Στ. Θεοδωράκης: Πετυχημένοι όλων των χωρων ενωθείτε

Mια κυβέρνηση των επιτυχημένων, οραματίζεται ο Σταύρος Θεοδωράκης, όπως είπε στις 5 Ιανουαρίο σε τηλεοπτική του συνέντευξή του, μια κυβέρνηση «των άξιων». Oι επιτυχημένοι μπορεί να είναι «επιχειρηματίες, καθηγητές, ακτιβιστές». Και ποδοσφαιρικοί παράγοντες θα μπορούσαμε να προσθέσουμε, ιδίως μετά τα αποτελέσματα των περυσινών δημοτικών εκλογών. Επιτυχημένοι όλων των χώρων (και γιατί όχι, όλων των χωρών) ενωθείτε λοιπόν.

Αξίζει να θυμηθούμε ότι η ιδιότητα του επιτυχημένου ήταν κάποτε το κύριο προεκλογικό επιχείρημα του Σίλβιο Μπερλουσκόνι: όπως ο ίδιος πέτυχε στις επιχειρήσεις του, έτσι θα πετύχει και η Ιταλία. Μόνο που...

το άγγιγμα του Μίδα, το οποίο διέθετε ο Καβαλιέρε, δεν κατάφερε να χρυσώσει τη χώρα.

Λογικό είναι να αναρωτηθεί κανείς ποιοι Έλληνες πληρούν τον ορισμό του επιτυχημένου, σύμφωνα με τον πρόεδρο του Ποταμιού. Οι δαρμένοι, οι ψεκασμένοι, οι κυνηγημένοι κάτοικοι της Χαλκιδικής που υπερασπίζονται τη ζωή και το δάσος τους μάλλον δεν κατατάσσονται στους επιτυχημένους ακτιβιστές. Ούτε βέβαια οι παραπληγικοί που διαδηλώνουν έξω από τα υπουργεία ζητώντας αξιοπρεπή διαβίωση και προπηλακίζονται από τα ΜΑΤ μπορούν να ενταχθούν σ’ αυτή την κατηγορία, ούτε οι γιατροί και οι νοσηλευτές των δημόσιων νοσοκομείων που παλεύουν για να ανακόψουν το ξεχαρβάλωμα της δημόσιας υγείας ούτε οι δικηγόροι που υπερασπίζονται δίχως αμοιβή μετανάστες και άλλους κατατρεγμένους. Ούτε οι απολυμένοι σχολικοί φύλακες και οι καθαρίστριες, ούτε οι καθηγητές/άγνωστοι ήρωες της μέσης εκπαίδευσης, ούτε οι καλλιτέχνες που δεν φιλοξενούνται στα τηλεοπτικά στούντιο για να φλυαρήσουν ακατάπαυστα και να κατεθέσουν το προσωπικό τους τίποτα. Π.χ., ο Πάνος Πανδής είναι ένας από τους καλλιτέχνες που «πετυχημένους» με την αγοραία, την ποταμίσια έννοια, δεν θα τους έλεγες. Πετυχημένος όμως είναι ο Γιώργος Μαζωνάκης στον οποίο έχουν κάνει αφιέρωμα οι τηλεοπτικοί «Πρωταγωνιστές». Πετυχημένος και ο Παντελίδης που κάποιοι βιάστηκαν να «εντάξουν» στα ψηφοδέλτια της ΝΔ.

Πετυχημένη η Ελένη Μενεγάκη, αφού τίποτα δεν την κουνάει από το θρόνο της βασίλισσας των πρωινάδικων, όμως πετυχημένος με ερωτηματικό ο Γιώργος Αυγερόπουλος αφού έχουμε τόσο καιρό ν’ ακούσουμε γι’ αυτόν.

Είναι πετυχημένος ακτιβιστής ο Μανώλης Γλέζος; Είναι πετυχημένοι ακτιβιστές όσοι κίνησαν με το καράβι για τη Γάζα και συνελήφθησαν από τους Ισραηλινούς ή γύρισαν πίσω άπρακτοι; Ήταν πετυχημένος ποιητής ο Σεφέρης πριν πάρει το Νόμπελ; Ως διπλωμάτης μπορεί να ήταν επιτυχημένος, όμως μέχρι το 1963 η πρώτη του συλλογή, η Στέρνα είχε πουλήσει μόνο λίγες δεκάδες αντίτυπα.

Άραγε πρέπει να διδάσκονται στα σχολεία οι στίχοι του Ελύτη «άξιον εστί ο πικρός και ο μόνος/ ο από πριν χαμένος εσύ ’να σαι»; ή οι στίχοι του Αντωνίου για τους «κακούς εμπόρους»; Ήταν πετυχημένος ο Λαπαθιώτης, που πέθανε στα χρόνια της Κατοχής φτωχός και καταπονημένος και που το σπίτι του ακόμα και σήμερα παραμένει ερείπιο; Αν ζούσε, θα ’χε μια θέση στην κυβέρνηση των επιτυχημένων; Σούπερ πετυχημένη η Μαρία Σπυράκη, το ίδιο και ο Σίμος Κεδίκογλου, πετυχημένος «ακτιβιστής της δεξιάς» ο κ. Βορίδης, υπερ-επιτυχημένος ο Ηλίας Ψινάκης.

Η Αμερική είναι η χώρα που λατρεύει τους επιτυχημένους, η χώρα όπου εκτινάχθηκε ο μύθος και η κοινωνική αξία της επιτυχίας. Στις αμερικανικές «κολεγιακού» τύπου ταινίες, βλέπουμε τους πετυχημένους δημοφιλείς μαθητές, όπως τις cheerleaders και τους παίχτες του ράγκμπι, να κάθονται στο δικό τους τραπέζι στην τραπεζαρία που είναι απροσπέλαστο για τους κοινούς θνητούς.

Σταθερά ταξιδεύει στο σκάφος της επιτυχίας, πρώτα ως επιτυχημένος δημοσιογράφος και εστιάτορας και τώρα ως επιτυχημένος πρόεδρος κόμματος. Δυστυχώς όμως αλλιώς ορίζουν την επιτυχία όσοι δεν τους συνεπήρε το απελευθερωτικό όραμα του Ποταμιού.

Πετυχημένος σήμερα θεωρείται όποιος έχει δουλειά, μια οποιαδήποτε δουλειά, και δυο φορές πετυχημένος όποιος έχει δουλειά και πληρώνεται. Πετυχημένος είναι ο Πέτρος Κωστόπουλος γιατί αν κι έχασε τα παλιά του μεγαλεία, έχει ξανά δική του εκπομπή, ενώ πολλά ΜΜΕ εξακολουθούν ν’ ασχολούνται μαζί του. Αντίθετα, οι εκατοντάδες χιλιάδες επαγγελματίες που χρωστούν συνδρομές στο ΤΣΜΕΔΕ, στο ΤΕΒΕ κ.λπ. δεν θα γίνει ποτέ του πετυχημένοι.

Πετυχημένος είναι όποιος ζει σε σπίτι όπου ανάβει το καλοριφέρ ή όπου δεν έχει κοπεί το ρεύμα. Πετυχημένος όποιος ακόμα δεν κατέθεσε τις πινακίδες του αυτοκινήτου του, πετυχημένος όποιος βρίσκεται σε κάποια από τις πρώτες θέσεις στις ουρές των συσσιτίων.

Ρευστά κι εφήμερα είναι τα κατά Σταύρο Θεοδωράκη κριτήρια της επιτυχίας. Ο επιτυχημένος του σήμερα μπορεί να είναι ο περίγελος του αύριο, ενώ συχνά η επιτυχία ταυτίζεται με το χρήμα και τη μιντιακή αναγνωρισιμότητα.

Σε κάποια αυτιά εξακολουθεί να ηχεί η φωνή του Γιάννη Ρίτσου ν’ απαγγέλλει: «Προλετάριοι όλων των χωρών ενωθείτε!» Δύσκολο να την αντικαταστήσει το κάλεσμα του Στ. Θεοδωράκη «Επιτυχημένοι όλων των χώρων ενωθείτε» (ή μάλλον στοιχηθείτε και συγκυβερνήστε) έτσι ώστε η Ελλάδα να γίνει η χώρα των 3 Έψιλον (Ελλάς Ελλήνων Επιτυχημένων). Πάντως, αυτό που εδώ και χρόνια βλέπουμε δεν είναι η κατά γαλλικό Μάη «φαντασία στην εξουσία» αλλά η εξουσία στα χέρια εκείνων που εξασφαλίζουν την επιτυχία των λίγων και τη δυστυχία, την αποτυχία των πολλών.

Υ.Γ: Στην πραγματικότητα ούτε ο ίδιος ο Θεοδωράκης δεν ακολουθεί αυτά που λέει. Αλλιώς δεν θα έσωζε τον Λυκούδη.

Από mao