Βαριά πληγωμένη από τα Μνημόνια η οικονομία της χώρας την πενταετία 2010-2014

Του Μανόλη Γ. Δρεττάκη*

    
Στα φύλλα της «Αυγής» της 22ης και 23ης Νοεμβρίου έγινε μια αρκετά αναλυτική παρουσίαση και κριτική των προβλέψεων του Προϋπολογισμού του 2015 για τα βασικά μεγέθη της ελληνικής οικονομίας και της δημοσιονομικής πολιτικής της κυβέρνησης σε σχέση με τις εκτιμήσεις πραγματοποιήσεων του 2014 και περιττεύουν περισσότερες συγκρίσεις. Αυτό, όμως, που δεν έγινε (και δεν γίνεται συνήθως όταν κατατίθεται στη Βουλή ο Προϋπολογισμός του επόμενου έτους) είναι η σύγκριση των εκτιμήσεων για τις πραγματοποιήσεις του τρέχοντος έτους σε σχέση με τα προηγούμενα έτη.

Με την πιθανότητα ο Προϋπολογισμός...

του 2015 να είναι ο τελευταίος που κατατίθεται από τη δικομματική κυβέρνηση και στον οποίο προβλέπεται η συνέχιση της πολιτικής των Μνημονίων που εφάρμοσαν όλες οι κυβερνήσεις την τελευταία πενταετία, είναι, πιστεύω, ενδιαφέρον να συγκρίνουμε τα «επιτεύγματα» (δηλαδή τις οικονομικά και κοινωνικά καταστροφικές συνέπειες) της πολιτικής αυτής όπως εμφανίζονται στον Προϋπολογισμό για το έτος 2014 σε σύγκριση με τα στοιχεία της οικονομίας και τις πραγματοποιήσεις του 2009, του τελευταίου πριν από τα Μνημόνια έτους. Όλα τα στοιχεία που παραθέτουμε προέρχονται από τις Εισηγητικές Εκθέσεις των Προϋπολογισμών, την Ελληνική Στατιστική Υπηρεσία (ΕΛΣΤΑΤ).

Στο πρώτο τμήμα του Πίνακα που ακολουθεί δίνονται στοιχεία για τις εκτιμήσεις πραγματοποιήσεων ορισμένων δαπανών του Τακτικού Προϋπολογισμού καθώς και εκείνες για το δημόσιο χρέος το 2014 σε σχέση με τις πραγματοποιήσεις των αντίστοιχων στοιχείων το 2009. Τα στοιχεία για το 2014 είναι από την εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού του 2015, ενώ εκείνα για το 2009 από εκείνη του Προϋπολογισμού του 2011 στην οποία δίνονται τα στοιχεία των πραγματοποιήσεων (δηλαδή τα οριστικά) για το προ-προηγούμενο έτος. Εξαίρεση είναι τα στοιχεία για το ΑΕΠ του έτους 2009 τα οποία είναι εκείνα που προέκυψαν από την τελευταία αναθεώρηση (όλα τα στοιχεία είναι σε εκατομμύρια ευρώ σε τρέχουσες τιμές). Στο δεύτερο μέρος του Πίνακα δίνονται τα στοιχεία της αγοράς εργασίας το Β΄ τρίμηνο του 2014 σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2009 (στοιχεία από τη βάση δεδομένων της ΕΛΣΤΑΤ).

Από το πρώτο μέρος του Πίνακα φαίνεται ότι η μείωση το 2014 σε σχέση με το 2009 αναλύεται ως εξής:

Οι δαπάνες των τριών βασικών υπουργείων στο διάστημα της πενταετίας 2010-2014 εφαρμογής των μέτρων των Μνημονίων μειώθηκαν πάνω από το 1/3. Ειδικότερα τα ποσά που διατέθηκαν τόσο για την Παιδεία όσο και για την Υγεία, ενώ το 2009 αντιστοιχούσαν, στο 3,0% και 3,2%, το 2014, αντιστοιχούν, αντίστοιχα στο 2,6% και 2,5% του ΑΕΠ. Η τόσο μεγάλη μείωση των δαπανών για την Παιδεία και την Υγεία θα έχει πολύ σοβαρές συνέπειες για το μέλλον του τόπου.

Οι δαπάνες για τις δημόσιες επενδύσεις μειώθηκαν κατά το 1/3. Ανάλογη ήταν και η μείωση της δημόσιας κατανάλωσης. Οι μειώσεις αυτές, σε συνδυασμό με τις μειώσεις της ιδιωτικής κατανάλωσης και των ιδιωτικών επενδύσεων, είχαν ως αποτέλεσμα το ΑΕΠ σε τρέχουσες τιμές (αναθεωρημένα στοιχεία) να μειωθεί κατά το 1/4.

Παρά το διαβόητο PSI και τις πρωτοφανείς θυσίες του ελληνικού λαού, το δημόσιο χρέος αυξήθηκε σε ευρώ και κατά 51 εκατοστιαίες μονάδες ως ποσοστό του ΑΕΠ.

Από το δεύτερο μέρος του Πίνακα φαίνονται οι πολύ σοβαρές επιπτώσεις της πολιτικής των Μνημονίων στο εργατικό δυναμικό της χώρας. Ειδικότερα:

Η μείωση του εργατικού δυναμικού κατά 4,4% ή κατά 221.000, η οποία οφείλεται από τη μια μεριά στη νέα μετανάστευση και από την άλλη την απόσυρση από αυτό ορισμένων από τους μακροχρόνια άνεργους.

Η αύξηση των ανέργων κατά 824.000, δηλαδή ο σχεδόν τριπλασιασμός του αριθμού τους καθώς και ο τριπλασιασμός του ποσοστού που αυτοί αντιπροσωπεύουν στο εργατικό δυναμικό της χώρας. Το γεγονός, μάλιστα, ότι οι περισσότεροι από αυτούς είναι άνεργοι περισσότερο από 12 μήνες, δείχνει πόσο δύσκολη θα είναι η μείωσή τους.

Η απασχόληση μειώθηκε κατά 22,8% ή κατά 1.046.000 (είναι το άθροισμα της αύξησης της ανεργίας και της μείωσης του εργατικού δυναμικού).

Το βασικό πρόβλημα, από το οποίο προέρχονται τα περισσότερα από τα δεινά αυτά που επισωρεύτηκαν στη χώρα και στον λαό, είναι η κάθετη μείωση του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος σε σταθερές τιμές του 2010 από 239.153 εκατ. ευρώ το 2009 στα 184.997 εκατ. ευρώ το 2013 (αναθεωρημένα στοιχεία από τη βάση δεδομένων της ΕΛΣΤΑΤ) εξαιτίας της μνημονιακής πολιτικής. Η εκτιμώμενη και διαφημιζόμενη ισχνή ανάπτυξη το 2014 κατά 0,6%, σε σταθερές τιμές του 2010 είναι 1,1 δισ. ευρώ. Αν τελικά πραγματοποιηθεί η αύξηση αυτή, το ΑΕΠ του 2014 σε σταθερές τιμές του 2010 θα είναι 186.106 ευρώ. Σε σύγκριση, επομένως, με το 2009 θα είναι μειωμένο κατά 22,2%. Πρόκειται για πρωτοφανή μείωση μέσα σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα.

Σε ό,τι αφορά την προβλεπόμενη στον Προϋπολογισμό του 2015 ανάπτυξη κατά 2,9% το 2015, αυτή σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να θεωρηθεί ρεαλιστική δεδομένου ότι υπονομεύεται από την ίδια την κυβέρνηση με τη συνέχιση της μνημονιακής πολιτικής της πενταετίας 2010-2014, στηρίζεται σε ευχολόγιο για αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης και των επενδύσεων παγίου κεφαλαίου και δεν λαμβάνει υπόψη την προβλεπόμενη ισχνή ανάπτυξη της Ευρωζώνης ως συνόλου.

Από την ανάλυση που έγινε στο άρθρο αυτό φάνηκε το πόσο καταστροφική για την οικονομία της χώρας ήταν η πολιτική που επέβαλαν οι δανειστές και πιστά εκτέλεσαν οι υποταγμένες σ' αυτούς κυβερνήσεις της πενταετίας 2010-2014 και πόσο επιτακτική ανάγκη είναι να σταματήσει άμεσα η πολιτική αυτή και να εφαρμοστεί μια ριζικά διαφορετική, η οποία -δυστυχώς σε βάθος χρόνου λόγω του μεγέθους των προβλημάτων- θα επαναφέρει την οικονομία της χώρας στο επίπεδο που ήταν το 2009 και στη συνέχεια να αρχίσει να αναπτύσσεται με όποιους ρυθμούς επιτρέψουν οι τότε δυνατότητές της και η διεθνής συγκυρία.

* Ο Μανόλης Γ. Δρεττάκης είναι πρώην αντιπρόεδρος της Βουλής, υπουργός και καθηγητής της ΑΣΟΕΕ

Από avgi