Eνώ η ομηρία της Ελλάδας από τους ξένους πιστωτές δείχνει μετά το Εurogroup της Πέμπτης και τις προτάσεις για «ενισχυμένη γραμμή προληπτικής στήριξης» και «επαυξημένη εποπτεία» να συνεχίζεται για καιρό ακόμη, ενώ το σχίσιμο των μνημονίων απομακρύνεται όλο και πιο πολύ στον ορίζοντα, το καίριο ερώτημα που προβάλλει για τους περισσότερους κατοίκους αυτής της χώρας είναι πότε επιτέλους τελειώνει αυτός ο εφιάλτης.
Απάντηση στο ερώτημα ενδεχομένως να δίνει μια νέα μελέτη που εκπονήθηκε...
από δύο κατά βάσιν συντηρητικούς οικονομολόγους και δημοσιεύτηκε στις αρχές Οκτωβρίου, αλλά ελάχιστα μνημονεύτηκε από τον εγχώριο και τον διεθνή Τύπο. Ο λόγος, για την εργασία της γνωστής καθηγήτριας Οικονομικών του Χάρβαρντ, Κάρμεν Ράινχαρτ, και του Γερμανού συναδέλφου της, Κρίστοφ Τρέμπες, «A distant mirror of debt, default and relief». Οι δύο οικονομολόγοι ανέλυσαν 47 κρατικές χρεοκοπίες και αναδιαρθρώσεις χρέους που πραγματοποιήθηκαν στην Ευρώπη του Μεσοπολέμου (1932-1939) και τη Λατινική Αμερική των τελευταίων 30 ετών (1979-2010).
 |
| Η ελάφρυνση του χρέους μετά τις χρεοκοπίες και τα κουρέματα | ΕΦ.ΣΥΝ. |
Το αντικείμενο
Οι πρώτες αφορούσαν τα χρέη που συσσώρευσαν οι κυβερνήσεις 16 ευρωπαϊκών χωρών λόγω του υπέρμετρου δανεισμού τους από τις ΗΠΑ για την κάλυψη των αναγκών του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Μετά το Κραχ του 1929, η εξυπηρέτηση αυτών των δανείων έγινε δυσβάσταχτη, με αποτέλεσμα, η μία μετά την άλλη, όλες σχεδόν οι ανεπτυγμένες οικονομίες της Ευρώπης –μεταξύ αυτών και η Ελλάδα- να κηρύξουν στάση πληρωμών, κυρίως μεταξύ 1932 και 1934. Οι δεύτερες αφορούσαν τις υψηλού και μεσαίου εισοδήματος αναδυόμενες οικονομίες της Λατινικής Αμερικής, οι οποίες βρέθηκαν στον κυκεώνα των πολιτικο-οικονομικών εξελίξεων που σημειώθηκαν σε αυτήν την ήπειρο μετά το 1979.
Οι Ράινχαρτ-Τρέμπες χρησιμοποίησαν στη μελέτη τους πληθώρα οικονομικών μεγεθών, όπως το πραγματικό κατά κεφαλήν ΑΕΠ, η δανειοληπτική αξιολόγηση της κάθε χώρας, οι ροές κεφαλαίων, το βάρος εξυπηρέτησης του χρέους σε σχέση με το ΑΕΠ, τα έσοδα, οι εξαγωγές, το εξωτερικό χρέος, το δημόσιο και ιδιωτικό χρέος, το συνολικό -εξωτερικό και εγχώριο- χρέος της κεντρικής κυβέρνησης σε σχέση με το ΑΕΠ.
Τα συμπεράσματα της μελέτης τους τσακίζουν κόκαλα, καταρρίπτουν μύθους, απονευρώνουν απειλές, όπως αυτή που πλανάται εδώ και 4 χρόνια πάνω από τα κεφάλια των Ελλήνων: η χρεοκοπία, το «κούρεμα» ή η οποιαδήποτε άλλη ολοκληρωμένη μορφή αναδιάρθρωσης του χρέους δεν είναι καταστροφή για μια υπερχρεωμένη χώρα. Αντίθετα, αποτελεί το εφαλτήριο για μια εκτόξευση, για ένα οικονομικό θαύμα.
Τα ιστορικά στοιχεία της μελέτης έδειξαν ότι, από τη στιγμή που μια χώρα κηρύσσει στάση πληρωμών ή προχωρεί στην οριστική αναδιάρθρωση του χρέους της, η συνέχεια γι’ αυτήν μόνο προς το καλύτερο μπορεί να είναι, αφού βιώνει μια περίοδο υψηλής οικονομικής ανάπτυξης, χαμηλότερου χρέους και μικρότερης επιβάρυνσης για την εξυπηρέτησή του. Επίσης, η πρόσβασή της στις αγορές και η χρηματοδότησή της από αυτές όχι μόνο δεν αποκόβεται, όπως ισχυρίζονται αρκετοί, αλλά αντιθέτως βελτιώνεται.
Τα συμπεράσματα
Από τα 47 κράτη που μελετήθηκαν στην έκθεση, τα 39 (το 83% δηλαδή) κατέγραψαν μετά τη στάση πληρωμών ή την τελική συμφωνία αναδιάρθρωσης του χρέους τους ταχύτατους ρυθμούς οικονομικής ανάπτυξης, 6 βίωσαν στασιμότητα, ενώ μόλις 2 ύφεση. Η οικονομική ανάπτυξη που πέτυχαν αυτές οι χώρες τα πρώτα χρόνια μετά τη χρεοκοπία ή την αναδιάρθρωση του χρέους τους μόνο αμελητέα δεν ήταν. Ο μέσος συνολικός ρυθμός ανάπτυξης των ευρωπαϊκών οικονομιών στην τετραετία που ακολούθησε μετά τη χρεοκοπία τους τη δεκαετία του ’30 ήταν 16%, ενώ στις χώρες της Λατινικής Αμερικής ήταν αντίστοιχα 9%. Οι Ράινχαρντ, Τρέμπες διαπίστωσαν ακόμη ότι το χρέος αυτών των χωρών μειώθηκε (μετά τη χρεοκοπία τους ή την τελική αναδιάρθρωση) κατά μέσο όρο από 14% έως 16% του ΑΕΠ τους.
Κατέληξαν, τέλος, στο συμπέρασμα ότι οι ξένοι πιστωτές, όχι μόνο δεν γυρίζουν την πλάτη στις χώρες που χρεοκοπούν, αλλά αντίθετα σπεύδουν -σε αρκετές περιπτώσεις σχεδόν αμέσως μετά το πιστωτικό γεγονός- να τους ξαναδανείσουν. Γιατί επί της ουσίας, οι «δυνάμεις της αγοράς» δεν ενδιαφέρονται και τόσο για την τιμωρία όσων αθετούν τα χρέη τους, όπως πολλοί θέλουν να πιστεύουμε, αλλά πρωτίστως για τα κέρδη και τις αποδόσεις των επενδύσεων. Τα στοιχεία έδειξαν ότι το πολύ μέσα σε 4 χρόνια μετά τη χρεοκοπία τους οι περισσότερες χώρες που χρεοκόπησαν κατάφεραν να ανακτήσουν την πρόσβασή τους στις αγορές. Οι χώρες της Λατινικής Αμερικής που χρεοκόπησαν τη δεκαετία του ’90 πέτυχαν μάλιστα να αντλήσουν κεφάλαια από τις αγορές αμέσως μετά τη στάση πληρωμών.
Μπάμπης Μιχάλης από efsyn
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου