Διαρκές συμβόλαιο με την εφορία

Τα τελευταία της «χαρτιά», προκειμένου να αλλάξει το κλίμα που έχει δημιουργηθεί στην κοινή γνώμη εναντίον της, πετάει στο τραπέζι η κυβέρνηση γνωρίζοντας ότι οι εβδομάδες που έρχονται δεν προσφέρονται για επικοινωνιακή πολιτική.

Ούτε ο νέος γύρος διαπραγματεύσεων με την τρόικα μπορεί να βγάλει κάτι καλό ούτε το παζάρι με τους Ευρωπαίους δανειστές για τον εφεδρικό μηχανισμό δανειοδότησης της χώρας προσφέρεται για επικοινωνιακή αξιοποίηση, δεδομένου ότι...

παραπέμπει ευθέως σε υπογραφή νέου μνημονίου.

Έτσι, με πολιτικές χαμηλού ή και μηδενικού δημοσιονομικού κόστους, όπως οι εκπτώσεις στον ΕΝΦΙΑ, το «ψαλίδισμα» της εισφοράς αλληλεγγύης, η ρύθμιση των ληξιπρόθεσμων οφειλών, το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα ή η επιμήκυνση των δεκάδων χιλιάδων δανείων που έχουν δοθεί μέσω του ΟΕΚ, τα εμπλεκόμενα υπουργεία θα επιχειρήσουν να κερδίσουν μέρος από το χαμένο έδαφος. Θα είναι όμως τόσο εύκολα τα πράγματα;

Η ανάλυση των πολιτικών που έγιναν και γίνονται «σημαία» από την κυβέρνηση αυτές τις ημέρες δείχνει ότι τα πράγματα δεν είναι και τόσο ρόδινα για τους φορολογουμένους, οι οποίοι πολύ σύντομα θα συνειδητοποιήσουν ότι για μια ακόμη φορά ο θησαυρός δεν αποτελείται από χρυσό, αλλά από... άνθρακα. Μαθημένη στα... ψιλά γράμματα, η κυβέρνηση για μια ακόμη φορά σπέρνει υποσχέσεις, αλλά θα θερίσει απογοήτευση σε πολιτικό χρόνο ο οποίος πλέον θα είναι πολύ κοντά στον εκλογικό.

Εκπτώσεις

Τα εκκαθαριστικά του ΕΝΦΙΑ, που περιλαμβάνουν τις εκπτώσεις φόρου στους έχοντες χαμηλά εισοδήματα καθώς και στους ιδιοκτήτες των μη ηλεκτροδοτούμενων χώρων, μόνο χαμόγελα δεν έσπειραν. Τα άπειρα λάθη θα αναγκάσουν δεκάδες χιλιάδες ιδιοκτήτες να πληρώνουν τις αυξημένες δόσεις μέχρι και τον Δεκέμβριο προκειμένου να δουν το τελικό ποσό του εκκαθαριστικού.

Οι πολυδιαφημισμένες εκπτώσεις στην πράξη αποδείχτηκαν «ψίχουλα», καθώς όλοι μαζί οι δικαιούχοι (πολύτεκνοι, ανάπηροι, έχοντες χαμηλά εισοδήματα, ιδιοκτήτες μη ηλεκτροδοτούμενων χώρων κ.λπ.) είναι ζήτημα αν θα μοιραστούν επιστροφές φόρου της τάξεως των 100 εκατομμυρίων ευρώ.

Ακόμη, από την επόμενη εβδομάδα, αρχίζει ο μαραθώνιος της διόρθωσης των εκατομμυρίων λαθών που έχουν γίνει κατά τη συμπλήρωση του Ε9 (όχι κατ’ ανάγκην με ευθύνη του φορολογουμένου), μια διαδικασία η οποία θα διαρκέσει τουλάχιστον δύο μήνες (σ.σ.: η προθεσμία της 30ής Νοεμβρίου θεωρείται βέβαιο ότι θα παραταθεί).

Τι θα γίνει στην πράξη; Από τις αρχές Νοεμβρίου, εκατομμύρια φορολογούμενοι (σ.σ.: σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, λάθη υπάρχουν σε τουλάχιστον μία στις τρεις δηλώσεις) θα τρέχουν στους λογιστές για να διορθώσουν το Ε9 τους. Θα καλούνται να πληρώσουν αμοιβές της τάξεως των 30-50 ευρώ για να γλιτώνουν από φόρο μερικών δεκάδων ή και εκατοντάδων ευρώ. Και θα περιμένουν να ξεμπερδέψουν με τα λάθη όχι νωρίτερα από τα τέλη Δεκεμβρίου.

Εισφορά αλληλεγγύης

Μάθαμε για την εισφορά αλληλεγγύης ότι θα εφαρμοστεί από εδώ και στο εξής με συντελεστές οι οποίοι θα είναι χαμηλότεροι κατά 30% σε σχέση με αυτούς που χρησιμοποιούνταν μέχρι σήμερα. Δεν μάθαμε όμως μόνο αυτό. Από την τροπολογία που κατατέθηκε στη Βουλή προέκυψε ότι ο φόρος –έκτακτος, υποτίθεται – θα εφαρμοστεί για ακόμη δύο χρόνια, αποφέροντας συνολικά έσοδα 1,5 δισεκατομμυρίου ευρώ στο Δημόσιο. Διόλου ευκαταφρόνητο το ποσό.

Το εν λόγω ποσό οι φορολογούμενοι θα το πληρώνουν από τις αρχές του 2015 (σ.σ.: οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι θα εξακολουθούν να υφίστανται παρακράτηση από τον μισθό τους, η οποία – τουλάχιστον – θα είναι μικρότερη σε σχέση με πέρυσι) μέχρι και τα μέσα του 2017 (σ.σ.: δεδομένου ότι η εισφορά θα επιβάλλεται και στα εισοδήματα του 2016, όσοι ζουν με εισοδήματα από ελεύθερα επαγγέλματα, ακίνητα, αγροτικά εισοδήματα κ.λπ., θα ξεμπερδέψουν με την εισφορά αλληλεγγύης μόνο όταν εξοφλήσουν και το εκκαθαριστικό που θα παραλάβουν στα μέσα του 2017).

Υποτίθεται ότι η ρύθμιση των ληξιπρόθεσμων οφειλών θα δώσει βαθιά ανάσα σε εκατοντάδες χιλιάδες φορολογουμένους ή και οφειλέτες των ασφαλιστικών ταμείων, καθώς θα τους επιτρέψει να εξασφαλίσουν την πολυπόθητη φορολογική ενημερότητα χωρίς να κινδυνεύουν με κατάσχεση ή δέσμευση κάποιου περιουσιακού τους στοιχείου.

Ρύθμιση ληξιπρόθεσμων οφειλών

Τα «δώρα» της ρύθμισης προβλήθηκαν αρκούντως: Ρύθμιση σε έως και 100 δόσεις, διαγραφή του 20% έως και 100% των προσαυξήσεων που έχουν συσσωρευτεί όλα αυτά τα χρόνια και επιτόκιο ψαλιδισμένο κατά 50% σε σχέση με αυτό που φορτωνόταν κάποιος στις προηγούμενες ρυθμίσεις (4,56% αντί για 8,5% που ίσχυε μέχρι σήμερα).

♦ Είναι όμως αυτή η πραγματικότητα;

♦ Ανοίγει ο δρόμος για να τακτοποιήσουμε τα χρέη μας;

Δυστυχώς, στην πράξη θα αποδειχτεί ότι τα πράγματα δεν είναι τόσο ρόδινα. Κάθε μήνα που περνάει, οι φορολογούμενοι φορτώνονται με ληξιπρόθεσμες οφειλές οι οποίες ξεπερνούν το 1 δισ. ευρώ. Αυτά τα χρήματα δεν είναι προσαυξήσεις. Είναι φόροι από τρέχουσες υποχρεώσεις οι οποίοι δεν αποπληρώνονται λόγω αδυναμίας (ή απροθυμίας).

Έρχεται λοιπόν το υπουργείο Οικονομικών σε αυτούς που δεν μπορούν να αποπληρώσουν τα τρέχοντα (και αντίστοιχα το υπουργείο Εργασίας σε αυτούς που δεν μπορούν να εξυπηρετήσουν τις τρέχουσες ασφαλιστικές εισφορές) να ζητήσει να πληρώνουν όλα τα τρέχοντα συν κάτι από τα προηγούμενα, τα οποία θα τοκίζονται έστω και με χαμηλότερο επιτόκιο. Αυτό το «κάτι» μπορεί να είναι από το ένα εκατοστό μέχρι το ένα δωδέκατο.

Και δεν είναι μόνο αυτό. Το τι ακριβώς θα προκύψει τους επόμενους μήνες από πλευράς φορολογικών υποχρεώσεων το υπουργείο Οικονομικών ακόμη δεν μας το έχει φανερώσει, καθώς φτιάχνει «κλίμα» εν όψει εκλογών.

Για παράδειγμα, δεν έχει βεβαιώσει τις ληξιπρόθεσμες οφειλές από το χαράτσι της ΔΕΗ. Τα στοιχεία έχουν φτάσει στο υπουργείο Οικονομικών από τον Ιούλιο, αλλά οι αρμόδιες υπηρεσίες δεν έχουν βεβαιώσει το ποσό ακόμη στους αντίστοιχους ΑΦΜ, οι οποίοι, σύμφωνα με πληροφορίες, ξεπερνούν τα 1,2 εκατομμύρια. Με το που θα γίνει η βεβαίωση, οι φορολογούμενοι θα έχουν περιθώριο το πολύ 40-45 ημερών για να αποπληρώσουν ολόκληρο το ποσό ή να το ρυθμίσουν το πολύ σε 12 δόσεις.

Και δεν είναι μόνο το χαράτσι. Έρχονται

♦ τα τέλη κυκλοφορίας,

♦ ο φόρος πολυτελούς διαβίωσης,

♦ ο φόρος εισοδήματος της επόμενης χρονιάς (προσαυξημένος για πολλές κατηγορίες φορολογουμένων όπως οι αγρότες),

♦ τα πρόστιμα σε όσους έχουν ανασφάλιστα αυτοκίνητα και άλλα πολλά.

Ποιο είναι το συμπέρασμα; Όσοι ενταχθούν στη ρύθμιση, ουσιαστικά υπογράφουν ένα πολυετές... «συμβόλαιο» με την εφορία, το οποίο προβλέπει ότι δεν θα αφήνουν ούτε ένα ευρώ απλήρωτο. Και αν αφήσουν, ή θα πρέπει να το ρυθμίσουν σε 12 δόσεις, τις οποίες και θα εξυπηρετούν χωρίς την παραμικρή απώλεια, ή – σε διαφορετική περίπτωση – θα αποβάλλονται από τη ρύθμιση.

Αυτό πάλι θα οδηγεί στην επαναφορά όλων των προσαυξήσεων που γλίτωσαν εν τω μεταξύ, των προστίμων, αλλά και της απειλής των κατασχέσεων και των πλειστηριασμών.

Ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα

Το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα διαφημίστηκε με κάθε δυνατό τρόπο, και ας ενεργοποιείται το μέτρο μόνο σε πιλοτικό επίπεδο. Την πλήρη αλήθεια οι ενδιαφερόμενοι δεν την έχουν μάθει ακόμη. Ήδη οι αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου Εργασίας αρχίζουν διαδικασίες για τη συγκέντρωση πληροφοριών σχετικά με όλα τα κοινωνικά επιδόματα που καταβάλλονται σήμερα, από οποιονδήποτε φορέα και να γίνεται αυτό.

Η συγκέντρωση των δεδομένων δεν γίνεται μόνο για λόγους απογραφής. Είναι μνημονιακή υποχρέωση της χώρας, όταν θα εφαρμοστεί καθολικά το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα, η χρηματοδότησή του να μην προκαλέσει πρόσθετες τρύπες στον κρατικό προϋπολογισμό, αλλά να χρηματοδοτηθεί με πόρους οι οποίοι ήδη διατίθενται για κοινωνικά επιδόματα.

Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται και τα τουλάχιστον 750 εκατομμύρια ευρώ που καταβάλλονται κάθε χρόνο για τη χορήγηση του ΕΚΑΣ. Δαπάνες που εντάσσονται στις κοινωνικές θεωρούνται και αυτές που διατίθενται για τη «χρηματοδότηση» της κατώτατης σύνταξης.

Αυτό σημαίνει ότι μέσα στο 2015 θα ανοίξει μια συζήτηση σχετικά με το κατά πόσον η κατώτατη σύνταξη του ΙΚΑ, για παράδειγμα, θα πρέπει να είναι εντελώς ανταποδοτική και να στηρίζεται αποκλειστικά στις εισφορές που καταβάλλει ο ασφαλισμένος (συν τη σύνταξη των 360 ευρώ που προβλέπει ο νέος νόμος) ή αν θα πρέπει να παραμείνει το ποσό των 476 ευρώ που προβλέπεται σήμερα.

Ρύθμιση δανείων ΟΕΚ

Είναι πολύ πιθανό ότι, για να χρηματοδοτηθεί η ενεργοποίηση του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος σε πανελλαδική εμβέλεια, κάτι που απαιτεί δαπάνη τουλάχιστον 1 δισ. ευρώ, θα οδηγηθούμε σε περικοπή του ΕΚΑΣ και ψαλίδισμα ακόμη και των κατώτατων συντάξεων.

Η συζήτηση για τη ρύθμιση των δανείων που επιδοτήθηκαν τα «καλά» χρόνια από τον ΟΕΚ κρατάει από το 2012. Από τότε είχε κατατεθεί Υπουργική Απόφαση, η οποία προέβλεπε την επιμήκυνση στη διάρκεια αποπληρωμής των συγκεκριμένων δανείων, αλλά οι τράπεζες ουδέποτε υπάκουσαν στις επιταγές της συγκεκριμένης απόφασης.

Φτάσαμε λοιπόν να κατατεθεί την προηγούμενη εβδομάδα μια νομοθετική ρύθμιση η οποία προβλέπει ότι όσοι δεν έχουν αφήσει το δάνειο να «κοκκινίσει» (σ.σ.: ως «κόκκινο» ορίζεται το δάνειο το οποίο έχει καταστεί ληξιπρόθεσμο για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των έξι μηνών) μπορούν να απαιτήσουν από την τράπεζα να επιμηκύνει τη διάρκεια αποπληρωμής.

Καλό αυτό. Διότι η επιμήκυνση οδηγεί σε μείωση της μηνιαίας δόσης. Και ειδικά στα δάνεια που χορηγήθηκαν μέσω τραπεζών με την επιδότηση του ΟΕΚ η δόση ήταν (και είναι) πολύ μεγάλη δεδομένου ότι η διάρκεια αποπληρωμής οριζόταν υποχρεωτικά να είναι 15ετής. Να όμως που υπάρχουν και εδώ τα ψιλά γράμματα.

Όσο και αν ψάξει κάποιος στη νομοθετική ρύθμιση, δεν θα βρει ούτε μια κουβέντα που να αναφέρει ότι οι τράπεζες υποχρεούνται να κρατήσουν αμετάβλητο το επιτόκιο στα επίπεδα όπου ήταν όταν υπεγράφη η αρχική σύμβαση του δανείου. Δηλαδή ουδείς εμποδίζει την τράπεζα να αντιμετωπίσει την επιμήκυνση ως αλλαγή της αρχικής σύμβασης και να θεωρήσει ότι υπογράφεται καινούργια.

Τι σημαίνει αυτό στην πράξη; Ότι το επιτόκιο μπορεί να αυξηθεί ακόμη και δύο ποσοστιαίες μονάδες. Δύο μονάδες σε ένα δάνειο του οποίου το υπόλοιπο είναι σήμερα 100.000 ευρώ ισοδυναμεί με ετήσια επιβάρυνση 2.000 ευρώ. Και αν παραταθεί η διάρκεια αποπληρωμής κατά 15 χρόνια, ώστε η μηνιαία δόση να διαμορφωθεί στο μισό ή και ακόμη χαμηλότερα, αυτή η «εξυπηρέτηση» της νομοθετικής ρύθμισης μπορεί να κοστίσει τελικώς στον δανειολήπτη περισσότερα από 30.000 ευρώ. «Τσουχτερή» και αυτή η διευκόλυνση... 

Από το Ποντίκι