Νερώνουν το κρασί τους...

Ένα δημοσίευμα των «Financial Times», πολύ διαφορετικότερο από αυτά που μεταφέρουν διάφορα σενάρια τρόμου σε περίπτωση εκλογικής νίκης και αυτοδυναμίας του ΣΥΡΙΖΑ, είδε το φως της δημοσιότητας την περασμένη Δευτέρα.
   
Το δημοσίευμα αυτό, πολύ εύστοχα – χρονικά – τοποθετημένο δυο εβδομάδες πριν από τις κάλπες, «πρότεινε» έναν συμβιβασμό μεταξύ της Ελλάδας και των εταίρων της προκειμένου να αποφευχθεί ένα Grexit. Και με δυο λόγια, κατέληγε ότι οι ...
δανειστές μας χρειάζεται να σκεφτούν σοβαρά το αίτημα του ΣΥΡΙΖΑ για αναδιάρθρωση του χρέους.

Αυτονόητο για ορισμένους, αλλά πολύ σημαντικό για όσους παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις, το δημοσίευμα ουσιαστικά ανοίγει για την κοινή γνώμη το «καπάκι» μιας πραγματικότητας: Οι δανειστές μας είναι έτοιμοι να διαπραγματευτούν με τον Τσίπρα. Και όχι μόνο αυτό, αλλά στην πράξη πιέζονται και να το κάνουν και από τους ξένους επενδυτές που έχουν βάλει τα χρήματά τους στην Ελλάδα την τελευταία διετία. Και οι οποίοι όχι μόνο δεν θέλουν να τα χάσουν, αλλά επιθυμούν να παραμείνουν επενδυτικά στη χώρα μας.

Στήριξη με ανταλλάγματα

Πριν μπούμε στα «βαθιά», ας ρίξουμε μια ματιά στο ίδιο το δημοσίευμα των «F.T.». Σημειώνει ότι, σε αντίθεση με τις ελληνικές εκλογές τον περασμένο Μάιο και τον Ιούνιο του 2012, σήμερα το κεντρικό θέμα συζήτησης δεν είναι το Grexit, αλλά το πώς ο νέος Έλληνας πρωθυπουργός θα διαπραγματευτεί έναν συμβιβασμό για το επόμενο στάδιο του προγράμματος στήριξης της χώρας.

Βέβαια, το περίεργο είναι πως, ενώ το Grexit βρίσκεται στο επίκεντρο, οι «F.T.» θεωρούν πως δεν είναι αυτό το θέμα.

Και έτσι, πάνε την ατζέντα ένα βήμα παρακάτω: Κατά το δημοσίευμα, λοιπόν, εάν ο Αλέξης Τσίπρας και ο ΣΥΡΙΖΑ κερδίσουν τις εκλογές, οι Ευρωπαίοι πιστωτές θα ήταν συνετό να του προσφέρουν, ως δημοκρατικά εκλεγμένου ηγέτη της Ελλάδας, κάποια ανταλλάγματα απέναντι στη μόνιμη πίεση του ΔΝΤ και της Ε.Ε. Οι πιστωτές πάντως θα πρέπει επίσης να καταστήσουν σαφές ότι η οικονομική στήριξη εξακολουθεί να εξαρτάται από μία ειλικρινή και ενεργή προσπάθεια μεταρρυθμίσεων.

Ως «αντάλλαγμα», οι «F.T.» προτείνουν στους δανειστές να καταστήσουν λιγότερο παρεμβατική την επιτήρηση του ελληνικού προγράμματος, για να καταπραΰνουν την έντονη δυσαρέσκεια της ελληνικής κοινής γνώμης που αντιλαμβάνεται το πρόγραμμα στήριξης σαν... ξένη τιμωρία επί πέντε χρόνια. Στη βάση αυτή θα μπορούσαν να επιτρέψουν χαμηλότερους στόχους για τα πρωτογενή δημοσιονομικά πλεονάσματα και να αφήσουν τον Τσίπρα να αυξήσει τον κατώτατο μισθό.

Στο τραπέζι το χρέος

«Οι πιστωτές χρειάζεται να σκεφτούν σοβαρά το αίτημα του ΣΥΡΙΖΑ για αναδιάρθρωση του χρέους» σημειώνει η εφημερίδα, ξεκαθαρίζοντας πάντως πως, δεδομένων των πολιτικών συνθηκών σε άλλες χώρες και στη Γερμανία, θα είναι μάταιο να μιλάμε για γενναία μείωση της ονομαστικής αξίας του χρέους των 175 δισ. ευρώ σε αντάλλαγμα για σκληρές υποχρεώσεις οικονομικών μεταρρυθμίσεων, από μία κυβέρνηση στην οποία θα ηγείται ο ΣΥΡΙΖΑ.

Το δημοσίευμα βέβαια μόνο τυχαίο δεν είναι.

Όσοι επικοινωνούν με σημαντικές χρηματιστηριακές εταιρείες, εκπροσώπους ξένων οίκων και μεγάλα νομικά γραφεία, γνωρίζουν από πρώτο χέρι δύο πράγματα:

1 Οι ξένοι που έχουν ρίξει αρκετά δισ. στην Ελλάδα δεν θέλουν να χάσουν τις επενδύσεις τους. Αντιθέτως εξακολουθούν να πιστεύουν ότι η Ελλάδα διαμορφώνει ένα ελκυστικό περιβάλλον για επενδύσεις.

2 Οι ίδιοι αναμένουν την ομαλοποίηση της πολιτικής κατάστασης και μάλιστα είναι έτοιμοι να ρίξουν (πολύ ακόμη) χρήμα στη χώρα μας. Όπως άλλωστε διευκρινίζουν εκπρόσωποί τους, σε αντίθεση με την επικρατούσα αντίληψη, το πρόβλημά τους, δεν ήταν η αλλαγή της κυβέρνησης, αλλά η αβεβαιότητα από τις πρόωρες εκλογές και το κλίμα πόλωσης που διαμορφώθηκε μετά τις δημοτικές του Μαΐου.

Οι… εγκλωβισμένοι

Για παράδειγμα, οι τράπεζες στις οποίες έχει πέσει πολύ ξένο χρήμα στις αρχές του περασμένου Ιουνίου, είχαν συνολική κεφαλαιοποίηση 38,2 δισ. ευρώ. Σήμερα έχουν λίγο πάνω από 18 δισ. Και βέβαια, η απώλεια αυτών των 20 δισ. χρηματιστηριακής αξίας δεν ευχαριστεί κανέναν.

Τα ξένα funds, που τον Απρίλιο και τον Μάιο του 2014 τοποθέτησαν περίπου 7,9 δισ. από τα συνολικά 8,3 δισ. των κεφαλαιακών αυξήσεων στις τέσσερις συστημικές τράπεζες, είναι «εγκλωβισμένα» καθώς τα κεφάλαια που τοποθέτησαν έχουν απομειωθεί κατά 3,1 δισ. ευρώ!

Το εντυπωσιακό όμως, όπως αποκαλύπτουν κύκλοι της αγοράς, δεν είναι ότι οι ξένοι θέλουν να φύγουν, αλλά ότι θέλουν να μείνουν προκειμένου να δουν τις επενδύσεις τους (όχι μόνο να επιστρέφουν στα αρχικά νούμερα, αλλά και) να αποδίδουν.

Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και με τους Τσέχους του ΟΠΑΠ, που τις αμέσως επόμενες εβδομάδες ξεκινούν τη μεγαλύτερη επένδυση στην ιστορία του Οργανισμού: τη διαμόρφωση των χώρων (gaming halls) για τα 16.500 βιντεολόττο. Και βέβαια, δεν θέλουν η επένδυση αυτή να πραγματοποιηθεί σε ένα περιβάλλον κόντρας μιας νέας κυβέρνησης με τους δανειστές που θα διαμορφώσει ένα αρνητικό κλίμα και κυρίως θα τρομοκρατήσει καταναλωτές και αγορά. Το ίδιο συμβαίνει και σε ό,τι αφορά την επένδυσή τους στο ιπποδρομιακό στοίχημα, την οποία επίσης έχουν πληρώσει αδρά.

Για τον λόγο αυτόν, οι ξένοι, που μόνο τυχαίοι δεν είναι (και βέβαια διαθέτουν και τα δικά τους μέσα πίεσης), συνιστούν προς όλες τις πλευρές, αλλά κυρίως προς τους δανειστές, πως θα πρέπει να υπάρξει μια διευθέτηση (σ.σ.: στο κλίμα που καταγράφουν οι «F.T.») με διευκολύνσεις και παραχωρήσεις προς τη νέα κυβέρνηση. Άλλωστε όλοι αναγνωρίζουν πως μόνο με μια πολιτική εξέλιξη πoυ θα απηχεί τις πραγματικές επιθυμίες του ελληνικού λαού μπορεί να επέλθει ομαλότητα στη χώρα.

Κουβεντιάζουν με ΣΥΡΙΖΑ

Οι πιέσεις αυτές έχουν φέρει ενδιαφέροντα αποτελέσματα. Όπως επιβεβαιώνουν παράγοντες της αγοράς, πίσω από ιδιαίτερα «κλειστές» συναντήσεις που πραγματοποιήθηκαν τις τελευταίες ημέρες, εκπρόσωποι των δανειστών επιβεβαίωσαν, έστω και άτυπα, την πρόθεση της τρόικας να έρθει σε διαπραγμάτευση με μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ ή υπό τον ΣΥΡΙΖΑ για την υπόθεση του χρέους.

Από την άλλη πλευρά, έχουν καταγραφεί οι προθέσεις για αύξηση του πρωτογενούς πλεονάσματος και μεταρρυθμίσεις στη φορολογική νομοθεσία, κάτι το οποίο επιθυμούν οι δανειστές, οι οποίοι θεωρούν ότι δεν προωθήθηκε από την κυβέρνηση Σαμαρά στον βαθμό που επιθυμούσαν.

Επίσης, όλες οι πλευρές αναγνωρίζουν τον κομβικό ρόλο του Μάριο Ντράγκι και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας στις ημέρες που θα ακολουθήσουν τις ελληνικές εκλογές και θεωρούν καθοριστικές τις «οδηγίες» του στην προοπτική μιας τέτοιας διαπραγμάτευσης.

Προς επίρρωσιν όλων αυτών των πληροφοριών, την ίδια ημέρα (Δευτέρα), ο κεντρικός τραπεζίτης της Γαλλίας Κριστιάν Νουαγιέ, κάλεσε την Ευρώπη να εξετάσει μια νέα χαλάρωση του βάρους του ελληνικού χρέους και να δώσει στην Ελλάδα περισσότερο χρόνο για την αποπληρωμή του. Ο Νουαγιέ, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, που μίλησε στη γερμανική εφημερίδα «Handelsblatt», υποστήριξε πως το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις πρέπει να εξετάσουν μια επιμήκυνση των ωριμάνσεων των δανείων προς την Ελλάδα.

«Κάθε αναδιάρθρωση χρέους έχει μεγάλο κόστος όσον αφορά την εμπιστοσύνη. Είναι κάτι που θες να χρησιμοποιήσεις μόνο ως τελευταίο καταφύγιο και με τον πιο φιλικό τρόπο με τους δανειστές» είπε και συμπλήρωσε: «Στις παρούσες συνθήκες, κάποιος πρέπει να σκεφτεί αν το χρονοδιάγραμμα αποπληρωμής είναι κατάλληλο, αλλά αυτό είναι κάτι που πρέπει να διαπραγματευτούν οι πιστωτές με τους δανειολήπτες».

Ο ίδιος τόνισε πως οι ανησυχίες των αγορών για την Ελλάδα δεν θα εμποδίσουν την ΕΚΤ να προχωρήσει στην ανακοίνωση ενός προγράμματος αγοράς κρατικών ομολόγων τον Ιανουάριο.

«Το πρόβλημα της Ελλάδας είναι σχετικά μικρό σε σχέση με το ερώτημα για το αν και πότε θα υπάρξει επέκταση της μη συμβατικής νομισματικής πολιτικής σε νέα στοιχεία ενεργητικού» κατέληξε με νόημα...

Βελτιωμένο μνημόνιο

Στο περιβάλλον αυτών των συναντήσεων, εκπρόσωποι ξένων οίκων θεωρούν και διαμηνύουν ότι μια νέα ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει να έρθει σε επαφή με όλους τους αρμόδιους παράγοντες των δανειστών και της Ευρώπης και να τους δώσει την πραγματική εικόνα τόσο της κατάστασης της ελληνικής οικονομίας όσο και των δικών της προθέσεων.

Αυτό, σημειώνουν, θα είναι η βάση για να δοθούν λύσεις που θα διευκολύνουν την «επόμενη ημέρα» στην Ελλάδα με τρόπο ρεαλιστικό. Ορισμένοι μάλιστα «επαναφέρουν» και μια παλαιότερη σκέψη που είχε «πέσει» στο πλαίσιο του ΔΝΤ και βάσει της οποίας η «ευρωπαϊκή πτέρυγα των δανειστών» θα μπορούσε να επανεξετάσει το ύψος των πρωτογενών πλεονασμάτων της αρχικής συμφωνίας με την Ελλάδα.

Η λογική της σκέψης αυτής έγκειται στο ότι τα δεδομένα της ελληνικής οικονομίας δεν μπορούν ούτως ή άλλως να παρουσιάσουν ανάκαμψη, όπως για παράδειγμα η Ιρλανδία ή η Πορτογαλία. Και παρά τη μεγάλη εσωτερική υποτίμηση που έχει διαμορφωθεί (ιδίως στο σκέλος του εργατικού κόστους) οι εξαγωγές δεν έχουν ενισχυθεί ώστε να στηρίξουν την οικονομία. Αντίθετα, μάλιστα, το τελευταίο διάστημα παρουσιάζεται για μία ακόμη φορά κάμψη στις εξαγωγές, με την ελληνική οικονομία να στηρίζεται σχεδόν αποκλειστικά στον τουρισμό.

Αυτό λοιπόν που είχε συζητηθεί στο πλαίσιο του ΔΝΤ ήταν να μειωθεί το επίπεδο των πρωτογενών πλεονασμάτων της ελληνικής συμφωνίας σε επίπεδα στα οποία η ελληνική οικονομία θα μπορεί να ανταποκριθεί με βάση τα ρεαλιστικά της δεδομένα.

Τι σημαίνει η μείωση των απαιτούμενων πρωτογενών πλεονασμάτων; Απλούστατα ότι οι δημοσιονομικές απαιτήσεις για την κάλυψη της συμφωνίας με την τρόικα θα είναι πλέον πολύ μικρότερες, παρέχοντας ανάσες σε μια νέα ελληνική κυβέρνηση.

Οι υποστηρικτές αυτής της προσέγγισης αναφέρουν ότι μια τέτοια λογική στην κατεύθυνση της αναθεώρησης του επιπέδου των πλεονασμάτων μπορεί να «δουλευτεί» και μέσα στην πραγματικότητα που διαμορφώνει η γενικότερη επιδείνωση του οικονομικού περιβάλλοντος στην ευρωζώνη, η οποία παρασύρει εκ των πραγμάτων και την ελληνική οικονομία σε πιο αρνητικούς ρυθμούς λειτουργίας.

Κατά τους ίδιους, σε πολιτικό επίπεδο μια σχετική συζήτηση μπορεί να γίνει η βάση της «επικοινωνίας» με την Αθήνα και τη νέα της κυβέρνηση την επομένη των εκλογών, ιδιαίτερα εάν αυτή θα θέλει να παρουσιάσει και μια υποχώρηση των δανειστών ώστε να μπει και σε μια ευρύτερη συζήτηση - διαπραγμάτευση για τη βελτίωση των όρων του μνημονίου.

Ενδιαφέρον...

Από Το Ποντίκι