Έχουμε άδικο να αναρωτιόμαστε; Στα καφενεία ο κόσμος μιλάει για βουλευτές άβουλους και μοιραίους... Εμείς θα το πούμε αλλιώς: Έλα, βουλευτή μου, να δεις τι ψήφισες. Κατά πάσα πιθανότητα δεν κατάλαβες τι έκανες. Ή, για την ακρίβεια, δεν διάβασες καν. Πού να προλάβεις. Παρασκευή διέρρευσε μια… βερσιόν του πολυνομοσχεδίου, Σάββατο κατατέθηκαν στη Βουλή 800 σελίδες –το πολυνομοσχέδιο, η εισηγητική έκθεση, η έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους και οι τροποποιούμενες διατάξεις – και Κυριακή μεσάνυχτα, λίγο πριν από την ψηφοφορία, έπεσε η βροχή των...
τροπολογιών και των νομοθετικών προσαρμογών.
Όσοι έγιναν μάρτυρες αυτής της διαδικασίας κατάθεσης των τροπολογιών έχουν να το λένε: τέτοιο πράγμα δεν έχουν ξαναζήσει.
Το γεγονός όμως είναι γεγονός και δεν αλλάζει: ο νέος νόμος οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια σε νέα περικοπή των μισθών στον ιδιωτικό τομέα, σε γενναίο «κούρεμα» επικουρικών συντάξεων, ενώ αφήνει ανοιχτό, ορθάνοιχτο, το ενδεχόμενο να υπάρξει και περικοπή των κύριων συντάξεων. Όχι, τίποτε από όλα αυτά δεν ελέγχθηκε μέσα στο διήμερο της συζήτησης στη Βουλή. Άλλες ήταν οι προτεραιότητες: το αν το γάλα θα έχει διάρκεια τριών, πέντε, επτά ή 11 ημερών, το αν τα σούπερ μάρκετ θα μπορούν να ανοίξουν φαρμακεία shop in shop και αν το ψωμί θα πωλείται με το κιλό ή με το… μέτρο. Προσθέτουμε και ολίγον από πολιτικό θρίλερ με τις προτάσεις μομφής, τις διαγραφές και τις συγκρούσεις νυν και πρώην προέδρων κομμάτων και τελειώσαμε. Η κυβέρνηση μπορεί να πανηγυρίζει για την πύρρειο νίκη της – πλέον η κοινοβουλευτική πλειοψηφία έχει φτάσει σε οριακό σημείο και η ιστορία τείνει να επαναληφθεί ως φάρσα – και οι πολίτες αυτής της χώρας μπορούν να περιμένουν την ώρα που θα κληθούν να πληρώσουν έναν ακόμη λογαριασμό.
Στο παρασκήνιο έγιναν διεργασίες στους διαδρόμους της Βουλής. Κάποιοι (λίγοι) αντιλήφθηκαν ότι η έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους κάνει ευθέως αναφορά σε γενναιότατη περικοπή των επικουρικών συντάξεων. Κάποιοι άλλοι συνειδητοποίησαν ότι τα λεφτά από τους φόρους υπέρ τρίτων δεν αλλάζουν απλώς τσέπη (δηλαδή να φύγουν από το σεντούκι του ασφαλιστικού ταμείου και να καταλήξουν στο χρηματοκιβώτιο του κρατικού προϋπολογισμού). Χάνονται κιόλας, δημιουργώντας «τρύπα» στα οικονομικά των ταμείων.
Τρύπες
Ορισμένοι συνειδητοποίησαν ότι η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών που πληρώνουν εργαζόμενοι και εργοδότες ανοίγει τρύπα στους προϋπολογισμούς των ασφαλιστικών ταμείων, η κάλυψη της οποίας δεν έχει εξασφαλιστεί. Έγιναν οι προσπάθειες συνεννόησης με τους αρμόδιους υπουργούς Οικονομικών και Εργασίας. Μάταια όμως. Ήταν όλα συμφωνημένα με την τρόικα και δεν υπήρχε περίπτωση να τροποποιηθούν. Το γάλα, η βιταμίνη και το καρβέλι, όσο και αν θίγουν τα συμφέροντα συγκεκριμένων επαγγελματικών κλάδων, ήταν απλώς ένας αντιπερισπασμός. Αλλού λαλούν οι κόκορες. Μετά την κάλπη θα μάθουμε γεωγραφικό μήκος και πλάτος.
Ψηφίσαμε ψαλίδι στις επικουρικές: Το γνωρίζαμε, το συζητούσαμε, αλλά τώρα το είδαμε γραμμένο και το συνειδητοποιήσαμε. Από την 1.7.2014 οι επικουρικές συντάξεις δεν θα θυμίζουν σε τίποτα τις σημερινές. Η έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους αναφέρει ότι η δαπάνη του Ενιαίου Ταμείου Επικουρικής Ασφάλισης (δηλαδή το ποσό που καταβάλλεται κάθε χρόνο για την πληρωμή των συντάξεων) θα πρέπει να μειωθεί κατά 335 εκατομμύρια ευρώ. Φαίνεται μικρό το νούμερο μπροστά στον πακτωλό των δισεκατομμυρίων με τον οποίο βομβαρδιζόμαστε καθημερινά (τόσα δισ. ευρώ η δόση του Απριλίου, τόσα δισ. ευρώ οι οφειλές στα ταμεία και στις τράπεζες, άλλα τόσα δισ. ευρώ αυτά που μας χρωστάει το Δημόσιο). Ωστόσο, αν συνδυαστεί με τη συνολική δαπάνη για την καταβολή των επικουρικών συντάξεων (προσεγγίζει τα τέσσερα δισ. ευρώ), τότε προκύπτει το εξής ασφαλές συμπέρασμα: το υπουργείο Εργασίας έχει συμφωνήσει με την τρόικα οι επικουρικές να μειωθούν κατά τουλάχιστον 10% μεσοσταθμικά. Και αν μάλιστα αποφασιστεί να μην θιγούν οι χαμηλοσυνταξιούχοι (πράγμα όχι πολύ πιθανό, καθώς πρόκειται για επικουρική σύνταξη, οπότε το υπουργείο Εργασίας δεν θα δείξει ιδιαίτερη ευαισθησία), τότε για να βγει τέτοιος μέσος όρος θα πρέπει οι επικουρικές συντάξεις των 200-300 ευρώ και πάνω να μπουν για μια ακόμη φορά στην κλίνη του Προκρούστη. Γιατί θα συμβούν όλα αυτά; Διότι έχουμε αποφασίσει και έχουμε ψηφίσει οι επικουρικές συντάξεις να υπολογίζονται με βάση την πολιτική των μηδενικών ελλειμμάτων.
Δηλαδή, τα ταμεία θα πληρώνουν όσο αντέχει η τσέπη τους. Αν δεν αντέχουν, θα κόβουν τα έξοδα, δηλαδή τις συντάξεις. Και πώς να αντέξει η τσέπη των επικουρικών ταμείων όταν κόβουμε συνεχώς τους πόρους τους; Η κατάργηση των φόρων υπέρ τρίτων, που επίσης πέρασε μέσα από τον πολυνόμο, πληγώνει το σκέλος των εσόδων, καθώς τα χρήματα είτε μεταφέρονται στον κρατικό προϋπολογισμό είτε χάνονται λόγω κατάργησης του φόρου, για τα οικονομικά των επικουρικών ταμείων είναι το ίδιο και το αυτό. Πότε θα συμβούν όλα αυτά; Έναν μήνα μετά το κλείσιμο της κάλπης. Από την 1η Ιουλίου πέφτει ψαλίδι. Ήταν προγραμματισμένο να γίνει από την 1.1.2015, αλλά η ανάγκη το έφερε πιο κοντά κατά έξι μήνες. Το ψαλίδι αυτό, μέχρι το τέλος του 2014 πρέπει να αποδώσει 168 εκατομμύρια ευρώ και από το 2015 και μετά περί τα 335 εκατομμύρια ευρώ. Υπολογισμένα πράγματα. Νοικοκυρεμένα.
Ποιες συντάξεις;
Στρώσαμε… χαλί για μείωση συντάξεων: Στους διαδρόμους του υπουργείου Εργασίας ακούγεται εδώ και ημέρες ότι η τελική συμφωνία με την τρόικα περιλαμβάνει πτυχές τις οποίες ακόμη δεν γνωρίζουμε. Μια από αυτές είναι και η διενέργεια νέας μελέτης βιωσιμότητας για το ασφαλιστικό σύστημα. Η εμπειρία του πρόσφατου παρελθόντος έχει δείξει ότι οι μελέτες βιωσιμότητας συνήθως καταλήγουν σε έναν κοινό παρονομαστή: «κούρεμα» συντάξεων. Είναι πολλοί οι λόγοι που θα επικαλεστεί η τρόικα μετά την κάλπη για να επαναφέρει στο προσκήνιο ζητήματα που είχαν κλείσει (προσωρινά από ό,τι θα φανεί για μια ακόμη φορά) από το τέλος του 2011.
1. Τις οικονομικές επιπτώσεις από τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 3,9 ποσοστιαίες μονάδες. Μετρήθηκε η ζημιά για τα ταμεία. Προέκυψε ένα ποσό της τάξης των 500 εκατ. ευρώ για τον ΟΑΕΔ (σ.σ.: είναι κοινό μυστικό ότι αυτά τα χρήματα ουδέποτε κατέληγαν στον ΟΑΕΔ και στην πραγματικότητα παρέμεναν στο ΙΚΑ για να καταβληθούν οι συντάξεις) και άλλα 100 εκατ. ευρώ για το ΙΚΑ: σύνολο 600 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση (σ.σ.: είναι μεγαλύτερο το κόστος, αλλά το υπουργείο Εργασίας φρόντισε να αφαιρέσει το όφελος από την κατάργηση παροχών). Με χαρά ψήφισαν οι βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας και του ΠΑΣΟΚ τη ρύθμιση για τη μείωση των εισφορών, πιστεύοντας ότι αυτό θα φέρει νέες θέσεις εργασίας και ενίσχυση της ρευστότητας των επιχειρήσεων. Σωστά όλα αυτά, αλλά μπορεί να φέρει και μείωση των συντάξεων. Ακόμη και αν φέτος ένα μέρος από το έλλειμμα στα ασφαλιστικά ταμεία καλυφθεί από το πρωτογενές πλεόνασμα, τι θα γίνει του χρόνου;
2. Τις οικονομικές επιπτώσεις από την κατάργηση φόρων υπέρ τρίτων. Ήδη ψηφίστηκε η κατάργηση μερικών και η έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους προσδιόρισε τη ζημιά στα 180 εκατ. ευρώ. Αν στην επόμενη αξιολόγηση του καλοκαιριού τεθεί και πάλι το ζήτημα, οι επιπτώσεις στα οικονομικά των ταμείων θα είναι ακόμη μεγαλύτερες.
3. Τις επιπτώσεις από την προσμέτρηση και των επιπλέον 300.000 συντάξεων, οι οποίες βρίσκονται σε εκκρεμότητα. Πρόκειται για περιπτώσεις ανθρώπων που έχουν καταθέσει αίτηση συνταξιοδότησης, αλλά ακόμη δεν έχουν πάρει τη σύνταξή τους (σ.σ.: μόνο ορισμένοι εξ αυτών έχουν πάρει προσωρινή σύνταξη, αλλά αυτό δεν βελτιώνει και πολύ την κατάσταση). Το ποσό που πρέπει να καταβάλλεται σε ετήσια βάση για τη «χρηματοδότηση» αυτών των συντάξεων ανέρχεται σε πολλές εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ.
Νέα μείωση μισθών
Με πολύ εύσχημο τρόπο πέρασε στους βουλευτές της συμπολίτευσης το επιχείρημα ότι η περικοπή κατά 50% των ήδη παγωμένων τριετιών για τους μακροχρόνια άνεργους θα οδηγήσει πολλούς από αυτούς στην εύρεση εργασίας, έστω και με λιγότερα. Πόσα λιγότερα; Οι καθαρές αποδοχές ενός μακροχρόνια ανέργου με 20 χρόνια προϋπηρεσίας θα είναι 569 ευρώ καθαρά, ακόμη και αν ληφθεί υπόψη η αύξηση στις καθαρές αποδοχές λόγω της μείωσης των ασφαλιστικών εισφορών. Οι μεικτοί μισθοί, λόγω της διάταξης που ψαλιδίζει στο μισό τις τριετίες, διαμορφώνονται πλέον ως εξής:
1.586 ευρώ για τον πρωτοδιόριστο.
2.615,3 ευρώ για αυτόν που έχει συγκεντρώσει μια τριετία μέχρι το τέλος του 2012.
3.644,6 ευρώ για αυτόν που έχει δύο τριετίες έως το τέλος του 2012.
4.673,9 ευρώ για αυτόν που έχει τρεις τριετίες μέχρι το τέλος του 2012.
Άρα, κάποιος που είχε συμπληρώσει μια τριετία στο τέλος του 2012 και είναι μακροχρόνια άνεργος (δηλαδή άνεργος για περισσότερους από 12 μήνες) θα παραμείνει με τα 615,3 ευρώ μεικτά μέχρι να πέσει η ανεργία κάτω από το 10%. Αυτά είναι τα μεικτά, διότι αν αφαιρεθούν και οι ασφαλιστικές εισφορές, που στο εξής θα υπολογίζονται με συντελεστή 15,5%, ο καθαρός μισθός πέφτει στα 519 ευρώ. Και αυτά υπό την προϋπόθεση ότι ο μακροχρόνια άνεργος είναι άνω των 25 ετών και προσλαμβάνεται ως οκτάωρος. Διότι μπορεί να είναι νέος κάτω των 25 ετών και 4ωρος.
Το αντεπιχείρημα
Διατυπώθηκε το επιχείρημα ότι είναι προτιμότερο κάποιος να εργάζεται με λιγότερα παρά να μην εργάζεται καθόλου. Υπάρχει όμως και το αντεπιχείρημα: μπήκε στον νόμο διάταξη που εμποδίζει τους εργοδότες από το να ξεκινήσουν έναν ακόμη γύρο αντικατάστασης ακριβών εργαζόμενων που δικαιούνται όλες τις τριετίες με μακροχρόνια ανέργους οι οποίοι δικαιούνται τις μισές; Δεν θα το κάνει αυτό ένας λογικός εργοδότης για ένα στέλεχος ή έναν υπάλληλο με εξειδικευμένα προσόντα ή πείρα. Γιατί όμως να μην το κάνει για έναν υπάλληλο σε εμπορικό κατάστημα, σε εταιρεία security (που έληξε και η κλαδική του σύμβαση από την 1η Απριλίου) ή σε ένα σούπερ μάρκετ;
Και να ήταν μόνο η μείωση των μισθών. Δεσμευτήκαμε ότι μετά τις εκλογές θα επανεξετάσουμε όσα δεν «έκλεισαν» σε αυτόν τον γύρο για προφανείς πολιτικούς λόγους. Θα τα δούμε και πάλι μπροστά μας: το αίτημα για πλήρη απελευθέρωση των ομαδικών απολύσεων, για αλλαγή του νόμου περί απεργιών κ.ά. Όχι, γι’ αυτά τα ζητήματα οι βουλευτές δεν μπήκαν στη δύσκολη θέση να ψηφίσουν (σ.σ.: αν και πέρασαν διάταξη που ανοίγει ακόμη περισσότερο τον θεσμό των νοικιασμένων εργαζόμενων, δηλαδή αυτών που δουλεύουν για τρία χρόνια με σύμβαση και απολύονται χωρίς αποζημίωση). Δεσμεύτηκε όμως η κυβέρνηση και αυτό θα φανεί πολύ σύντομα, όταν θα βγουν και επίσημα τα κείμενα της συμφωνίας με τους εκπροσώπους των δανειστών.
Από το Ποντίκι
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου