Τρίτη 18 Νοεμβρίου 2014

H απίστευτη περιπέτεια του ΕΝΦΙΑ μόλις αρχίζει

«Φέρτε πίσω τα… κακώς βεβαιωμένα» θα φωνάζουν πάνω από δύο εκατομμύρια ιδιοκτήτες ακινήτων, οι οποίοι θα σπεύσουν να χρησιμοποιήσουν την ηλεκτρονική εφαρμογή του Taxisnet προκειμένου να διορθώσουν τα λάθη που έχουν γίνει στο έντυπο Ε9.

Δεν είναι μια απλή διαδικασία διόρθωσης τυπικών και αθώων λαθών. Παραλείψεις και λανθασμένες συμπληρώσεις που έγιναν άλλοτε με ευθύνη του φορολογούμενου και άλλοτε με υπαιτιότητα των υπαλλήλων του υπουργείου Οικονομικών είχαν ως αποτέλεσμα να χρεωθούν οι ιδιοκτήτες ακινήτων με φόρους, το ύψος των οποίων ενδέχεται να...
ξεπερνάει τα 250 εκατ. ευρώ. Και τι παραλείψεις: 

◆ Έχουν φορτωθεί φόρο οι πεθαμένοι.
◆ Ακίνητα χωρίς στέγη έχουν φορολογηθεί σαν να ήταν παλάτια.
◆ Οικοδομές που έμειναν στα μπετά φορολογούνται σαν να έχουν αποκτήσει και τα πόμολα.

Πάνω λοιπόν που άρχισε να πιστεύει η κυβέρνηση ότι ο ΕΝΦΙΑ θα δημιουργήσει μια «λευκή τρύπα» στον προϋπολογισμό – ήδη έγιναν σχετικές διαρροές από το υπουργείο Οικονομικών, οι οποίες είδαν το φως της δημοσιότητας – ενδεχομένως και από σήμερα θα αρχίσει να βλέπει τα έσοδα να… μαραίνονται, καθώς κάθε δήλωση που θα καταφτάνει ηλεκτρονικά στο TAXIS θα αφαιρεί από το μενού των εσόδων και μερικές δεκάδες ή και εκατοντάδες ευρώ.

Πέφτουν απ’ τα… σύννεφα

Πώς δημιουργήθηκε η υπεραισιοδοξία για τα έσοδα του ΕΝΦΙΑ; Από τα νούμερα του Σεπτεμβρίου. Πώς σκέφτηκαν οι επιτελείς; Θέλουμε συνολικά να μαζέψουμε 2,65 δισ. ευρώ από τον ΕΝΦΙΑ για να επιτύχουμε τον στόχο του προϋπολογισμού. Έχουμε βεβαιώσει πάνω από τρία δισεκατομμύρια, έτσι ώστε και να μην πληρώσει ο ένας στους πέντε, πάλι ο στόχος θα υλοποιηθεί. Βγαίνουν τα αποτελέσματα του Σεπτεμβρίου (μην ξεχνάμε ότι μετά και τις σχετικές παρατάσεις στις 30.9 έληγε η προθεσμία για την καταβολή της πρώτης δόσης του ΕΝΦΙΑ) και δείχνουν ότι τα έσοδα από την πρώτη δόση ξεπέρασαν ακόμη και τα 700 εκατ. ευρώ. Χαράς ευαγγέλια. Γνωρίζοντας ότι ο ΕΝΦΙΑ πληρώνεται σε έξι δόσεις, το οικονομικό επιτελείο θα περίμενε να μαζέψει έσοδα 440-450 εκατ. ευρώ. Του ήρθαν 700 εκατ. ευρώ και άρχισε να ονειρεύεται πλεόνασμα. Να όμως που η πραγματικότητα δεν είναι αυτή. Το νούμερο του Σεπτεμβρίου «φούσκωσε» για δύο λόγους:

1 Εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες (πληροφορίες αναφέρουν ότι ξεπερνούν το ένα εκατομμύριο) πήγαν και κατέβαλαν μαζεμένο ολόκληρο το ποσό του φόρου για να μην μπλέκουν με την ταλαιπωρία τού να καταβάλλουν κάθε μήνα μικροποσά στις τράπεζες. Αν ένα εκατομμύριο ιδιοκτήτες σού καταβάλουν μαζεμένα 200-300 ευρώ ο καθένας, έχεις μαζέψει ως Δημόσιο 200-300 εκατ. ευρώ. Τον άλλο μήνα, όμως, από τους συγκεκριμένους φορολογούμενους δεν έχεις να εισπράξεις τίποτα.

2 Σε πολλές χιλιάδες περιπτώσεις έγιναν συμψηφισμοί οφειλών με απαιτήσεις των φορολογουμένων από επιστροφές φόρου. Δηλαδή, βεβαιώθηκαν ως έσοδα από τον ΕΝΦΙΑ ποσά που κανονικά το Δημόσιο έπρεπε να επιστρέψει στους πολίτες από κάποιο συμψηφισμό φόρου. Φρέσκο χρήμα δεν μπήκε στο ταμείο του Δημοσίου. Απλώς το Δημόσιο γλίτωσε μια δαπάνη (την οποία μάλιστα είναι άγνωστο πότε θα πλήρωνε, δεδομένου ότι οι καθυστερήσεις για την επιστροφή του φόρου στους δικαιούχους είναι πολύμηνες). Με τους συμψηφισμούς υπάρχει ένα ζήτημα. Δεν γνωρίζεις αν ο φορολογούμενος που του πήρες τα λεφτά που περίμενε από την επιστροφή έχει φοροδοτική ικανότητα. Μπορείς κάλλιστα να βρεθείς αντιμέτωπος με το φαινόμενο τον επόμενο μήνα να μην εισπράξεις τίποτα.

Δεν προσήλθαν

Εκτός από αυτές τις δύο παραμέτρους, στις οποίες το υπουργείο Οικονομικών δεν έδωσε καμία σημασία, υπήρξε και μια τρίτη: πάνω από 1,2 εκατομμύρια ιδιοκτήτες δεν προσήλθαν καν να πληρώσουν την πρώτη δόση. Φάνηκε άλλωστε αυτό και από τα στατιστικά με τις ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το Δημόσιο. Μέσα στον Σεπτέμβριο, ο κατάλογος των οφειλετών απέκτησε πάνω από 850.000 καινούργιες εγγραφές. Έτσι, ο συνολικός αριθμός αυτών που χρωστούν στο Δημόσιο εκτινάχτηκε στα 3,3 εκατομμύρια άτομα. Και κάπως έτσι, ολοκληρώθηκε ο Σεπτέμβριος.

Τον Οκτώβριο τα φαινόμενα με τις τεράστιες ουρές στις τράπεζες (που τον Σεπτέμβριο προκάλεσαν ακόμη και τον θάνατο ενός ανθρώπου) δεν επαναλήφθηκε. Γιατί; Διότι από τα 6,2 εκατομμύρια συμπολίτες μας, 1,2 εκατομμύρια είχαν ήδη εξοφλήσει, ενώ πάνω από ένα εκατομμύριο εξακολουθούν να μην έχουν πληρώσει ούτε… ευρώ για τον ΕΝΦΙΑ.

Οι συνολικές εισπράξεις από τον φόρο, όπως διέρρευσε από το υπουργείο Οικονομικών, ανήλθαν στο ένα δισεκατομμύριο ευρώ. Χαράς ευαγγέλια στο υπουργείο Οικονομικών, καθώς θεωρήθηκε ως επιτυχία το ότι με τις δύο πρώτες δόσεις (δηλαδή το ένα τρίτο της διαδρομής) επιτεύχθηκε περίπου το 40% του εισπρακτικού στόχου. Να όμως που η δεύτερη δόση απέφερε έσοδα της τάξεως των 300-350 εκατ. ευρώ. Αν αυτό επαναληφθεί και τον Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο αλλά και τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο, το υπουργείο Οικονομικών θα βρεθεί αντιμέτωπο με μια «τρύπα» στα έσοδά του άνω των 200 εκατ. ευρώ.

Οι διορθώσεις

Χωρίς στο ποσό αυτό να υπολογίζεται η «διαγραφή» βεβαιωμένων οφειλών. Έτσι, ουσιαστικά από σήμερα (και λέμε σήμερα, διότι αναμένεται να ενεργοποιηθεί η ηλεκτρονική υπηρεσία μέσω της οποίας θα πρέπει να γίνουν οι διορθώσεις στο Ε9 από τις οποίες θα εξαρτηθεί και η καινούργια εκκαθάριση του ΕΝΦΙΑ) ξεκινάει ένας «Γολγοθάς» για τους ιδιοκτήτες προκειμένου να προλάβουν να διορθώσουν τα λάθη μέσα σε ασφυκτικές προθεσμίες. Ποια είναι τα δεδομένα;

1 Ο νόμος προβλέπει ότι οι διορθωτικές δηλώσεις Ε9 πρέπει να υποβληθούν μέχρι τις 30 Νοεμβρίου (!). Δηλαδή περίπου δύο εκατομμύρια ιδιοκτήτες θα πρέπει να σπεύσουν στους λογιστές τους για να αποκαταστήσουν λάθη και αδικίες μέσα σε 15 ημέρες. Το ότι αυτό είναι αδύνατον, το γνωρίζουν ήδη οι υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών, ενώ δεν αποκλείουν τον κίνδυνο οι μαζικές διορθώσεις να προκαλέσουν τεράστια προβλήματα λειτουργίας στο σύστημα Taxisnet. Αυτό λοιπόν που αναμένεται είναι να δοθεί μια ακόμη παράταση, για την οποία όμως απαιτείται νομοθετική ρύθμιση. Το πιθανότερο είναι ότι η παράταση θα δοθεί μέχρι τις 20 Δεκεμβρίου. Δηλαδή, θα κάνουμε… Χριστούγεννα με τον ΕΝΦΙΑ. Μέχρι τις 20 θα διορθώνουμε και μέχρι τις 31.12 θα… πληρώνουμε.

2 Με τις δηλώσεις του ΕΝΦΙΑ έχει γίνει η εξής παγκόσμια πρωτοτυπία. Τον Ιούλιο, προκειμένου το υπουργείο Οικονομικών να καταλογίσει όσο το δυνατόν περισσότερους φόρους, πήγε και συμπλήρωσε όποια κενά έβρισκε στις φορολογικές δηλώσεις από… μόνο του. Έβγαλε μια απόφαση και είπε: Ξεχάσατε να συμπληρώσετε τον όροφο του διαμερίσματος; Εμείς θεωρούμε ότι βρίσκεται στον έκτο (και ας είναι ημιυπόγειο). Ξεχάσατε να συμπληρώσετε την ηλικία; Εμείς θεωρούμε ότι χτίστηκε το 2008 (και ας είναι 50 ετών). Ξεχάσατε να συμπληρώσετε το ποσοστό ιδιοκτησίας; Εμείς θεωρούμε ότι σας ανήκει το ακίνητο σε ποσοστό 100% (και ας έχετε το ένα πέμπτο μαζί με τα αδέρφια σας). Είναι προφανές ότι όλες αυτές οι παραδοχές έχουν λειτουργήσει εις βάρος του φορολογούμενου. Τον έχουν φορτώσει με φόρο που δεν του αναλογεί. Και δεν είναι απαραίτητο ότι όλα τα πεδία έμειναν κενά με ευθύνη του φορολογούμενου. Μπορεί να είναι κενά που προέκυψαν κατά τη συμπλήρωση του Ε9 (προ ετών) από τους υπαλλήλους του υπουργείου Οικονομικών.

3 Υπάρχουν και εξωφρενικές περιπτώσεις: Έχει βεβαιωθεί ΕΝΦΙΑ σε περισσότερους από 2.500 πεθαμένους. Πολύ απλά διότι – όπως έχει προκύψει στην πράξη – ουδέποτε δηλώθηκε σωστά ο θάνατος στο μητρώο. Έτσι, η Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων θεώρησε ότι ο φορολογούμενος είναι ζωντανός και τον φόρτωσε με ΕΝΦΙΑ για τα ακίνητα που βρήκε στην κατοχή του. Προφανώς ο ΕΝΦΙΑ είναι διπλός, καθώς έχουν κληθεί να τον πληρώσουν και οι κληρονόμοι. Τώρα θα πρέπει να κινηθεί η διαδικασία δήλωσης του θανάτου στο μητρώο της εφορίας προκειμένου στη συνέχεια να διαγραφεί ο φόρος που έχει καταλογιστεί στον πεθαμένο.

4 Ημιτελή διαμερίσματα και ακίνητα γενικώς, για τις ανάγκες του ΕΝΦΙΑ έχουν εμφανιστεί ως «τελειωμένα». Αυτό σημαίνει ότι οι φορολογούμενοι έχουν φορτωθεί με 40% περισσότερο φόρο. Και όλο αυτό γιατί δεν συμπλήρωσαν σωστά μια επιλογή προκειμένου να δηλώσουν ότι το ακίνητο εκτός από ημιτελές είναι και μη ηλεκτροδοτούμενο. Θα πρέπει να γίνει νέα υποβολή της δήλωσης για να προκύψει η έκπτωση.

5 Με τα μη ηλεκτροδοτούμενα έχει γίνει σάλος. Ενώ σε ολόκληρη τη χώρα προκύπτει ότι τα ακίνητα χωρίς ρεύμα είναι πάνω από ένα εκατομμύριο, την έκπτωση που προβλέπει ο νόμος (σ.σ.: 20% επί του ΕΝΦΙΑ για τα μη ηλεκτροδοτούμενα ακίνητα που παρέμειναν κλειστά για ολόκληρο το 2013) καρπώθηκαν μόνο οι 100.000 ιδιοκτήτες. Τι έγινε με τους υπόλοιπους; Είτε δεν συμπλήρωσαν σωστά τον αριθμό του ρολογιού της ΔΕΗ είτε δεν δήλωσαν καθόλου το ρολόι της ΔΕΗ. Όλοι αυτοί θα πρέπει να τροποποιήσουν και ένα και δύο έντυπα προκειμένου να πάρουν την έκπτωση. Μόνο σε αυτή την κατηγορία αναμένεται να γίνουν εκατοντάδες χιλιάδες διορθώσεις.

Πλήρωσε και σκάσε

Όποιος νομίζει ότι με τη συμπλήρωση του Ε9 (με ηλεκτρονικές διαδικασίες αποκλειστικά) τελειώνει η ταλαιπωρία πλανάται... Ο νόμος του ΕΝΦΙΑ προβλέπει ότι όποιος μέσα από τη διαδικασία διόρθωσής του εξασφαλίσει μείωση φόρου άνω των 300 ευρώ (δηλαδή να του έχουν καταλογίσει φόρο 1.000 ευρώ και ύστερα από τις διορθώσεις ο φόρος να περιοριστεί στα 600 ευρώ) θα πρέπει να μαζέψει όλα τα χαρτιά για τα ακίνητά του και να πάει στην εφορία για έλεγχο. Μέχρι να γίνει ο έλεγχος από την εφορία, ο φόρος θα παραμένει στα ψηλά (στο συγκεκριμένο παράδειγμα, στα 1.000 ευρώ). Τι σημαίνει αυτό; Ότι ο φορολογούμενος θα πρέπει κανονικά να πληρώνει τις δόσεις για έναν φόρο που δεν του αναλογεί. Θα σκεφτεί κάποιος: Γιατί να πληρώνει τις δόσεις και να μην περιμένει την τελική εκκαθάριση; Πολύ απλά διότι αν δεν πληρώνει τις δόσεις, θα εμφανίζεται να έχει στο σύστημα ληξιπρόθεσμες οφειλές. Και αν έχει ληξιπρόθεσμες οφειλές, οι οποίες έχουν γεννηθεί μετά την 1.10.2014, δεν θα μπορεί να ενταχθεί στο καθεστώς ρύθμισης των ληξιπρόθεσμων οφειλών και αποπληρωμής των οφειλόμενων σε έως και 100 δόσεις. Το τι σημαίνει έλεγχος ορθής συμπλήρωσης Ε9 – και μάλιστα μαζικός – μπορεί να το φανταστεί κάποιος. Θα πρέπει να βγουν από τα μπαούλα αποδοχές κληρονομιάς, κιτρινισμένα συμβόλαια, πιστοποιητικά που αποδεικνύουν ότι το αγροτεμάχιο άλλαξε χέρια διά λόγου κ.λπ. Η απίστευτη περιπέτεια του ΕΝΦΙΑ τώρα ξεκινάει…  

Από το Ποντίκι