Καλώς ήρθατε στο Σημιτιστάν: το Συμβούλιο Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων που κυβερνάει 30 χρόνια

Το «συμβούλιο» που έβγαλε επτά υπουργούς και έναν πρωθυπουργό - Πώς συνδέεται το Συμβούλιο Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων με τους πρωταγωνιστές της ελληνικής οικονομίας επί 27 χρόνια 

Tο Συμβούλιο Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων έγινε γνωστό στο ευρύ κοινό μετά την αντικατάσταση του Γιάννη Στουρνάρα στον πρόσφατο ανασχηματισμό από τον Γκίκα Χαρδούβελη και τις επακόλουθες αλλαγές στο οικονομικό επιτελείο. Η πλέον κομβική αλλαγή από αυτές ήταν στην προεδρία του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων, γνωστού και ως ΣΟΕ, με τον Πάνο Τσακλόγλου να δίνει τη θέση του στον Χριστόδουλο Στεφανάδη.

  

Όσο άγνωστο και να είναι το ΣΟΕ, πρόκειται για μία πολύ σημαντική ανεξάρτητη αρχή που υπάγεται απευθείας στον υπουργό Οικονομικών και ο επικεφαλής του βρίσκεται σε άμεση συνεννόηση και συνεργασία με τον εκάστοτε υπουργό. Η απόφαση για την ίδρυση του ΣΟΕ στη σημερινή του μορφή πάρθηκε το μακρινό 1987 παρόλο...

που υπήρχε σαν όργανο και παλαιότερα. Ο Ανδρέας Παπανδρέου ήταν ακόμα πρωθυπουργός, στη δεύτερη τετραετία μετά τις εκλογές του 1985, υπουργός Οικονομικών ο Δημήτρης Τσοβόλας και Εθνικής Οικονομίας ο Κώστας Σημίτης αρχικά και στη συνέχεια ο Παναγιώτης Ρουμελιώτης.

  

Τα πρόσωπα που στελέχωσαν το συγκεκριμένο συμβούλιο, από τη σύστασή του και εδώ και 27 χρόνια, πρωταγωνίστησαν εκτός από την οικονομική ζωή της Ελλάδας και στην πολιτική ζωή. Χαρακτηριστικό είναι ότι όποτε ο υπουργός Οικονομικών επιλέχθηκε από τη λεγόμενη «τάξη» των τεχνοκρατών και των καθηγητών Πανεπιστημίου –εκτός από την περίπτωση του Νίκου Χριστοδουλάκη- είχε περάσει από το ΣΟΕ. Συγκεκριμένα τρεις υπουργοί έχουν διατελέσει πρόεδροι του ΣΟΕ (Αλογοσκούφης, Στουρνάρας, Ζανιάς), ένας παρολίγον υπουργός (Ράπανος), ενώ τρεις ακόμα υπουργοί διετέλεσαν μέλη του (Κατσέλη –υπουργός Οικονομίας-,Παπακωνσταντίνου, Χαρδούβελης). Παράλληλα οι τέσσερις τελευταίοι διοικητές της Τράπεζας της Ελλάδος (Παπαδήμος, Γκαργκάνας, Προβόπουλος και Στουρνάρας) έχουν περάσει από το ΣΟΕ με τον Λουκά Παπαδήμο να έχει διατελέσει και πρωθυπουργός.

  

Η ιστορία ξεκινά στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του 1980 με το τότε πανίσχυρο ΠΑΣΟΚ να καταφέρνει να συγκεντρώσει τα «καλύτερα μυαλά της εποχής», όπως τα έχει χαρακτηρίσει ο Νίκος Γκαργκάνας, για να στελεχώσουν αυτό το νέο συμβούλιο. Γιάννης Σπράος, Κωνσταντίνος Γεωργουτσάκος, Νίκος Γκαργκάνας, Λουκάς Παπαδήμος, Γιάννης Παπανικολάου, Ηρακλής Πολεμαρχάκις και Θάνος Σκούρας μπαίνουν στο ΣΟΕ και πιάνουν αμέσως δουλειά υπό τις οδηγίες του Κώστα Σημίτη και του Παναγιώτη Ρουμελιώτη στη συνέχεια. Ο Γιάννης Σπράος, διετέλεσε εκτός από πρόεδρος του ΣΟΕ και σύμβουλος του Κώστα Σημίτη, εκπόνησε και επέβλεψε την εφαρμογή του διετούς σταθεροποιητικού προγράμματος (1985-1987) ενώ έμεινε στην ιστορία για την μελέτη του για τις συντάξεις που συνάντησε τις σφοδρές αντιδράσεις συνδικαλιστών και ΜΜΕ. Ο Κωνσταντίνος Γεωργουτσάκος διετέλεσε διοικητής της Εμπορικής Τράπεζας, προκάτοχος του Γιάννη Στουρνάρα. Ο Νίκος Γκαργκάνας, διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος από το 2002 μέχρι και το 2008, ενώ ο Ηρακλής Πολεμαρχάκις εκτός από την ακαδημαϊκή του καριέρα έκανε ένα σύντομο πέρασμα από το οικονομικό επιτελείο του Γιώργου Παπανδρέου πριν αναλάβει πρωθυπουργός. Οι Γιάννης Παπανικολάου και Θάνος Σκούρας ακολούθησαν λαμπρή ακαδημαϊκή καριέρα. Ο Λουκάς Παπαδήμος από την άλλη συνέχισε στην Τράπεζα της Ελλάδος, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και έφτασε να γίνει μέχρι και πρωθυπουργός της Ελλάδας. Λίγα χρόνια νωρίτερα από το ΣΟΕ είχε περάσει και η Λούκα Κατσέλη, σύζυγος ενός εκ των τότε πανίσχυρων «βαρόνων» του ΠΑΣΟΚ, Γεράσιμου Αρσένη.

  

Η διακυβέρνηση Μητσοτάκη ανέδειξε δύο οικονομολόγους από το ΣΟΕ. Πρώτα ο Γιώργος Προβόπουλος ανέλαβε πρόεδρος και συνέχισε στην Alpha Bank, ενώ από το 2004 ως το 2008 διετέλεσε διοικητής της Εμπορικής Τράπεζας συνεχίζοντας την παράδοση των διοικητών προερχόμενων από το ΣΟΕ (Γεωργουτσάκος, Στουρνάρας). Το 2008 διαδέχεται τον Νίκο Γκαργκάνα στη διοίκηση της Τράπεζας της Ελλάδος. Το 1992 τοποθετείται στο ΣΟΕ ο ανατέλλων οικονομικός εγκέφαλος της Νέας Δημοκρατίας, νέος καθηγητής του London School of Economics και της ΑΣΟΕΕ, Γιώργος Αλογοσκούφης ο οποίος μετά από 12 χρόνια ανέλαβε υπουργός Οικονομικών στην κυβέρνηση Καραμανλή, όπου έμεινε μέχρι τον Ιανουάριο του 2009. Ο Γ. Αλογοσκούφης ήταν μία επιλογή του τότε υπουργού Οικονομικών και Εθνικής Οικονομίας Στέφανου Μάνου.

Στην αμέσως επόμενη χρονική περίοδο η φυσιογνωμία του Κώστα Σημίτη είναι κυρίαρχη ενώ από το Συμβούλιο Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων περνούν μία σειρά από πρόσωπα που τα τελευταία χρόνια κράτησαν το τιμόνι της οικονομίας στα χέρια τους με μερικά από αυτά να κρατούν τις τύχες της ακόμα και σήμερα.

  

Πρώτος πρόεδρος του ΣΟΕ μετά τη διακυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας αναλαμβάνει ο Γιάννης Στουρνάρας, ο μακροβιότερος πρόεδρος του συμβουλίου, αφού παρέμεινε στη θέση του από το 1994 μέχρι το το 2000. Ο νυν διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος κατά τη διάρκεια της θητείας του εκεί, συνεργάζεται στενά με τον πρώην συμβουλό του στο Υπουργείο Οικονομικών, Νίκο Καραβίτη. Σημαίνον μέλος του ΣΟΕ αυτήν την περίοδο είναι και ο Τάσος Γιαννίτσης, μετέπειτα υπουργός Εργασίας και Εξωτερικών του Κώστα Σημίτη και υπηρεσιακός υπουργός Εσωτερικών στην κυβέρνηση Πικραμμένου. Στο προσκήνιο επανέρχεται και ο Γιάννης Σπράος, μέλος της «dream team» του 1987. Την ίδια περίπου περίοδο ο μετέπειτα πρόεδρος του ΣΟΕ, Γιώργος Ζανιάς αναλαμβάνει Πρόεδρος του Κέντρου Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ), θέση από την οποία πέρασαν η Λούκα Κατσέλη (1982-1986) και ο Ηρακλής Πολεμαρχάκις (1987-1988).

  

Το 2000 ο τότε υπουργός Οικονομικών, Νίκος Χριστοδουλάκης, αποφασίζει να αλλάξει ολόκληρο το Συμβούλιο που είχε διοριστεί από τον Γιάννο Παπαντωνίου. Ο Γιάννης Στουρνάρας αποχωρεί για τη διοίκηση της Εμπορικής Τράπεζας και πρόεδρος αναλαμβάνει ο καθηγητής Βασίλης Ράπανος. Ανάμεσα στα μέλη του Συμβουλίου είναι ο πρώην υπουργός Οικονομικών, Γιώργος Παπακωνσταντίνου αφού είχε περάσει από τη θέση του συμβούλου του Κώστα Σημίτη για θέματα Κοινωνίας της Πληροφορίας, ο πρώην διευθυντής του Γραφείου Στρατηγικού Σχεδιασμού του Λουκά Παπαδήμου, Γιώργος Παγουλάτος και ο σημερινός «τσάρος» της Οικονομίας, Γκίκας Χαρδούβελης. Σε εκείνο το συμβούλιο συμμετείχε και ο μέχρι πρότινος πρόεδρος του ΣΟΕ, Πάνος Τσακλόγλου.

  

Τα πρόσωπα που στελέχωσαν το ΣΟΕ τη δεκαετία 1994-2004 μπορούν να χαρακτηριστούν ως η «χρυσή γενιά» των οικονομολόγων, συγκρινόμενη με τα μυαλά του 1987. Απόδειξη του παραπάνω είναι ότι σήμερα, δέκα ολόκληρα χρόνια μετά, τα πρόσωπα που πέρασαν τότε από το ΣΟΕ είναι οι πρωταγωνιστές της ελληνικής οικονομίας.

  

Η περίοδος της διακυβέρνησης Καραμανλή αποτελεί ουσιαστικά μία παρένθεση με τον Πλούταρχο Σακελλάρη να αναλαμβάνει την ηγεσία του ΣΟΕ.

  

Το 2009 με την επιστροφή του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία ο Γιώργος Ζανιάς ορίζεται πρόεδρος του ΣΟΕ, έχοντας περάσει από τη θέση του γενικού γραμματέα του Υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών την περίοδο 2001-2004, με υπουργό τον Νίκο Χριστοδουλάκη ο οποίος τον απομάκρυνε από το ΚΕΠΕ το 2002.

  

Στην υπηρεσιακή κυβέρνηση Πικραμμένου ο Γιώργος Ζανιάς ορκίζεται υπουργός Οικονομικών και ο γνώριμός του από το ΣΟΕ, Τάσος Γιαννίτσης, υπουργός Εσωτερικών, με ευθύνη την ομαλή διεξαγωγή εκλογών. Μετά τις εκλογές η πρώτη επιλογή του Αντώνη Σαμαρά για τη θέση του υπουργού Οικονομικών ακούει στο όνομα του Βασίλη Ράπανου. Ο καθηγητής του Οικονομικού της Νομικής αρνείται για λόγους υγείας και ο κλήρος πέφτει στον Γιάννη Στουρνάρα, συνάδελφό του στο Πανεπιστήμιο και προκάτοχό του στο ΣΟΕ. Γιάννης Στουρνάρας και Γιώργος Ζανιάς μάλιστα «συγκατοικούν» για 15 μέρες στο ίδιο γραφείο λόγω ενός τυπικού προβλήματος του κ. Στουρνάρα να ορκιστεί υπουργός με τον τελευταίο να συμμετέχει κανονικά στις κυβερνητικές συσκέψεις και τον Γ. Ζανιά να υπογράφει ως υπηρεσιακός υπουργός.

Το παζλ των κομβικών θέσεων στην ελληνική οικονομία ολοκληρώνεται δύο χρόνια μετά, με την «χρυσή γενιά» του ΣΟΕ να τις καταλαμβάνει. Ο Γιώργος Ζανιάς έχει ήδη αναλάβει πρόεδρος της Εθνικής Τράπεζας, ο Γιάννης Στουρνάρας μετακινείται στην Τράπεζα της Ελλάδοςαντιστέφοντας τους όρους με τον Γιώργο Προβόπουλο που τον είχε διαδεχθεί στην Εμπορική Τράπεζα το 2004, ο Βασίλης Ράπανος αναλαμβάνει τη διοίκηση της Alpha Bank, η οποία έχει απορροφήσει την Εμπορική. Ταυτόχρονα στην προεδρία της Eurobank (τράπεζα με στην οποία εργαζόταν ο Γκίκας Χαρδούβελης) τοποθετείται ο Παναγιώτης Θωμόπουλος, πρώην υποδιοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, πρώην μέλος του ΔΣ της Εθνικής Τράπεζας και μέλος του ΣΟΕ υπό την προεδρία του Γιάννη Στουρνάρα.

-

[πηγή άρθρου: www.parapolitika.gr]

[για τη δημιουργία του γραφικού χρησιμοποιήθηκαν επίσης οι ακόλουθες πηγές: UNFOLLOW - Τεύχος 31 - Ιούλιος 2014 & www.tovima.gr]

 

Από Jodi