ΑΜΦΙΠΟΛΗ-> Οι τυμβωρύχοι έχουν σκάψει και το δάπεδο

Eνάμιση τόνο ζυγίζει το δεύτερο μαρμάρινο θυρόφυλλο της πόρτας (ύψους 2 μέτρων, πλάτους 0,90 και πάχους 0.15 μ.) που κρατούσε κλειστό τον τρίτο θάλαμο μετά το ψηφιδωτό δάπεδο. Το μεγάλο αυτό κομμάτι που σώζεται σε πολύ καλή κατάσταση διατήρησης, βρέθηκε πεσμένο μέσα σε τεχνητό όρυγμα, διαστάσεων 4Χ2,10 μ., όπως λένε οι ανασκαφείς. Το όρυγμα αυτό έχει κατασκευαστεί επί του φυσικού σχιστολιθικού εδάφους και είναι επιχωμένο με λασπώδη άμμο όπως είναι και...

η υπόλοιπη επίχωση του μνημείου.

Υπενθυμίζουμε ότι δεν βρέθηκε κρύπτη ούτε τέταρτος θάλαμος. Κι αυτό είναι σε θέση να το γνωρίζουν οι ανασκαφείς γιατί έχει προχωρήσει πολύ η αποχωμάτωση από τον τρίτο θάλαμο που είναι και ο τελικός. Η αναμόχλευση του δαπέδου δεν είναι εύρημα πρωτοφανές στους μακεδονικούς τάφους. Εχει παρατηρηθεί στο παρελθόν και σε άλλα ταφικά μνημεία, όπως στον λεγόμενο τάφο της Περσεφόνης στην βασιλική Τούμπα της Βεργίνας. Αποτελεί πρακτική των τυμβωρύχων όταν έμπαιναν σε ένα τάφο και δεν έβρισκαν πολύτιμα κτερίσματα, να σκάβουν στο δάπεδο για να βρουν την θαμμένη κρύπτη με τον νεκρό. Αυτό φαίνεται πως έχει συμβεί και στην Αμφίπολη, μας λένε αρχαιολόγοι με μεγάλη ανασκαφική εμπειρία στη Μακεδονία.

Σύμφωνα με την χτεσινή επίσημη ενημέρωση του υπουργείου Πολιτισμού, έχει αποκαλυφθεί μέχρι και η θεμελίωση των πλαϊνών τοίχων αυτού του χώρου. Διαπίστωσαν ότι «οι τοίχοι εδράζονται σε τεχνητή επίχωση, από καλά συμπυκνωμένο αμμοχάλικο με άργιλο, πάχους περίπου 0,40 μ. Η επίχωση αυτή πατά πάνω στο φυσικό έδαφος του λόφου Καστά, το οποίο εμφανίζεται επιφανειακά ως εδαφοποιημένος-κερματισμένος σχιστόλιθος».

Η έρευνα βέβαια συνεχίζεται αν και οι καιρικές συνθήκες χτες το πρωί δεν ήταν οι καλύτερες, έριχνε χιονόνερο και οι εργαζόμενοι δούλευαν μέσα στο κρύο και την υγρασία. Η ανασκαφική ομάδα αναφέρεται στην ύπαρξη «δαπέδου σφράγισης» εντός αυτού του χώρου από πωρόλιθους. Διαπίστωσαν ότι σώζονται τα τμήματα του δαπέδου τα οποία βρίσκονται σε επαφή με τους πλαϊνούς τοίχους. Στο δυτικό όμως τμήμα του χώρου οι λίθοι παρουσιάζουν υποχώρηση και σημαντική στροφή προς το εσωτερικό του θαλάμου, ως αποτέλεσμα καθίζησης-ολίσθησης της υποκείμενης επίχωσης, ενώ στα ανατολικά οι λίθοι του δαπέδου βρίσκονται στην αρχική τους θέση. Στο σημείο υποχώρησης του δαπέδου απομακρύνονται τώρα οι λίθοι για να αποκαλυφθεί η κατάσταση θεμελίωσης του πλαϊνού τοίχου και να γίνουν οι απαραίτητες εργασίες αντιστήριξης και στερέωσή τους.

Για όσους ονειρεύονται υπόγειες επεκτάσεις του μνημείου η ανασκαφή έχει προχωρήσει, σε βάθος περίπου 1,40 μ. από την επιφάνεια του κατωφλίου (της μαρμάρινης πόρτας) και η επίχωση συνεχίζεται. Σε αυτό το στρώμα εντοπίστηκε το δεύτερο μαρμάρινο θυρόφυλλο το οποίο επιχειρείται σήμερα να βγει από το σημείο εύρεσής του, προκειμένου να συντηρηθεί και να αποκατασταθεί καθώς έχουν βρεθεί όλα τα κομμάτια της μαρμάρινης πόρτας χωρίς όμως να εντοπιστούν ίχνη θαμμένου νεκρού. Το τεχνικό επιτελείο φροντίζει τώρα να εξασφαλίσει την ευστάθεια της θεμελίωσης των πλαϊνών τοίχων αυτού του χώρου. Κι επειδή η κατάσταση του μνημείου εξακολουθεί να βρίσκεται σε οριακή κατάσταση την Τετάρτη τοποθετήθηκαν έξι αισθητήρες μέτρησης της παραμόρφωσης στις αντηρίδες του θαλάμου ώστε να ελέγχεται στο εξής η ένταση των μεταλλικών στοιχείων αντιστήριξης, κατά την πρόοδο των ανασκαφικών εργασιών. Χτες εγκατέστησαν άλλους 10 αισθητήρες, και ρωγμόμετρα για την παρακολούθηση της ενδεχόμενης εξέλιξης των ρωγμών που ήδη υπάρχουν και είναι μεγάλου εύρους σε δομικά στοιχεία των εγκάρσιων διαφραγμάτων.

Το ενδιαφέρον τώρα στρέφεται σε άλλα σημεία του λόφου Καστά, πέριξ του τεράστιου κτιστού μαρμάρινου περιβόλου, όπου ενδεχομένως βρίσκονται κι άλλα ανάλογα ταφικά μνημεία. Η επίτιμη Εφορος Αρχαιοτήτων Χάιδω Κουκούλη που έχει υπηρετήσει χρόνια στην περιοχή, δεν παύει να μας θυμίζει πως ο λόφος αυτός ήταν ιερός εδώ και πολλές χιλιετίες. Χρησιμοποιήθηκε ως ταφικός από την Εποχή του Σιδήρου και των Πρώιμων Αρχαϊκών Χρόνων. Αυτής της εποχής ήταν οι πρώτοι τάφοι που βρέθηκαν στην κορυφή του λόφου. Μάλιστα ο αείμνηστος Δημήτρης Λαζαρίδης που τους ανακάλυψε πίστευε πως το νεκροταφείο ανήκει στο πόλισμα των «Εννέα οδών» που προϋπήρξε της ίδρυσης της Αμφίπολης. Η κ. Κουκούλη εκτιμά πως αν υπάρχει κι άλλος μακεδονικός τάφος, θα πρέπει να βρίσκεται πολύ κοντά στον ήδη ανασκαμένο. Ωστόσο, επισημαίνει την ανάγκη ανάδειξης όλων των ευρημάτων του λόφου (και των παλιότερων), ενώ άλλοι αρχαιολόγοι θεωρούν επιβεβλημένη την αποκατάσταση του Λέοντος στην κορυφή του λόφου, έστω με αντίγραφο του αυθεντικού, πάνω στη θεμελίωση της βάσης του γλυπτού που σώζεται στη θέση της.

Της Ν. ΚΟΝΤΡΑΡΟΥ-ΡΑΣΣΙΑ από enet