Tο τέλος του '14 βρήκε τον Αλκίνοο Ιωαννίδη με αποσκευές μια «Μικρή Βαλίτσα», έναν δηλαδή από τους καλύτερους δίσκους της χρονιάς και μια σειρά θαυμάσιων εμφανίσεων.
Αυτό τον καιρό προετοιμάζεται για να τελειώσει την σεζόν με έναν ακόμα κύκλο εμφανίσεων, κάθε Παρασκευή και Σάββατο στο «Σταυρός Του Νότου» (έναρξη 13 Μαρτίου) και με τη συνοδεία του ίδιου πάντα εκλεκτού και ιδιόμορφου σχήματος το οποίο αποτελείται από βιολί/βιόλα, τσέλο/λύρα, κοντραμπάσο και μπουζούκι/λαούτο.
Αυτό τον καιρό προετοιμάζεται για να τελειώσει την σεζόν με έναν ακόμα κύκλο εμφανίσεων, κάθε Παρασκευή και Σάββατο στο «Σταυρός Του Νότου» (έναρξη 13 Μαρτίου) και με τη συνοδεία του ίδιου πάντα εκλεκτού και ιδιόμορφου σχήματος το οποίο αποτελείται από βιολί/βιόλα, τσέλο/λύρα, κοντραμπάσο και μπουζούκι/λαούτο.
Μας μίλησε για αυτές τις συναυλίες, για το πως βλέπει τον δίσκο μέσα από την μικρή έστω χρονική απόσταση από την κυκλοφορία του, για το αποτέλεσμα των πρόσφατων εκλογών, για το τι περιμένει από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ αλλά και για το τι πρέπει...
να ζητήσουμε καθένας από τον εαυτό μας, συμπεριλαμβανομένου φυσικά και του ιδίου από τον δικό του.
Συνέντευξη στον Θάνο Μαντζάνα
Σε μια συνέντευξη σας λίγο πριν τις εκλογές είχατε δηλώσει «είμαι κομματικά ανάπηρος» αλλά λίγο μετά την επικράτηση του ΣΥΡΙΖΑ αναρτήσατε ένα από τα πλέον πανηγυρικά μα και ουσιαστικά κείμενα για αυτήν το οποίο μάλιστα αναπαράχθηκε πάρα πολύ. Δεν υπάρχει κάποια αντίφαση ανάμεσα σε αυτά τα δύο γεγονότα;
Καμία. Παραμένω ανίκανος να ενταχτώ, να συμμορφωθώ και να λειτουργήσω στα πλαίσια οποιουδήποτε κόμματος. Το συγκεκριμένο κείμενο μπορεί να διαβαστεί ως «πανηγυρικό» μόνον επειδή είμαστε για τα πανηγύρια, τόσο ο γράφων όσο και οι αναγνώστες! Στα βάθη που ζούμε χάθηκαν όλοι οι ενδιάμεσοι τόνοι, όπως στα μεγάλα θαλάσσια βάθη χάνονται σταδιακά ένα - ένα τα χρώματα. Εδώ κάτω διαβάζουμε μόνο το άσπρο και το μαύρο. Λίγο πιο χαμηλά καραδοκεί το απόλυτο σκότος...
Η επιστολή εξέφρασε την αισιοδοξία μιας συγκεκριμένης στιγμής μετά από χρόνια κοροϊδίας, ταπείνωσης και ασφυξίας. Μιλούσε για μια ανάσα μέχρι την επόμενη κατάδυση. Δεν έλεγε «αδέλφια, σωθήκαμε!», αναφερόταν στο τι ελπίζω και τι εύχομαι. Υπενθύμιζε στους νέους κυβερνώντες τι περιμένουμε από αυτούς, όπως και τι περιμένουμε κάποιοι από εμάς τους ίδιους και έκλεινε με την ευχή η ελπίδα να επιβιώσει στην επόμενη, δύσκολη μέρα. Υπήρχε πράγματι μια αισιοδοξία και μια συγκίνηση, είπαμε όμως, είμαι κομματικά ανάπηρος, όχι συναισθηματικά!
Θεωρείτε ότι η εντονότερη από όσο οποιαδήποτε άλλη κρίση στην χώρα μας ήταν ένα διεθνές φαινόμενο που «τοπικοποιήθηκε» πολύ περισσότερο από όσο θα έπρεπε λόγω κακών χειρισμών ή αντίθετα ένα εγχώριο μεν θέμα το οποίο όμως δεν διεθνοποιήθηκε έγκαιρα και όσο θα χρειαζόταν;
Τα θεμέλια αυτής της κρίσης μπήκαν με τη δημιουργία του ελληνικού κράτους. Εκεί καθορίστηκε η άρχουσα τάξη και το χαμηλό επίπεδό της, ο νεποτισμός, η κατάχρηση εξουσίας, η κατασπατάληση δανείων, ο αρχοντοχωριατισμός, ο σύγχρονος ραγιαδισμός, το πελατειακό κράτος, η άρρωστη εξάρτηση της εξουσίας και της χώρας από ξένες δυνάμεις. Οι αιτίες αυτής της κρίσης βρίσκονται τόσο εντός όσο και εκτός Ελλάδος. Γιατί, αφού υπάρχει διεφθαρμένος, υπάρχει οπωσδήποτε και διαφθορέας. Πώς να τολμήσει να διεθνοποιήσει λοιπόν ο διεφθαρμένος το πρόβλημα της βρώμικης φωλιάς του; Και πώς να τον ακούσει ο διαφθορέας του και να τον πάρει στα σοβαρά;
Το «όλοι μας μισούν και θέλουν να μας καταστρέψουν» (γιατί, βέβαια, είμαστε οι καλύτεροι) είναι το μότο του απολίτιστου που τα έχει κάνει μαντάρα στη ζωή του, δεν ξέρει τι του γίνεται, δεν ξέρει από πού έρχεται και πού θέλει να φτάσει, πετάει τα σκουπίδια του στο δρόμο και στην ψυχή των παιδιών του, χτυπάει τη γυναίκα του και τον μετανάστη αλλά βρίζει τον ψεύτη ντουνιά και την κακούργα κοινωνία. Χωρίς να έχει παλέψει ποτέ, ούτε για να αλλάξουν οι συνθήκες προς το καλύτερο και ούτε βέβαια για να βελτιώσει τον εαυτό του. Σε συμβουλεύει «μην εμπιστεύεσαι κανέναν, όλοι θέλουν το κακό σου» ενώ αδειάζει αδιάφορα το τασάκι απ' το παράθυρο...
Πάντως, ταξιδεύοντας και επικοινωνώντας, βλέπω πως τις τελευταίες εβδομάδες οι ξένοι μας βλέπουν κάπως σαν το γαλατικό χωριό στον Αστερίξ. Τόσο οι οπαδοί του Καίσαρα, όσο και αυτοί που ονειρεύονται έναν καλύτερο κόσμο, για κάποιους είμαστε κατάρα, για άλλους ελπίδα. Δεν είμαι καθόλου βέβαιος ότι σαν λαός μπορούμε να διαχειριστούμε προς όφελός μας έναν τέτοιο οριακό ρόλο. Στα δικά μου μάτια είμαστε τραγικοί, με την αρχαία έννοια. Προσδοκώ την κάθαρση. Και μετά βλέπουμε...
Ικανοποιημένος από όσα έχει πράξει μέχρι στιγμής η νέα κυβέρνηση στο θέμα της διαπραγμάτευσης για το χρέος αλλά και γενικότερα; Περιμένατε περισσότερα;
Όσο η πλειοψηφία των πολιτών δεν θέλει την απόλυτη ρήξη κανείς δεν έχει το δικαίωμα να την επιφέρει για λόγους δικής του ιδεολογίας. Χωρίς τη ρήξη αυτή όμως, παρά τις υπεραισιόδοξες εξαγγελίες, τα περιθώρια άμεσης αλλαγής είναι στενά και αμφιλεγόμενα. Δεν ξέρω τι θα πετύχει στο «εξωτερικό μέτωπο» η νέα κυβέρνηση αν και, υπό τις παρούσες συνθήκες, κάθε θετική αλλαγή θα είναι καλοδεχούμενη. Περιμένω όμως ότι θα βελτιώσει τα του οίκου μας. Ακόμη και αν τα μνημόνια και τα χρέη παραμείνουν περιμένω να δω έναν άλλο πολιτισμό στο εσωτερικό, μιαν άλλη ποιότητα, μιαν άλλη επικοινωνία μεταξύ εξουσίας και πολιτών, μιαν άλλη φροντίδα για τα φτωχά στρώματα του πληθυσμού. Μιαν ανθρώπινη λύση στο μεταναστευτικό. Την τελεσίδικη κατάργηση των φυλακών τύπου Γ' και τον εξανθρωπισμό του σωφρονιστικού συστήματος. Την απο-φασιστοποίηση της αστυνομίας. Περισσότερη δικαιοσύνη γενικά και Δικαιοσύνη ειδικά. Την ημέρα που κάποιος δεν θα έχει λιγότερα δικαιώματα επειδή είναι ομοφυλόφιλος. Καλύτερο σύστημα υγείας. Τις βάσεις ενός δημιουργικού συστήματος παιδείας, χωρίς φροντιστήρια. Να απο-συντηρητικοποιηθούν τα αρχαία ελληνικά και να μπουν σαν παιχνίδι από το δημοτικό. Το ίδιο και η παραδοσιακή μουσική, σαν κομμάτι του προσώπου μας, καθαρισμένη από τα όσα χουντο-σκυλάδικα της φορτώσαμε. Θα πρότεινα μάλιστα, αντί του μαθήματος των θρησκευτικών, να ενταχθεί στο πρόγραμμα το μάθημα της βυζαντινής μουσικής για όλα τα παιδιά, ανεξαρτήτως θρησκεύματος, σαν κομμάτι του πολιτισμού μας. Να στηριχθούν ακομμάτιστες, ανοιχτές συλλογικότητες σε κάθε χωριό και κάθε γειτονιά για την αναγέννηση του τόπου μας. Και βέβαια περιμένω έναν ανελέητο πόλεμο απέναντι στην καφρίλα της διαφθοράς, των ολιγαρχών και του πελατειακού κράτους. Και μιαν αισθητική αναβάθμιση σε όλα τα επίπεδα γιατί η αισθητική είναι ηθική!
Πώς σχολιάζετε όμως και το ότι τρίτο σε δύναμη κόμμα στη νέα βουλή είναι η Χρυσή Αυγή, μετά μάλιστα από την δολοφονία του Παύλου Φύσσα και όσα αποκαλύφθηκαν για την δράση της; Σας ανησυχεί ή απλά σας θλίβει αυτό το γεγονός;
Όταν εργαστούμε σοβαρά ώστε να αντικατασταθεί η εκπαίδευση από μια ουσιαστική παιδεία νομίζω πως θα σωθούν πολλά. Και όταν καταλάβει η αριστερά πως δεν μπορεί να ξεφορτώνεται ευχαρίστως αρχετυπικές έννοιες όπως η «πατρίδα» στους δωσίλογους θα σωθούν ακόμη περισσότερα. Το κεφάλαιο και οι υπηρέτες του που ροκανίζουν τον τόπο με σημαία τα «ελληνοχριστιανικά» ιδεώδη δεν έχουν πατρίδα. Το «πατρίδα ή θάνατος» ήταν σύνθημα του Τσε, αυτές ήταν και οι τελευταίες λέξεις του τελευταίου γράμματος που έστειλε στον Κάστρο από τη ζούγκλα της Βολιβίας πριν εκτελεστεί εκεί από τη CIA, εξορισμένος ουσιαστικά από τον ίδιο τον Κάστρο και τους σοβιετικούς μονόλιθους. Οι Σκοτσέζοι αναρχικοί που πολέμησαν στον ισπανικό εμφύλιο πόλεμο κρατούσαν όρθια στη μάχη τη σημαία της Σκοτίας. Είδα το άγαλμα που έστησε προς τιμήν τους η πόλη της Γλασκώβης και ζήλεψα (ένα αφιέρωμα στον Πλωτίνο Ροδοκανάτη μού λείπει πολύ από την Αθήνα). Είδα από κοντά τους Ζαπατίστας να κρατάνε περήφανα τη σημαία του Μεξικού, να ζουν και να πεθαίνουν γι' αυτήν. Η σημαία δεν συμβολίζει για αυτούς το κράτος αλλά τη συλλογικότητα της καταγωγής και της Ιστορίας τους, όπως οι Ελληνοκύπριοι αγαπούν περισσότερο την ελληνική σημαία από αυτήν του κυπριακού κράτους. Αν δεν αγαπάς τον τόπο δεν αγαπάς τον άνθρωπο που τον κατοικεί. Αν δεν αγαπάς τον άνθρωπο δεν αγαπάς τον τόπο. Αν δεν αγαπάς τον τόπο σου δεν αγαπάς κανέναν τόπο και κανέναν άνθρωπο. Αν γίνει ξανά συνείδηση της αριστεράς όλο αυτό, χωρίς τζούφιους θούριους, επικίνδυνους ψευτο-πατριωτισμούς και εθνικιστικές κορώνες, αν θυμηθούν κάποιοι πως το ΕΑΜ ήταν πατριωτικό μέτωπο, δηλαδή ανθρώπινο και άρα πανανθρώπινο, τότε ο φασισμός θα αποδυναμωθεί. Και αν λειτουργήσει επιτέλους μια παιδεία ασυμπλεγματική, ελεύθερη, δημιουργική, τοπική και μαζί παγκόσμια τότε από τις φάλαγγες των φανατικών θα απομείνουν λίγοι διεστραμμένοι νοσταλγοί, ελάχιστοι παροπλισμένοι εγκληματίες, οι ανήμποροι να αγαπήσουν και να σεβαστούν και οι γραφικοί. Αυτοί όμως πάντα υπάρχουν...
Θα ήμουν ευχαριστημένος ακόμη και αν ένας μόνο ακροατής άκουγε προσεκτικά και έβαζε τον δίσκο στην ψυχή του. Αγαπήθηκαν πολλά τραγούδια από πολλούς, το βλέπω στις συναυλίες και με ξαφνιάζει, όπως με ξάφνιαζε πάντα. Το θεωρώ εξαιρετικά τιμητικό ότι κάποιοι αγοράζουν το CD, αρκετοί από το υστέρημά τους, σε μια εποχή όπου όλοι «μαζευόμαστε», είναι μια κίνηση που ενθαρρύνει και επόμενες προσπάθειες. Σε λίγες εβδομάδες θα κυκλοφορήσει και σε βαρύ βινύλιο για τους πιο κολλημένους με την ακρόαση, ένας εκ των οποίων είμαι και εγώ ο ίδιος.
Μήπως ο τίτλος «Μικρή Βαλίτσα» σημαίνει τελικά και κάτι περισσότερο από την ερμηνεία που του δίνετε; Μήπως υποσυνείδητα θέλατε να πείτε στον ακροατή να μην περιμένει περισσότερα από όσα μπορούσατε να του δώσετε την συγκεκριμένη στιγμή ή και στον εαυτό σας ότι ήταν κάποια ακόμα τραγούδια σαν τα προηγούμενα;
Η τέχνη δεν είναι πρωταθλητισμός γι' αυτό και ποτέ δεν συμμετέχω σε κριτικές επιτροπές και διαγωνισμούς. Σκοπός της δεν είναι να ξεπεράσει τα όρια, να βγει πρώτη, να νικήσει κάποιον ή να σπάσει κάποιο ρεκόρ. Όποτε ηχογραφώ έναν δίσκο δεν υπάρχει περισσότερο και λιγότερο, το δίνω όλο. Αυτό δεν είναι ούτε πολύ, ούτε λίγο, είναι όμως αρκετό για εμένα, για τους συμμετέχοντες και για κάποιους ακροατές. Το ίδιο συνέβη και με τη «Μικρή Βαλίτσα» αν και, για διάφορους λόγους, χρειάστηκε πολύ μεγαλύτερη ενέργεια για να μπορέσει αυτό το «όλο» να καταγραφεί. Είχε να κάνει με την δική μου ψυχική κατάσταση, τις συνθήκες που επικρατούσαν στον τόπο μας καθώς και με το υλικό που, αν και σε πρώτη επαφή φαινόταν απλό, απαιτούσε πολύ ιδιαίτερη και από καρδιάς αντιμετώπιση. Ευτυχώς είχα σπουδαίους συνεργάτες!
Κατά τη γνώμη μου πάντως είναι ίσως ο πιο «ανθρώπινος» δίσκος σας και σίγουρα ο πιο...Αλκίνοος που κάνατε ποτέ, συμφωνείτε με αυτό;
Τον αγαπώ ιδιαίτερα. Δεν ξέρω όμως τι είναι «πιο Αλκίνοος», έχω μια πολύ θολή εικόνα για τον εαυτό μου, όπως όλοι μας φαντάζομαι. Σίγουρα είναι ανθρώπινος δίσκος, αυτό το ξέρω.
Σε εποχές δύσκολες επιστρέφεις στο αληθινό για να κρατηθείς. Επέστρεψα σ' αυτό σαν ακροατής γιατί χρειαζόμουν αλήθεια. Θα ήταν αδύνατο να μην επηρεάσει το υλικό μου...
H ακουστική ενορχήστρωση του δίσκου οφείλεται κατ' αρχήν στα λαϊκά τραγούδια του που την επέβαλλαν ή ανεξάρτητα από αυτό – και αφήνοντας το μπουζούκι κατά μέρος – το κουαρτέτο εγχόρδων ήταν κάτι το οποίο θέλατε να δοκιμάσετε εδώ και πολύ καιρό;
Συνηθίσαμε, στο τραγούδι, τα έγχορδα να συνοδεύουν απαλά, ανώδυνα και συνήθως αδιάφορα. Ήθελα να τους δώσω ρόλο ενεργητικό, ρυθμικό, αιμάτινο, να ουρλιάξουν την αλήθεια και να ψιθυρίσουν το παραμύθι. Το κουαρτέτο Οι Τρεις Φίλοι ανταποκρίθηκε πέραν του αναμενόμενου.
Αισθανθήκατε ποτέ ότι ήσασταν μέρος αυτού που αποκαλείται έντεχνο (αν και προσωπικά προτιμώ τον όρο λόγιο) τραγούδι και πιστεύετε ότι ακόμα ανήκετε σε αυτό ή είστε μια χωριστή δημιουργική κατηγορία, απλά ο εαυτός σας;
Ανήκω ξεκάθαρα στο έντεχνο μόνο που το αντιλαμβάνομαι κάπως διαφορετικά απ' ότι οι περισσότεροι. Θεωρώ έντεχνους κάποιους δημιουργούς που αρνούνται το έντεχνο (είτε γιατί είναι της μόδας να το σνομπάρουμε, είτε γιατί φρικάρουν με τηφλωρο-γκλαμουράτη του εκδοχή) ενώ εξαιρώ από το έντεχνο πολλούς που θέλουν να έχουν την αίγλη του αλλά με τη νοοτροπία, τη φτήνια και τα έσοδα του εμπορικού.
Περιμένετε κάποια βελτίωση στον χώρο του πολιτισμού και ιδιαίτερα της μουσικής μετά το αποτέλεσμα των εκλογών ή αυτή μπορεί να προέρχεται μόνον από τους ανθρώπους τους και όχι από την οποιαδήποτε κυβέρνηση;
Οι εξαγγελίες του Νίκου Ξυδάκη ήταν σημαντικές και υπόσχονται πολλά. Αν γίνουν πράξη και μπορέσουν να δυναμώσουν τη φωνή μας και κυρίως τη φωνή των άγνωστων, αγέννητων δημιουργικά νέων, αν δηλαδή δώσουν τη δυνατότητα να γεννηθεί καινούργια αξία, θα είναι σπουδαίο.
Συνεργαζόμαστε με την Karine Polwart τα τελευταία χρόνια διαμορφώνοντας ένα κοινό υλικό. Είναι μια πολύ ιδιαίτερη Κέλτισσα τραγουδοποιός, πολύ ουσιαστική, σεμνή, μοναχική και αποτραβηγμένη από τα φώτα. Κάνει λίγες, μικρές συναυλίες ενώ θα μπορούσε να γεμίζει στάδια και ζει με τα παιδιά της σ' ένα μικρό σπίτι, σ' ένα σκοτσέζικο χωριό. Βρήκαμε μια κοινή γλώσσα, διαμορφώθηκε μια βαθειά φιλία και καλλιτεχνικά προκύπτει κάτι αληθινό.
Θα έχει διαφορές το πρόγραμμα σας στο «Σταυρός Του Νότου» από εκείνο που είχατε παρουσιάσει στο «Γυάλινο Μουσικό Θέατρο»;
Όλα αλλάζουν, αν είναι ζωντανά και όχι κατεψυγμένα. Έχουν γίνει αρκετές αλλαγές στη «διαρρύθμιση» του προγράμματος, ο χαρακτήρας της παράστασης όμως παραμένει ίδιος.
Τι ετοιμάζετε για το υπόλοιπο της χρονιάς;
Περιοδεία στους «εταίρους» μας την άνοιξη, σε αρκετές πόλεις, με τον Γιώργο Καλούδη στο τσέλο και τη λύρα, σε Τσεχία, Ελβετία, Ολλανδία, Γαλλία, Βρετανία και πολλή Γερμανία. Το καλοκαίρι Κύπρος και Ελλάδα, με όλη την μπάντα. Από φθινόπωρο θα ξεκινήσω να γράφω ένα έργο για ορχήστρα και ηλεκτρονικά με θέμα τον Προμηθέα. Το προετοιμάζω μέσα μου εδώ και καιρό…
Και αν λάβουμε υπόψη μας ότι μια από τις διαστάσεις του προμηθεϊκού μύθου είναι και αυτή του ανθρώπου που υπερβαίνει τα όρια του για να κατακτήσει κάτι που είναι καλό για το σύνολο, άρα και για τον ίδιο τον εαυτό του, λίγα όντως άλλα θέματα θα ήταν πιο κατάλληλα για τον Αλκίνοο Ιωαννίδη σήμερα…
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου