Κόπηκαν οι διαφημίσεις

Ο Εθνικός Υμνος «απελευθερώθηκε» στο Διαδίκτυο 

H δημοσιοποίηση του γεγονότος της διαφημιστικής εκμετάλλευσης κάποιων εκτελέσεων του Εθνικού Υμνου μας από το YouTube, θέμα που επεσήμανε πρώτος ο διαδικτυακός ιστότοπος ThePressProject και ύστερα η «Ελευθεροτυπία», προκάλεσε κατά τα φαινόμενα έστω και σιωπηρές... δράσεις και αντιδράσεις.

Το ελληνικό τμήμα της Google (ιδιοκτήτριας εταιρείας του YouTube από το 2006) με το οποίο ήρθαμε εξ αρχής σε επαφή στην αρχή της προηγούμενης εβδομάδας, ζητώντας διευκρινίσεις, απέφυγε, μέχρι στιγμής...

τουλάχιστον, οποιαδήποτε επίσημη τοποθέτηση.

Και όμως, σιωπηρά απέσυρε τις διαφημίσεις από τις επίμαχες εκτελέσεις του Εθνικού Υμνου, στις οποίες, όπως είχαμε εντοπίσει και αναφέρει σε δημοσίευμά μας την προηγούμενη Πέμπτη, την ακρόαση του Υμνου «προλόγιζαν» διαφημιστικά σποτ της Pizza Hut, της Cosmote, των Village Cinemas κ.λπ. Αυτό βέβαια δεν ακυρώνει την υποχρέωση της Google να απαντήσει εάν η ίδια έχει ήδη καρπωθεί μέρος των εσόδων από τις διαφημίσεις, ποιος άλλος έχει ωφεληθεί από τα διαφημιστικά έσοδα και τελικά ποιος διεκδικεί τα συγγενικά δικαιώματα από τις συγκεκριμένες εκτελέσεις του Εθνικού Υμνου.

Επίσημη απάντηση μας έστειλε ωστόσο η Jaclyn Ranere, αντιπρόεδρος του τμήματος μάρκετινγκ και εταιρικών ανακοινώσεων της εταιρείας The Orchard, δηλαδή της πολυεθνικής που εμπλέκεται στην υπόθεση καθώς, διαθέτοντας ένα παγκόσμιο δίκτυο συλλογικής διαχείρισης και διανομής μουσικής και ταινιών, δρα και υπέρ όσων ελληνικών ανεξάρτητων δισκογραφικών εταιρειών εκπροσωπούν δημιουργούς οι οποίοι διεκδικούν τα εκτελεστικά τους δικαιώματα από δικές τους εκτελέσεις του Εθνικού Υμνου.

Διαχείριση δικαιωμάτων

«Στην εταιρεία μας», μας απαντά η κυρία Ranere σε mail της, «υπάρχει ειδικό τμήμα που ασχολείται αποκλειστικά με τη διαχείριση δικαιωμάτων των παραγωγών των εταιρειών που διανέμουμε ψηφιακά. Η Orchard δεν διαχειρίζεται πνευματικά δικαιώματα, δηλαδή δικαιώματα συνθετών και στιχουργών, παρά μόνο δικαιώματα χρήσεως των ηχογραφημάτων (master rights).

»Συγκεκριμένα, για τη διαχείριση στο YouTube των ηχογραφημάτων των πελατών μας (μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται και αρκετές ελληνικές ανεξάρτητες δισκογραφικές εταιρείες), το τμήμα αυτό -με τη βοήθεια των διαθέσιμων τεχνολογικών εργαλείων- επιτυγχάνει την αναγνώριση και ταυτοποίηση των ηχογραφημάτων, εφ' όσον αυτά χρησιμοποιούνται ανεπίσημα από απλούς χρήστες (user generated content).

»Στην περίπτωση όμως κομματιών των οποίων η σύνθεση δεν υπόκειται πλέον σε πνευματικά δικαιώματα (public domain/κοινό κτήμα) και προφανώς κυκλοφορούν πλέον σε χιλιάδες εκτελέσεις (όπως είναι ο Εθνικός Υμνος μιας χώρας, τα δημοτικά τραγούδια, οι κλασικές συνθέσεις κ.λπ.), προβλέπεται εξαίρεση από αυτή τη διαδικασία, για τον απλό λόγο ότι είναι δύσκολο έως αδύνατον το λογισμικό αναγνώρισης να εντοπίσει τις μικρές διαφορές ανάμεσα σε χιλιάδες παρόμοιες εκτελέσεις.

Επειδή αυτή η διαδικασία έχει αναπτυχτεί τεχνολογικά και εμπορικά πρόσφατα, υπάρχουν κάποια ηχογραφήματα -για τα όποια οι πελάτες μας βέβαια έχουν πλήρη δικαιώματα χρήσεως των ηχογραφημάτων (master rights)- τα οποία παρ' ότι ανήκουν στην κατηγορία "κοινού κτήματος", έχουν παραμείνει ενεργά στη διαδικασία ταυτοποίησης του YouTube.

Γι' αυτό όταν λαμβάνουμε ειδοποίηση από το YouTube, δεν εγείρουμε πλέον αξιώσεις για τα συγκεκριμένα ηχογραφήματα.

Συνεπώς και τώρα έχουμε αφαιρέσει από τον κατάλογό μας όλες τις αξιώσεις για τυχόν εκτελέσεις του ελληνικού Εθνικού Υμνου».

Με δυο λόγια, η Orchard, προφανώς και μετά το θόρυβο που δημιουργήθηκε, αποσύρει τις αξιώσεις της για τις εκτελέσεις του Εθνικού Υμνου και πετάει το μπαλάκι στη YouTube... Ταυτόχρονα από την απάντηση της Orchard γίνεται σαφές ότι δεν είναι μόνον οι ξένες εταιρείες που ωφελήθηκαν, αλλά ότι υπάρχουν και ελληνικές εταιρείες και ιδιώτες που διεκδικούν συγγενικά δικαιώματα από εκτελέσεις του Εθνικού Υμνου. Αυτό είναι νόμιμο;

Πάντως για τον Εθνικό Υμνο δεν υφίστανται πια πνευματικά δικαιώματα, καθώς έχει παρέλθει η 70ετία από το θάνατο των δημιουργών του, του Διονυσίου Σολωμού (1857) και Νικολάου Μάντζαρου (1872).

Επίσημη τοποθέτηση

Ως άυλη πνευματική κληρονομιά και εθνικό σύμβολο όμως, έχει περάσει στη δικαιοδοσία του υπουργείου Πολιτισμού. Αυτό σημαίνει ότι εάν ακολουθούσε κάποιος το νόμο κατά γράμμα, θα όφειλε να ζητά την άδεια του υπουργείου για να προβεί σε μία καινούργια εκτέλεση του Εθνικού Υμνου.

Απομένει λοιπόν η επίσημη τοποθέτηση του υπουργού Πολιτισμού, Πάνου Παναγιωτόπουλου, ο οποίος έχοντας κατ' εξοχήν την ευθύνη θα όφειλε να ζητήσει επισήμως εξηγήσεις από την Google, να διευκρινίσει ποιοι καρπούνται εκτελεστικά δικαιώματα από τον Εθνικό Υμνο και τελικώς να προστατεύσει ό,τι αναμφισβήτητα είναι κοινή πνευματική κληρονομιά και εθνικό σύμβολο.

Αν κρίνει κανείς από τον αντίκτυπο που είχαν ήδη τα σχετικά δημοσιεύματα (κινητοποιώντας την άμεση αντίδραση των δύο πολυεθνικών), ο υπουργός δεν χρειάζεται να κάνει και παρά πολλά, εκτός από το να ασχοληθεί λίγο...

Της ΝΑΤΑΛΙ ΧΑΤΖΗΑΝΤΩΝΙΟΥ από enet