Ντίνος Χριστιανόπουλος – Εναντίον

Ο Ντίνος Χριστιανόπουλος -μόλις έμαθε ότι θα τιμηθεί με το φετινό μεγάλο βραβείο του υπουργείου Πολιτισμού- έκανε την εξής δήλωση:

«Ούτε θα εμφανιστώ, ούτε θα απλώσω το χέρι για να το πάρω. Δεν θέλω ούτε τα βραβεία, ούτε τα λεφτά τους». Άξιος, κύριε Χριστιανόπουλε, κι ας μη θεωρηθεί αυτό επιβράβευση εκ μέρους μου. (Ούτε συνεννοημένοι να ήμασταν.)

Είμαι εναντίον της κάθε τιμητικής διάκρισης, απ΄ όπου και αν προέρχεται…

Είμαι εναντίον των βραβείων γιατί μειώνουν την αξιοπρέπεια του ανθρώπου. Βραβεύω σημαίνει αναγνωρίζω την αξία κάποιου κατώτερου μου – και κάποτε πρέπει να απαλλαγούμε από την συγκατάβαση των μεγάλων. Παίρνω βραβείο σημαίνει παραδέχομαι πνευματικά αφεντικά – και κάποτε πρέπει να διώξουμε τα αφεντικά από την ζωή μας…

Είμαι εναντίον των χρηματικών επιχορηγήσεων, σιχαίνομαι τους φτωχοπρόδρομους που απλώνουν το χέρι τους για παραδάκι. Οι χορηγίες μεγαλώνουν την μανία μας για διακρίσεις και...

την δίψα μας για λεφτά· ξεπουλάνε την ατομική ανεξαρτησία μας.

Είμαι εναντίον των σχέσεων με το κράτος και βρίσκομαι σε διαρκή αντιδικία μαζί του. Πότε μου δεν πάτησα σε υπουργείο, και το καυχιέμαι. Η μόνη μου εξάρτηση από το κράτος είναι η εφορία, που με γδέρνει.

Είμαι εναντίον των εφημερίδων. Χαντακώνουν αξίες, ανεβάζουν μηδαμινότητες, προβάλλουν ημετέρους, αποσιωπούν τους απροσκύνητους· όλα τα μαγειρεύουν, όπως αυτές θέλουν. Δεξιές, αριστερές, κεντρώες – όλες το ίδιο σκατό…

Είμαι εναντίον των κλικών. Προωθούν τους δικούς τους· τους άλλους, όλους τους θάβουν. Όποιοι δεν τους παραδέχονται, καρατομούνται. Κυριαρχούν οι γλύφτηδες και οι τζουτζέδες. Δεν έχω καμμιά αμφιβολία πως το μέλλον ανήκει στα σκουπίδια.

Είμαι εναντίον των κουλτουριάρηδων. Όλα τ’ αμφισβήτησαν, εκτός από τις τρίχες τους. Τους έχω μάθει για καλά. Xαλνούν τον κόσμο με την κριτική τους. Όλους τους βγάζουν σκάρτους και πουλημένους. Και μόλις πάρουν το πτυχίο, αμέσως διορίζονται στα υπουργεία· από παντού βυζαίνουν και ο ιδεαλισμός τους ξεφουσκώνει μέσ’ στα βολέματα του κατεστημένου.

Είμαι εναντίον κάθε ιδεολογίας, σε οποιαδήποτε απόχρωση και αν μας την πασέρνουν. Όσο πιο γοητευτικές και προοδευτικές είναι οι ιδέες, τόσο πιο τιποτένια ανθρωπάκια μπορεί να κρύβονται από πίσω τους. Όσο πιο όμορφα τα λόγια τους, τόσο πιο ύποπτα τα έργα τους. Όσο πιο υψηλοί οι στόχοι, τόσο πιο άνοστοι οι στίχοι.

Είμαι, προπάντων, εναντίον κάθε ατομικής φιλοδοξίας, που καθημερινά μας οδηγεί σε μικρούς και μεγάλους συμβιβασμούς. Αν σήμερα κυριαρχούν παραγοντίσκοι και τσανάκια, δεν φταίει μόνο το κωλοχανείο· φταίνε και οι δικές μας παραχωρήσεις και αδυναμίες. Αν πιάστηκε η μέση του οδοκαθαριστή, φταίμε και εμείς που πετούμε το τσιγάρο μας στο δρόμο. Κι αν η λογοτεχνία μας κατάντησε σκάρτη, μήπως δεν φταίει και η δική μας σκαρταδούρα;

Περιοδικό ΔΙΑΓΩΝΙΟΣ,

αρ. 1, Ιανουάριος – Απρίλιος 1979

Εγραψε ο Pitsirikos

Χτες ήταν γιορτή

Χτες το βράδυ, 4 άνθρωποι υψώσαμε τα ποτήρια μας και τα τσουγκρίσαμε στην υγεία του Ντίνου Χριστιανόπουλου. Η απόφασή του να μην αποδεχτεί το βραβείο και το χρηματικό έπαθλο του υπουργείου Πολιτισμού ήταν η πιο σημαντική πολιτική απόφαση των τελευταίων χρόνων στην Ελλάδα.

Έχουμε μάθει να αποδίδουμε ευθύνες μόνο στους πολιτικούς, ξεχνώντας πως κι εμείς έχουμε ευθύνες για τις αποφάσεις μας. Εμείς επιλέγουμε τις προσωπικές μας κινήσεις. Εμείς επιλέγουμε και τους πολιτικούς.

Βέβαια, γνωρίζοντας σε ποια χώρα ζω, δεν μου είναι καθόλου δύσκολο να φανταστώ και τη συνέχεια – έχω προβλέψει πολύ πιο δύσκολα πράγματα.

Είναι σίγουρο πως πάρα πολλοί συμπατριώτες μας -από το λογοτεχνικό σινάφι και όχι μόνο- δεν θα συγχωρήσουν ποτέ στον Ντίνο Χριστιανόπουλο την απόφασή του να μην αποδεχτεί το βραβείο και τα χρήματα.

Ο λόγος είναι απλός: αφενός επειδή οι ίδιοι τα έχουν αποδεχτεί επί χρόνια -αφού πρώτα τα κυνήγησαν με τον πιο χυδαίο τρόπο-, και αφετέρου επειδή χωρίς αυτά δεν θα υπήρχαν οι ίδιοι.

Επίσης, πολλοί θα θεωρήσουν την κίνηση του Χριστιανόπουλου να μην αποδεχτεί το βραβείο και το χρηματικό έπαθλο όχι ως προσωπική του επιλογή, αλλά σαν μια κίνηση που στρέφεται εναντίον τους – πάντα, ο βλάκας τα παίρνει όλα πολύ προσωπικά.

Δεν μας είναι εύκολο να αποδεχτούμε πως κάποιος άλλος μπορεί να είναι πιο καλός από εμάς. Αυτό που συμβαίνει συνήθως -και όχι μόνο στην Ελλάδα- είναι να προσπαθούμε να τον μειώσουμε και να τον φέρουμε στα μέτρα μας, νομίζοντας πως έτσι ψηλώνουμε εμείς.

Πάντως, η χτεσινή ημέρα ήταν γιορτινή. Το απόγευμα, μίλησα με μια φίλη μου στο τηλέφωνο και πανηγύριζε. Επίσης, ήταν πολύ συγκινημένη.

Ο Ντίνος Χριστιανόπουλος έδωσε κουράγιο σε πολύ κόσμο με την απόφασή του. Έδωσε κουράγιο σε ανθρώπους που συχνά αισθάνονται αποσυνάγωγοι και μόνοι.

Ακόμα κι ένας άνθρωπος έχει τη δύναμη να αλλάξει όλο τον κόσμο. Πάντα το πιστεύω αυτό.

Ποτέ δεν φοβάμαι τους ανθρώπους που είναι καλύτεροι από εμένα. Η μόνη μου σκέψη είναι πώς θα γίνω σαν κι αυτούς. Σας το προτείνω ανεπιφύλακτα.

Εγραψε ο Pitsirikos