μεγάρου Μαξίμου, είδε και τα αποτελέσματα των δημοσκοπήσεων και αποφάσισε να «δράσει». Ό,τι περισσέψει από το πρωτογενές πλεόνασμα του 2014 και του 2015 για παροχές, δεν θα δοθεί πλέον στους φτωχούς (πώς τους είπε ο Ολάντ; Ξεδοντιάρηδες;) με μέτρα όπως το κοινωνικό μέρισμα. Θα διατεθεί για τη μείωση των φορολογικών συντελεστών. Μάλιστα, αυτό δεν θα γίνει μια χρονιά, αλλά θα διαρκέσει τουλάχιστον για μια εξαετία καθώς το σχέδιο είναι… μακρόπνοο.

 

Αν και όποτε...

 

Μια «ακτινογραφία» των ελαφρύνσεων που ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός δείχνει ποιες είναι οι κοινωνικές ομάδες που πρόκειται να ωφεληθούν αν και όποτε ενεργοποιηθούν οι χαμηλότεροι φορολογικοί συντελεστές που ακούστηκαν στα εγκαίνια της ΔΕΘ:

 

1. Τι μας είπε ο πρωθυπουργός; Ότι θα δοθεί έκπτωση στα κενά (ξενοίκιαστα) μη ηλεκτροδοτούμενα ακίνητα. Για να φανεί συνεπής, κάλεσε τον υπουργό Οικονομικών να ενσωματώσει άμεσα τη νομοθετική ρύθμιση στην τροπολογία η οποία ήδη από την περασμένη Τρίτη έχει κατατεθεί στη Βουλή. Το ότι οι ιδιοκτήτες αυτών των ακινήτων, που υποτίθεται ότι θα ελαφρυνθούν, θα χρειαστεί να ανέβουν πραγματικό… Γολγοθά για να κερδίσουν ποσά της τάξεως των 20-30 ευρώ, είναι το ένα θέμα. Υπάρχει και η πολιτική διάσταση του ζητήματος. Το υπουργείο Οικονομικών χορηγεί μια έκπτωση η οποία μειώνει το βεβαιωμένο ποσό του φόρου κατά μερικές δεκάδες εκατομμύρια ευρώ. Σε ποιανού την τσέπη θα μπουν αυτά τα χρήματα; Προφανώς όχι στις τσέπες των φτωχότερων. Οι φτωχότεροι έχουν ένα σπίτι για να μένουν (αν το έχουν και αυτό). Ακόμη και το ρεύμα να τους έχουν κόψει, το διαμέρισμα δεν είναι κενό καθώς στο έντυπο Ε1 εμφανίζεται ως χρησιμοποιούμενο για την κάλυψη των βασικών στεγαστικών αναγκών. Ποιους ωφελεί το μέτρο; Αυτούς που έχουν λυμένο το ζήτημα της στέγασης, έχουν και δεύτερο ακίνητο στο όνομά τους, το οποίο όμως διατηρούν κλειστό και χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα επειδή δεν μπορούν να το νοικιάσουν. Με λίγα λόγια, ο κρατικός προϋπολογισμός επιβαρύνεται για να αποζημιωθεί ο ιδιοκτήτης που δεν κατάφερε να βρει ενοικιαστή για ένα ακίνητο το οποίο προορίζεται για την ενίσχυση του εισοδήματός του. Αντίθετα, για τον ιδιοκτήτη που έχει ένα σπίτι για να μένει αυτός και τα παιδιά του, δεν περισσεύει ούτε… ευρώ.

 

2. Η εισφορά αλληλεγγύης θα μειωθεί, είπε ο Αντώνης Σαμαράς. Το ανακοίνωσε το Σάββατο και από τη Δευτέρα άρχισαν τα σενάρια για το πώς και το πότε. Επικοινωνιακά, η κυβέρνηση προσπαθεί να εμφανίσει την παράταση επιβολής ενός φόρου ως «ελάφρυνση». Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η εισφορά αλληλεγγύης, από τον νόμο, είναι ένα μέτρο με ημερομηνία λήξεως την 31.12.2014. Η εισφορά δεν θα λήξει, αλλά θα συνεχίσει να επιβάλλεται και το 2015 και το 2016. Αυτό που συζητείται είναι να μειωθούν οι συντελεστές «στα όρια των αντοχών του προϋπολογισμού» όπως ειπώθηκε χαρακτηριστικά. Η εισφορά αλληλεγγύης αποδίδει στο κράτος περίπου 1,3 δισεκατομμύρια ευρώ σε ετήσια βάση. Το ζήτημα είναι ποιοι πληρώνουν και ποιοι θα επωφεληθούν από την έκπτωση. Ιδού λοιπόν: εισφορά επιβάλλεται στους έχοντες ετήσιο εισόδημα άνω των 12.000 ευρώ. Για εισοδήματα από 12.000 έως 20.000 ευρώ επιβάλλεται φόρος με συντελεστή 1%, για εισοδήματα από 20.000 έως 50.000 ευρώ ο συντελεστής είναι 2%, ανεβαίνει περαιτέρω στο 3% για εισοδήματα από 50.000 ευρώ έως 100.000 ευρώ και καταλήγει να υπολογίζεται με συντελεστή 4% για όσους έχουν εισόδημα άνω των 100.000 ευρώ. Το πώς ακριβώς θα διαμορφωθούν οι συντελεστές την επόμενη χρονιά έχει τη σημασία του γι’ αυτούς που πληρώνουν, αλλά δεν είναι το μοναδικό που έχει σημασία. Από τα 1,3 δισεκατομμύρια ευρώ, το υπουργείο Οικονομικών θα προϋπολογίσει καταρτίζοντας το προσχέδιο του προϋπολογισμού του 2015 ότι θα εισπράξει περίπου 30% λιγότερα. Δηλαδή θα «διαθέσει» 400 εκατ. ευρώ για παροχές. Ποιοι θα τα πάρουν; Σίγουρα όχι οι φτωχότεροι. Διότι αυτοί που δηλώνουν εισοδήματα κάτω από 12.000 ευρώ (και οι οποίοι ξεπερνούν το 60% του συνόλου) δεν πρόκειται να κερδίσουν τίποτα. Άλλο ένα μέτρο το οποίο δεν αφορά σε τίποτα τους φτωχούς.

 

3. Τρίτη εξαγγελία Σαμαρά: θα μειωθεί ο ανώτατος φορολογικός συντελεστής στην κλίμακα των μισθωτών και των συνταξιούχων από το 42% που είναι σήμερα, στο 32%. Πραγματικά εντυπωσιακή η μείωση κατά 10 ολόκληρες ποσοστιαίες μονάδες. Ποιον ωφελεί όμως; Στην πράξη, με την κλίμακα φορολογούνται οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι, όχι για το σύνολο των εισοδημάτων τους, αλλά αποκλειστικά για τα εισοδήματα που προέρχονται από μισθό ή σύνταξη. Τα εισοδήματα από άλλες πηγές, φορολογούνται αυτοτελώς. Δηλαδή, τα ενοίκια φορολογούνται με συντελεστή 11% και 33%, ανάλογα με το ύψος τους, και τα εισοδήματα από ελεύθερα επαγγέλματα με συντελεστή 26% ή 33% από το πρώτο ευρώ. Τι είπε ο πρωθυπουργός; Ότι ο ανώτατος συντελεστής θα μειωθεί από το 42% που είναι σήμερα στο 32%. Ποιο τμήμα όμως του εισοδήματος φορολογείται σήμερα με τον συντελεστή του 42%; Το (ετήσιο) τμήμα του μισθού ή της σύνταξης που υπερβαίνει τις 42.000 (!) ετησίως. Δηλαδή, η συγκεκριμένη παροχή αφορά:

 

◆ Τους εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα που αμείβονται με τουλάχιστον 3.000 ευρώ τον μήνα. Ακόμη και γι’ αυτούς, η έκπτωση φόρου θα φανεί στο υπερβάλλον τμήμα, δηλαδή το κομμάτι του μισθού πάνω από τις 3.000 ευρώ.

 

◆ Τους συνταξιούχους με σύνταξη ή άθροισμα συντάξεων άνω των 3.500 ευρώ τον μήνα και πάλι για το τμήμα της σύνταξης άνω των 3.500 ευρώ. Πόσοι ανήκουν σε αυτήν την κατηγορία; Μερικές εκατοντάδες.

 

◆ Τους δημοσίους υπαλλήλους με αποδοχές άνω των 3.500 ευρώ τον μήνα. Πόσοι παίρνουν τέτοιες αποδοχές; Πρακτικά, οι γενικοί γραμματείς υπουργείων και οι βουλευτές, οι οποίοι ούτως ή άλλως έχουν ειδικό καθεστώς φορολόγησης για μέρος της βουλευτικής τους αποζημίωσης.

 

Παροχές - τζίφος

 

Τι θα εισπράξουν οι χαμηλόμισθοι και οι χαμηλοσυνταξιούχοι από την παραπάνω παροχή; Απολύτως τίποτα.

 

4. Τέταρτη εξαγγελία Σαμαρά: Μείωση του συντελεστή φορολόγησης των επιχειρήσεων από το 26% που είναι στο 15%. Το ’χει ξαναπεί ο πρωθυπουργός ότι θέλει να ρίξει τον συντελεστή φορολόγησης των επιχειρήσεων για να χρηματοδοτήσει την ανάπτυξη και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Αυτή η παροχή, βέβαια, κοστίζει ακριβά. Το 2014, οι επιχειρήσεις πλήρωσαν περίπου 3,8 δισεκατομμύρια ευρώ σε φόρους, εκ των οποίων τα δύο δισεκατομμύρια ευρώ για προκαταβολές φόρων του 2015. Για να χρηματοδοτηθεί η μείωση του φόρου κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες, απαιτούνται πάνω από 1,2 δισ. ευρώ, έστω και σε βάθος χρόνου. Πώς θα καλυφθούν αυτά τα ποσά; Ενδεχομένως ένα μέρος να αυξηθεί από την αύξηση της κερδοφορίας των επιχειρήσεων. Σε κάθε περίπτωση, και αυτό το θέμα δεν αφορά τους φτωχότερους, εκτός και αν λάβουμε υπόψη ότι οι επιχειρήσεις, συγκινημένες από τη μείωση του φορολογικού συντελεστή, θα αρχίσουν τις προσλήψεις δίνοντας απλόχερα μεροκάματα στους ανέργους.

 

5. Η πέμπτη εξαγγελία Σαμαρά είναι και η μοναδική συγκεκριμένη μέχρι στιγμής, έστω και εν μέρει. Είπε ο πρωθυπουργός ότι ο ειδικός φόρος κατανάλωσης στο πετρέλαιο θέρμανσης θα μειωθεί κατά 30%. Αυτό σημαίνει ότι η τιμή λιανικής του πετρελαίου θέρμανσης θα μειωθεί από τον Οκτώβριο κατά 12 ολόκληρα λεπτά το λίτρο, με την τιμή του διαμορφώνεται από τα 1,25 ευρώ που είχε πέρυσι, στα 1,10-1,15 ευρώ. Ο πρωθυπουργός είπε επίσης – και ήδη ανακοινώθηκε –  ότι θα διατηρηθεί και το επίδομα θέρμανσης. Ας υποθέσουμε ότι τίποτα δεν θ’ αλλάξει στην πορεία (αν και η εμπειρία του ΕΝΦΙΑ με την τροπολογία που κατατέθηκε προχθές δείχνει ότι το υπουργείο Οικονομικών δεν το έχει σε τίποτα να αλλάξει μια παράμετρο για να «κόψει» δικαιούχους). Και πάλι το ερώτημα είναι το εξής: τα 12 λεπτά το λίτρο, καθώς αφορούν έμμεση φορολογία, δίνονται σε όλους, είτε είναι πλούσιοι είτε είναι φτωχοί. Οι φτωχοί όμως έχουν ένα ζήτημα: έχουν εξασφαλίσει τα 12 λεπτά το λίτρο λόγω της μείωσης του φόρου. Τα υπόλοιπα 115 λεπτά το λίτρο που χρειάζονται για να αγοράσουν, πού ακριβώς θα τα βρουν; Με ποιο μέτρο θα ενισχυθεί η αγοραστική τους δύναμη; Μήπως με το πιλοτικό ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα; Μήπως με το «κοινωνικό μέρισμα» του 2015, το οποίο ξέχασε να εξαγγείλει ο κ. Σαμαράς;

 

6. Η έκτη εξαγγελία αφορούσε τους ένστολους. Τι τους είπε ο πρωθυπουργός; Ότι, μετά τη χάρη που τους έκανε να τους δώσει κοινωνικό μέρισμα με εντελώς διαφορετικά κριτήρια από αυτά που ίσχυσαν για όλους τους υπόλοιπους Έλληνες (ήταν προφανώς ευνοϊκότερα), θα τους κάνει και μια δεύτερη: να εφαρμόσει μερικώς την υπέρ τους δικαστική απόφαση. Από τα δεδουλευμένα που δικαιούνται, υποσχέθηκε ότι θα τους δώσει ένα μέρος. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι το πολύ να εισπράξουν τα… μισά. Όσον αφορά το πότε θα τα εισπράξουν, τίποτα δεν πρόκειται να φανεί στον ορίζοντα αν προηγουμένως δεν γίνει η διαπραγμάτευση με την τρόικα και δεν καταρτιστεί το προσχέδιο του προϋπολογισμού για το 2015.

 

Από το Ποντίκι