Δευτέρα 3 Μαρτίου 2014

Να το πάρει το Ποτάμι;

Έμφανίζεται μια νέα πολιτική κίνηση. Όχι και τόσο ασυνήθιστο στη σημερινή Ελλάδα, όπου το πολιτικό σκηνικό κυριολεκτικά θρυμματίζεται. Προκαλεί συζητήσεις. Οι συμβατικοί τρόποι προσέγγισής της, όμως, οδηγούν σε συμπεράσματα τα οποία είναι σχεδόν αυτονόητα. Και αν μη τι άλλο, όποιος ερμηνεύει την πολιτική μονοσήμαντα, μάλλον την υποτιμά. Κάποιες φορές πρέπει να σκέφτεσαι, κόντρα...
στο ρεύμα, με τρόπο ανάποδο. Αφήστε που, αν μη τι άλλο, η πολιτική δεν είναι σε καμία περίπτωση η τέχνη του αυτονόητου. Τουναντίον, θα έλεγα…

Για να μη μιλάμε με γρίφους: το Ποτάμι του Σταύρου Θεοδωράκη προκάλεσε πολλές και ποικίλες αντιδράσεις. Από τους «ποταμολάγνους», αυτούς που ψάχνουν κάτι διαφορετικό από τη σαπίλα που μας κυβερνά -κι ας είναι ό,τι να ’ναι- μέχρι τους «ποταμοσκεπτικιστές» που προβληματίζονται για το σημειολογικό -και όχι μόνο- γεγονός ότι κοινωνός του «νέου» ανακηρύσσεται το… MEGA, πολλά πράγματα γράφτηκαν και ειπώθηκαν για την κίνηση του γνωστού δημοσιογράφου.

«Μελάνι» πολύ έχει χυθεί επίσης και για τις πολιτικές σκοπιμότητες της κίνησης ή καλύτερα για το ποιον πολιτικό χώρο «απειλεί». Αλλού θα διαβάσατε ότι «Τα εκλογικά όνειρα του ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να τα πάρει το… Ποτάμι», κι αλλού ότι «Το Ποτάμι Θεοδωράκη δε φοβίζει τον ΣΥΡΙΖΑ». Αντιφατικές είναι ακόμη και οι τοποθετήσεις από την Κουμουνδούρου. Ή έτσι μοιάζουν. Διότι υπήρξαν μεν δηλώσεις όπως αυτή του Σκουρλέτη που είπε «Πολλές φορές έχουμε δει διάφορους διάττοντες αστέρες της δημόσιας ζωής», αλλά και άλλες του Παπαδημούλη που ανέφερε πως η εξαγγελία της συγκεκριμένης πολιτικής κίνησης «θα πρέπει να ανησυχεί περισσότερο τους κ. Βενιζέλο και Κουβέλη, γιατί στον δικό τους χώρο κλωθογυρίζει».

Ας το δούμε λίγο πιο ψύχραιμα. Υπάρχει μια ιδιαίτερα μεγάλη δεξαμενή ψηφοφόρων απογοητευμένων από τα κόμματα που ψήφιζαν ως σήμερα. Απογοητευμένοι της δεξιάς, ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ που στρέφονται σε κάθε δυνατή κατεύθυνση, άνθρωποι που ψήφισαν ΔΗΜΑΡ αλλά διαψεύστηκαν από τον βίο και την πολιτεία της στη μνημονιακή συγκυβέρνηση. Υπάρχει και μια δεξαμενή ψηφοφόρων, κυρίως νεότερων, που δεν έχουν αναπτύξει ιδιαίτερη σχέση με κάποιο κόμμα: είτε γιατί η «ένταξη» δεν ήταν της μόδας τις τελευταίες δεκαετίες, είτε γιατί προτιμούσαν να κρατούν μια απόσταση από τα πράγματα ψηφίζοντας όποιο πρόγραμμα τους φαινόταν καλύτερο κάθε φορά. Είτε ακόμη ακόμη γιατί μοιράζουν την ψήφο τους κάπως σαν τα like στο facebook ή γιατί έλκονται από οτιδήποτε τους φαίνεται «μη ξύλινο», ανεξαρτήτως της ουσίας αυτού που λέει. Πολλοί από αυτούς δεν έχουν πειστεί ακόμη θετικά από κάποιο από τα σημερινά κόμματα της αντιπολίτευσης, συμπεριλαμβανομένου και του ΣΥΡΙΖΑ.

Η ελπίδα ότι θα προσεταιριστούν ψηφοφόρους από αυτή τη δεξαμενή, άλλωστε, έχει δημιουργήσει μια σειρά από νέες πολιτικές κινήσεις και κόμματα. Μόνο που τα περισσότερα από αυτά αποτελούνται από τα ίδια πρόσωπα που αποτελούσαν πριν λίγο καιρό το πολιτικό σκηνικό που σήμερα έρχονται να καταγγείλουν. Εδώ προφανώς και αποκτά ένα συγκριτικό πλεονέκτημα η κίνηση του Σταύρου Θεοδωράκη, για όσους θέλουν να την παρουσιάζουν ως «ελπιδοφόρα». Γιατί μπορούν να λένε ότι προέρχεται από ένα δημόσιο πρόσωπο μεν, που δεν έχει διαχειριστεί εξουσία δε. Γιατί είναι εύπεπτο για τον ψηφοφόρο να του παρουσιάζεται ένας «επιτυχημένος επαγγελματίας»: ναι μεν «άφθαρτος», αλλά αναγνωρίσιμος, ναι μεν «χωρίς εμπειρία στην πολιτική» αλλά «ικανός» να διαχειριστεί πράγματα -με το «αυτονόητο» επιχείρημα ότι στον τομέα του έκανε καριέρα, το αντίστοιχο που κατά κόρον χρησιμοποιήθηκε και για τον Γ. Καμίνη. Με κοινοτοπίες όπως «θα είναι ένα φιλοευρωπαϊκό, προοδευτικό κόμμα που θα κινείται στο χώρο της ευρύτερης αριστεράς και θα υπερασπιστεί τη λογική και το δίκαιο», από έναν δημοσιογράφο που μπορεί να «μιλήσει απλά» και έχει πουλήσει τόνους «κοινωνικής ευαισθησίας» μέσα από τις εκπομπές του.

Μιλάμε βέβαια για τον ίδιο άνθρωπο που έχει πάρει διαζύγιο από το ρεπορτάζ και την υποχρέωση του δημοσιογράφου να ψάχνει την αλήθεια για μια είδηση. Για τον ίδιο άνθρωπο που είχε τέτοια κοινωνική ευαισθησία ώστε μέσα από την εκπομπή του να ξεπλύνει το Βορίδη, το Μιχαλολιάκο και τους λιμενικούς στο Φαρμακονήσι! Μιλάμε για τον άνθρωπο που αυτά τα τρία χρόνια έχει στηρίξει τις μνημονιακές πολιτικές με κάθε τρόπο. Αλλά το Ποτάμι φαίνεται ότι είναι ικανό να τα ξεπλύνει όλα. Δεν εξηγείται αλλιώς γιατί αρθρογράφοι, ακόμη και του ευρύτερου αριστερού χώρου, ξαφνικά μαγεύονται από την «άδολη» ανάγκη του Σταύρου Θεοδωράκη να ασχοληθεί με την πολιτική…

Έτσι θα παρουσιαστεί: ένας απλός, ήπιος, αντικειμενικός άνθρωπος, «ψημένος στη ζωή», οικείος σε κάθε σπίτι, που μπορεί να πάει τη σκέψη του πέρα από τα διλήμματα «δεξιά-αριστερά», «μνημόνιο-αντιμνημόνιο», όπως ακριβώς οι εκπομπές του είναι ένα άθροισμα από υποκειμενικότητες, όπου «η αλήθεια έχει πολλές πλευρές» -εδώ έφτασε να το πει αυτό ακόμη και για το Φαρμακονήσι! Ένας υποψήφιος για πολλά γούστα. Που έχει συγκροτήσει μια πολιτική κίνηση γύρω από τον εαυτό του, με μια λίστα υποψηφίων για την ευρωβουλή που θα επιλέξει ο ίδιος, με μια δική του πολιτική πλατφόρμα, που θα μπορούσε να περιγραφεί ως ιδεολογικό τσαλαβούτημα σε ό,τι μπορεί να φαίνεται ελκυστικό στο μέσο ψηφοφόρο: ολίγον δίκιο και λογική, ολίγον από αριστερή ευαισθησία, ολίγον φιλελευθερισμός (ότι έχει ως συνθετικό τη λέξη «ελευθερία» μοιάζει να πουλάει σε ένα κοινό, ειδικά αυτό που δεν έχει καν καταλάβει -κι ας το ζει- τι σημαίνει υπαρκτός νεοφιλελευθερισμός…) και πάρα πολύ από οικολογία. Φήμες μάλιστα λένε ότι σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ο Στ. Θεοδωράκης καλοβλέπει την ένταξή του στην ομάδα των Πράσινων…

Ίσως όμως βοηθήσει το να βγούμε για λίγο έξω από το προεκλογικό πλαίσιο. Ας κάνουμε ένα άλμα στο χρόνο, κι ας βρεθούμε στη Βουλή που θα προκύψει από τις επόμενες βουλευτικές εκλογές, όποτε κι αν γίνουν αυτές. Κι ας κάνουμε τη υπόθεση ότι το Ποτάμι καταφέρνει, με το παραπάνω προφίλ και την απαραίτητη στήριξη από τα συστημικά μίντια, να μπει στη Βουλή. Αν ο ΣΥΡΙΖΑ υπολείπεται κάποιων βουλευτών για την πολυπόθητη αυτοδυναμία, πόσες πιθανότητες δίνετε να μην προκύψει καμία συνεργασία με το «νέο κι άφθαρτο» εγχείρημα; Εγώ όχι πολλές! Ακόμη όμως κι αν ο ΣΥΡΙΖΑ έχει την αυτοδυναμία που ζητάει, μόλις πριν λίγες μέρες ο Αλέξης Τσίπρας ξεκαθάρισε ότι η κυβέρνηση που επιθυμεί, θα έχει ως «κορμό το ΣΥΡΙΖΑ», αλλά θα συνεργαστεί «με προσωπικότητες και πολιτικές δυνάμεις πέραν του ΣΥΡΙΖΑ». Και πάλι, πόσο απίθανη σας φαίνεται μια συνεργασία;

Μήπως λοιπόν ο Θεοδωράκης, που στο παρελθόν έχει διαρρεύσει και την συμπάθειά του για τον Αλέξη Τσίπρα αλλά και τη συμφωνία τους σε πολλά θέματα που συζήτησαν οι δύο τους, πρόκειται -τηρουμένων των αναλογιών- να αποτελέσει τη ΔΗΜΑΡ του Αλέξη Τσίπρα; Εκείνο το κόμμα που την κρίσιμη στιγμή θα κληθεί να στηρίξει την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ; Σε κάθε συνεργασία, βέβαια, οι συνεργαζόμενοι συμμετέχουν με πρόσωπα και με τη δική τους πολιτική ατζέντα -τις κόκκινες γραμμές που έλεγε και ο Φώτης Κουβέλης.

Σκεφτείτε το λίγο: Με διαρροή ψήφων προς το Ποτάμι δεν κινδυνεύει μόνο η εκλογική δεξαμενή του ΣΥΡΙΖΑ. Κινδυνεύει όλων. Από ένα μη πολιτικό πρόσωπο είναι πιο πιθανό να προσελκυστούν απογοητευμένοι ψηφοφόροι των κομμάτων της συγκυβέρνησης. Σε ένα παράλληλο σύμπαν η ίδρυση της κίνησης του Θεοδωράκη θα μπορούσε να είναι και μια ασύλληπτης σατανικότητας σύλληψη του ΣΥΡΙΖΑ, ώστε να δημιουργήσει ένα νέο πόλο για όλους εκείνους τους ψηφοφόρους που δεν μπορεί ο ίδιος, για ευνόητους λόγους, να προσελκύσει.

Σε τούτο εδώ το σύμπαν, οι ισχυροί της οικονομικής ζωής έχουν αρχίσει να συνειδητοποιούν ότι, όσο κι αν προσπαθούν, θα είναι αδύνατο να αναστηλώσουν τα ποσοστά των κομμάτων της συγκυβέρνησης, όπως αδύνατο είναι και να εφεύρουν την μαζική απήχηση της Κεντροαριστερής Ελιάς, πέρα από τις δημοσκοπήσεις του Γ. Πρετεντέρη. Σε αυτές τις περιπτώσεις, ποιούμενοι την ανάγκη φιλοτιμία, είθισται να προετοιμάζονται και για τη διάδοχη κατάσταση. Φροντίζοντας να δημιουργήσουν τα κατάλληλα οχήματα για να μην βρεθούν ποτέ στην «απέξω» της όποιας διακυβέρνησης…

Δεν λέω πως ντε και καλά αυτό συμβαίνει. Όμως, σκεπτόμενος τα πράγματα ανάποδα (δηλαδή ξεκινώντας από τα μετεκλογικά σενάρια αντί για τα προεκλογικά), τα πράγματα δεν μου μοιάζουν ούτε απλά, ούτε αυτονόητα…

Λευτέρης Χαραλαμπόπουλος
από unfollow