«Γέφυρα» με πολιτική λύση

Αποφασισμένη να επιμείνει στις θέσεις της εμφανίζεται η ελληνική κυβέρνηση παρά το τελεσίγραφο Σόιμπλε στο Eurogroup, το οποίο αποκαλύπτει τον ηγεμονικό ρόλο και τις αντίστοιχες διαθέσεις της Γερμανίας και επιβεβαιώνει την εκτίμηση ότι η ουσιαστική διαπραγμάτευση γίνεται μεταξύ Αθήνας - Βερολίνου, με την ελληνική κυβέρνηση να «καρφώνει» τη δεύτερη ότι δεν διαπραγματεύεται, αλλά επιδεικνύει απόλυτη αδιαλλαξία.

Ανεξάρτητα από τη στάση της Γερμανίας, η κυβέρνηση είναι διατεθειμένη να συνεχίσει...

να διεκδικεί συμφωνία - γέφυρα με αδιαπραγμάτευτους όρους το πρόγραμμα για την ανθρωπιστική κρίση και τα εργασιακά, πυλώνες για τους οποίους ήδη προωθεί στη Βουλή σχετικά νομοσχέδια και μάλιστα «μονομερώς», στέλνοντας με αυτόν τον τρόπο τα μηνύματά της προς τη Γερμανία.

Ο πρωθυπουργός εμφανίζεται αισιόδοξος, διαβεβαιώνει τους συνομιλητές του ότι «δεν θα ρίξει τη χώρα στα βράχια» και ότι η σκληρή στάση της κυβέρνησης αποσκοπεί σε λύση και όχι σε ρήξη. Επιπλέον, κάνει σαφές προς κάθε κατεύθυνση ότι διεκδικεί πολιτική διαπραγμάτευση και λύση - όπως χαρακτηριστικά ανέφερε στην ομιλία του στην Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ: «Τη λύση στο αδιέξοδο του Eurogroup δεν θα τη δώσουν οι τεχνοκράτες», αλλά «οι πολιτικές ηγεσίες».

Με δεδομένη αυτήν τη θέση,  η ελληνική  κυβέρνηση δεν απέκλειε χτες το ενδεχόμενο να ζητήσει Σύνοδο Κορυφής αν απορριφθεί το αίτημα για παράταση της δανειακής σύμβασης.

«Δεν βιαζόμαστε»

Σε αντιδιαστολή προς την εικόνα ασφυκτικών χρονικών περιθωρίων που εκπέμπει η λογική των τελεσιγράφων της άλλης πλευράς, η ελληνική κυβέρνηση εκτιμά ότι υπάρχει χρόνος. Την εκτίμηση αυτήν αντανακλά και η αναφορά του πρωθυπουργού στην Κ.Ο. «δεν βιαζόμαστε, δεν εκβιαζόμαστε» απαντώντας σε προτροπές των Ευρωπαίων αλλά και εγχώριων πολιτικών δυνάμεων να ζητήσει παράταση του μνημονίου.

Μεταξύ των δεδομένων που ενισχύουν την αισιοδοξία της κυβέρνησης για την έκβαση της διαπραγμάτευσης είναι η βεβαιότητα ότι δεν θα υπάρξει ασφυκτική πίεση στο θέμα της ρευστότητας. Κυβερνητικές πηγές διαβεβαιώνουν ότι η ρευστότητα είναι εξασφαλισμένη.

Στο μεταξύ, αποτιμούν θετικά τη στάση των εγχώριων τραπεζών τις τελευταίες εβδομάδες, αν και θεωρείται ότι η Τράπεζα της Ελλάδος δεν έχει συνδράμει ικανοποιητικά στο διαπραγματευτικό έργο της κυβέρνησης. Θετική εκτιμούν ότι είναι και η στάση της ΕΚΤ και του Μάριο Ντράγκι, ο οποίος χθες αναμενόταν να ανακοινώσει ανανέωση της χορήγησης ρευστότητας μέσω του μηχανισμού ΕLA προς τις ελληνικές τράπεζες.

«Συμμαχίες» στο παρασκήνιο

Αισιόδοξη εμφανίζεται η κυβέρνηση και σε ό,τι αφορά το χτίσιμο των συμμαχιών. Αυτό οφείλεται στο ότι από τις αδιάλειπτες επαφές της στο παρασκήνιο με αξιωματούχους της Ε.Ε. και Ευρωπαίους ηγέτες ανιχνεύει ρήγματα και βρίσκει σταθερούς συνομιλητές και «συμμάχους». Από τις επαφές της η κυβέρνηση κάνει τη διαπίστωση ότι ο χρόνος δεν πιέζει μόνο την Ελλάδα, αλλά και την άλλη πλευρά, καθώς η αβεβαιότητα στην ευρωζώνη επιφέρει επιπτώσεις στο χρηματοπιστωτικό σύστημα και των άλλων κρατών - μελών.

Τη στιγμή που η Γερμανία προσπαθεί να διαμορφώσει κλίμα απομόνωσης της Ελλάδας στην Ευρώπη - κάτι που στο επίπεδο του Eurogroup δείχνει να το έχει καταφέρει - και τη στιγμή που η αξιωματική αντιπολίτευση επικαλείται αυτήν την εικόνα προκειμένου να πιέσει για μια παράταση του μνημονίου, η κυβέρνηση κρατάει ανοιχτούς όλους τους δυνατούς διαύλους επικοινωνίας και θέτει ως στόχο να διευρύνει τα όποια ρήγματα εντοπίζει.

Οι επαφές τόσο με τον πρόεδρο της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ όσο και με τον επίτροπο Οικονομικών Πιερ Μοσκοβισί φαίνεται να είναι συνεχείς, ενώ ο πρωθυπουργός διατηρεί τηλεφωνικές επαφές με ομολόγους του όλες αυτές τις μέρες, όπως ο Ιταλός πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι (η πλευρά του οποίου άφησε να διαρρεύσει η επικοινωνία με Τσίπρα την Τρίτη), ο Κύπριος πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης, ο Αυστριακός καγκελάριος Ντέιβιντ Φάινμαν, ο Βέλγος πρωθυπουργός Σαρλ Μισέλ.

Ανοιχτοί είναι οι δίαυλοι και με τη Γαλλία, όπου χθες ο υπουργός Οικονομικών    Μισέλ Σαπέν δήλωσε στο Υπουργικό Συμβούλιο ότι πρέπει να βρεθεί λύση για την Ελλάδα το αργότερο ώς το τέλος της ερχόμενης εβδομάδας.

Να σημειωθεί ότι ο πρωθυπουργός, κατά την ομιλία του στην Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ την Τρίτη, σημείωσε ότι το κλίμα που εξέπεμψε το Eurogroup διά του γερμανικού   «τελεσιγράφου»   δεν αντιστοιχεί στο κλίμα που συνάντησε στη Σύνοδο Κορυφής ή, αλλιώς, δεν αντιστοιχεί στο πραγματικό πολιτικό κλίμα που αποτυπώνεται τόσο στις επίσημες επαφές που είχε με μια σειρά ηγετών της Ε.Ε. όσο και στις καταγεγραμμένες τοποθετήσεις τους στη Σύνοδο Κορυφής. Ωστόσο το ερώτημα που μπορεί να θέσει κανείς είναι πώς η ελληνική κυβέρνηση μπορεί να υπερβεί ή να αξιοποιήσει υπέρ της το γεγονός ότι η στήριξη που φαίνεται να βρίσκει στο παρασκήνιο από ορισμένες πλευρές δεν βρίσκει προς το παρόν διέξοδο στο προσκήνιο των διαπραγματεύσεων, καθώς, όπως είναι φανερό, οι πάντες αποφεύγουν μια ευθεία αντιπαράθεση με τη Γερμανία. Μπορούν άραγε να δουλέψουν οι συμμαχίες από το παρασκήνιο; Μένει να το δούμε...

Μέτωπα... εσωτερικού

Εκτός όμως από τις κρίσιμες διαπραγματεύσεις για τη μεταβατική συμφωνία που θα εξασφαλίσει χρόνο στις διαπραγματεύσεις για το χρέος και μια οριστική συμφωνία, η κυβέρνηση με τα πρώτα νομοσχέδια επιδιώκει να σηματοδοτήσει την εκκίνηση της εσωτερικής πολιτικής της χώρας, που κινείται ανεξάρτητα από τις διαπραγματεύσεις και τις επιταγές των Ευρωπαίων.

Κίνηση που αποτελεί στοιχείο της σκληρής διαπραγμάτευσης, αλλά και μήνυμα προς το εσωτερικό ότι δεν κάνει πίσω από βασικές δεσμεύσεις της, αποτελεί εκ μέρους της κυβέρνησης η δρομολόγηση των νομοσχεδίων για τις 100 δόσεις για τις ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το Δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία, για τις εργασιακές σχέσεις και για την προστασία της κατοικίας των πολιτών.

Πιο συγκεκριμένα, με την κίνηση αυτήν επιχειρεί:

- Να δείξει προς τους «έξω» ότι η κυβέρνηση δεν διαπραγματεύεται βασικούς πυλώνες του προγράμματος για τους οποίους πήρε την ψήφο του ελληνικού λαού και αψηφά τις συστάσεις να μην κινηθεί μονομερώς, είτε περνώντας μέτρα με δημοσιονομικό κόστος είτε ξηλώνοντας μέρος του μνημονιακού θεσμικού πλαισίου.

- Να δείξει στο εσωτερικό ότι δεν κάνει πίσω από βασικές δεσμεύσεις της για την ανθρωπιστική κρίση και την αποκατάσταση του εργατικού δικαίου και των εργασιακών σχέσεων. u Να δείξει παράλληλα ότι έχει τη βούληση και τα εργαλεία να φέρει χρήματα στα δημόσια ταμεία όπως εκτιμά ότι θα συμβεί με τη ρύθμιση των 100 δόσεων, στην οποία έχουν πλέον τη δυνατότητα να ενταχθούν όλοι οι οφειλέτες ανεξαρτήτως του ύψους της οφειλής.

Παράλληλα, η κυβέρνηση στοχεύει στο να ανοίξει άμεσα και το μέτωπο με τους εγχώριους «ολιγάρχες», όπως καθιερώθηκε να αποκαλούνται, που κυριαρχούν στους διάφορους τομείς της οικονομίας (ΜΜΕ, δημόσια έργα, ενέργεια κ.λπ.).

Το χτύπημα των ολιγαρχών και της μεγάλης φοροδιαφυγής - φοροαποφυγής είναι ένα πακέτο το οποίο η κυβέρνηση θα «σηκώσει» το επόμενο διάστημα ως μια απόδειξη της αποφασιστικότητάς της να συγκρουστεί με το επιχειρηματικό κατεστημένο - εταίρο της διαπλοκής, ώστε να εισπράξει φόρους και οφειλόμενα χρέη προς το ελληνικό Δημόσιο.

Σε ό,τι αφορά το σκέλος της μεγάλης φοροδιαφυγής, κομβική είναι η παρουσία του υπουργού Επικρατείας Παναγιώτη Νικολούδη, ο οποίος σε συνέντευξή του διεμήνυσε ότι θα υπάρξουν κυρώσεις (από ποινική δίωξη έως δέσμευση περιουσίας) σε όσους εντοπιστούν να είναι φορείς εκτεταμένης φοροδιαφυγής και δεν δεχτούν τακτοποιήσουν τις οφειλές τους προς το Δημόσιο.

Σήμερα το αίτημα για επέκταση της δανειακής σύμβασης

Αν και η κυβέρνηση δεν ποντάρει σε μια λύση στο επίπεδο του Eurogroup (και βέβαια δεν αναμένει συμφωνία αύριο σε περίπτωση που συνεδριάσει τελικά το όργανο), καθώς, όπως επανειλημμένα διαμηνύει ο πρωθυπουργός, επιζητείται πολιτική λύση, η κυβέρνηση καταθέτει σήμερα το αίτημα για επέκταση της δανειακής σύμβασης και όχι του προγράμματος, προκειμένου να συνεχιστεί η διαδικασία των διαπραγματεύσεων.

Αρχικώς, πρόθεση της κυβέρνησης ήταν το αίτημα για επέκταση της δανειακής σύμβασης να δομείται πάνω στη βάση του κειμένου Μοσκοβισί, ωστόσο αργά το απόγευμα έγινε γνωστή μια νέα συμβιβαστική πρόταση της Κομισιόν - πιθανότατα σε συμφωνία και με τη γερμανική πλευρά -, στη βάση της οποίας καλούσε την ελληνική πλευρά να θέσει το αίτημά της.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την ιστοσελίδα Euro2day, ο Ντάισελμπλουμ σε συνεργασία με κλιμάκια της Κομισιόν και του EWG κατέθεσε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων πρόταση, βάσει της οποίας η Ελλάδα ζητάει παράταση όχι της δανειακής σύμβασης («Loan Agreement»), την οποία απορρίπτει η Γερμανία, ούτε του τρέχοντος προγράμματος («extension of current programme»), αλλά του «master financial assistance facility of Greece», όρος ο οποίος, σύμφωνα με το δημοσίευμα, έχει τη σύμφωνη γνώμη της Γερμανίας. Παράλληλα, θα περιλαμβάνει τους όρους «γέφυρα», «ανθρωπιστική κρίση» και «νέα συμφωνία» τους οποίους ζητά η ελληνική πλευρά.

Η πρόταση αυτή γνωστοποιήθηκε, αναφέρει το δημοσίευμα, από τον Γερούν Ντάισελμπλουμ στον Αλέξη Τσίπρα προτείνοντας να αποτελέσει τη βάση πάνω στην οποία η Ελλάδα θα θεμελιώσει το αίτημά της για παράταση. Ωστόσο, οι διαπραγματεύσεις ήταν σε εξέλιξη χθες το βράδυ και έως την ώρα που έκλεινε το κείμενο αυτό δεν ήταν γνωστή η αντίδραση του Μαξίμου.

Της πρότασης αυτής προηγήθηκε η αρνητική απάντηση Σόιμπλε, μέσω δηλώσεών του, στο προωθούμενο αίτημα της Αθήνας για παράταση ή επέκταση «της δανειακής σύμβασης» διαμηνύοντας ότι πρόγραμμα διάσωσης και δανειακή σύμβαση δεν διαχωρίζονται.

Όπως αναφέρουν δημοσιεύματα, το Βερολίνο εμμένει στη (σκληρή) στάση του επικαλούμενο τα νομικά προβλήματα, καθώς δεν υπάρχει νομική φόρμουλα για την παράταση μόνο του προγράμματος χρηματοδότησης ανεξάρτητα από το πολιτικό πλαίσιο μεταρρυθμίσεων και μέτρων. Ωστόσο, πίσω από τα όποια νομικά κωλύματα βρίσκεται προφανώς η πολιτική πρόνοια της Γερμανίας να μην επιτρέψει ευρωπαϊκή χαλάρωση της λιτότητας δίνοντας ανάσες στην Ελλάδα.

Πάντως με τη γραμμή περί παράτασης του προγράμματος ευθυγραμμίστηκαν χθες σε δημόσιες τοποθετήσεις τους ο Γιούνκερ (σημείωσε ότι συζητά με τον Ντάισελμπλουμ την παράταση του προγράμματος ώς το καλοκαίρι), ο επίτροπος Οικονομικών Πιερ Μοσκοβισί και ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν Βαλντίς Ντομπρόβσκις, ο οποίος συνέστησε στην Ελλάδα να ζητήσει παράταση του υφιστάμενου προγράμματος.

Όσον αφορά το κείμενο Μοσκοβισί, το οποίο η κυβέρνηση αποδέχτηκε ως βάση συζήτησης, δόθηκε κι επίσημα στη δημοσιότητα χθες από τον υπουργό Οικονομικών Γιάνη Βαρουφάκη. Την ύπαρξή του άλλωστε αποκάλυψε ο ίδιος το βράδυ της Δευτέρας, αμέσως μετά την εσπευσμένη διακοπή της συνεδρίασης, σε μια προσπάθεια να εκθέσει την άλλη πλευρά και να της χρεώσει την εμπλοκή στο Eurogroup.

Πίσω από την αλλαγή των εγγράφων, η κυβέρνηση έδειξε τη Γερμανία, κατηγορώντας τη για επίδειξη αδιαλλαξίας και έλλειψη διάθεσης να διαπραγματευτεί. Από αυτό το κείμενο το Μαξίμου είχε επισημάνει την Τρίτη τρία σημεία τα οποία η κυβέρνηση θα μπορούσε να θεωρήσει αποδεκτά:

- «Η ελληνική κυβέρνηση (...) ανακοίνωσε την πρόθεσή της να λάβει έκτακτες δράσεις για να διασφαλίσει ένα δικαιότερο και αποτελεσματικότερο φορολογικό σύστημα και να περιορίσει την ανθρωπιστική κρίση».

- «Μέτρα για τον περιορισμό του βάρους του χρέους και για να επιτευχθεί μια περαιτέρω βιώσιμη μείωση της ελληνικής αναλογίας χρέους ανά ΑΕΠ πρέπει να υπολογιστούν παράλληλα με τις δεσμεύσεις του Eurogroup του Νοεμβρίου του 2012».

- «Τα παραπάνω σχηματίζουν μια βάση για μια επέκταση της τρέχουσας δανειακής σύμβασης, που θα μπορούσε να λάβει τη μορφή ενός [τετράμηνου] ενδιάμεσου προγράμματος, ως μεταβατικό στάδιο προς ένα νέο σύμφωνο για την ανάπτυξη για την Ελλάδα, που θα εξαχθεί και ολοκληρωθεί σε αυτή την περίοδο».

Από το Ποντίκι