«Μαρουλόφυλλα» τα δισ. για τους Ευρωπαίους πολιτικούς

Το σχέδιο εξαγγέλθηκε για πρώτη φορά από
τον πρόεδρο της Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ

H Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσιάζει τη Δευτέρα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο το περιβόητο σχέδιο επενδύσεων 300 δισ. ευρώ για την τόνωση της ευρωπαϊκής οικονομίας.

Το σχέδιο αυτό πρόκειται να υποβληθεί για έγκριση στους ηγέτες της Ε.Ε. στη σύνοδο κορυφής της 18ης και 19ης Δεκεμβρίου και εξαγγέλθηκε για πρώτη φορά από τον πρόεδρο της Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ στα μέσα του περασμένου Ιουλίου, αμέσως μετά την εκλογή του. Αποτελεί τη μεγαλύτερη πρόκληση για τη νέα Επιτροπή, η οποία ευελπιστεί ότι μέσω αυτού θα δώσει απάντηση στην υψηλή ανεργία, την υποτονική ανάπτυξη και...

τη χαμένη εμπιστοσύνη των Ευρωπαίων πολιτών.

Ωστόσο, τις τελευταίες ημέρες ασκήθηκε έντονη κριτική τόσο για το μέγεθος όσο και για τον αυξημένο ρόλο που αυτό το σχέδιο επιφυλάσσει στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΙΒ). Η τελευταία φέρεται, σύμφωνα με πληροφορίες, ότι θα είναι ο βασικός διαχειριστής αυτού του σχεδίου μέσω ενός νέου επενδυτικού κεφαλαίου.

Ωστόσο αρκετοί παρατηρητές θεωρούν ότι η επιλογή της ΕΙΒ είναι λανθασμένη, αφού αυτή ενδιαφέρεται κυρίως για διατήρηση της υψηλής αξιολόγησης ΑΑΑ που απολαμβάνει από τους διεθνείς οίκους παρά για την ουσία, δηλαδή τις επενδύσεις. «Η ΕΙΒ έχει μεγάλο ζήλο για το ΑΑΑ που όμως είναι παντελώς άσκοπο, δεν βοηθάει κανέναν», τόνισε πρόσφατα αξιωματούχος της γαλλικής κυβέρνησης. Με την άποψη αυτή συμφωνούν αρκετοί ευρωβουλευτές, μεταξύ αυτών και ο Ντομινίκ Ρικέ που ισχυρίζεται ότι το σχέδιο Γιούνκερ θα δουλέψει επαρκώς μόνον αν οι προτεραιότητές του αποφασιστούν από τους πολιτικούς. «Τις αποφάσεις θα πρέπει να τις λαμβάνουν οι πολιτικοί και όχι τα ιδρύματα του χρηματοπιστωτικού τομέα», υπογραμμίζει ο Ρικέ.

Η ΕΙΒ έχει σήμερα την υψηλότερη πιστοληπτική αξιολόγηση τόσο σε όρους της διαβάθμισης που απολαμβάνει το αξιόχρεό της από τους οίκους αξιολόγησης όσο και στα χαμηλά επίπεδα ρίσκου που αναλαμβάνει, σε συμφωνία με τους κανόνες της Βασιλείας ΙΙ. Οι κανονισμοί της τράπεζας απαγορεύουν να επενδύει πάνω από 2,5 φορές το κεφάλαιό της. Αυτή η αποφυγή μόχλευσης και ανάληψης ρίσκου αποτελεί, σύμφωνα με αρκετούς αναλυτές, μια από τις αιτίες της δραματικής έλλειψης επενδύσεων στην Ευρώπη, οι οποίες πέντε χρόνια από το ξέσπασμα της διεθνούς οικονομικής κρίσης βρίσκονται μόλις στο 2% του ΑΕΠ όταν στις ΗΠΑ είναι διπλάσιες.

Πάντως, Σοσιαλιστές και Φιλελεύθεροι -με τις ψήφους των οποίων εκλέχθηκε ο Γιούνκερ- έχουν διαμηνύσει τις τελευταίες ημέρες ότι η συνέχεια της υποστήριξής τους προς το πρόσωπό του και την Επιτροπή θα εξαρτηθεί από την υλοποίηση του σχεδίου επενδύσεων. Αμφότερες οι πολιτικές ομάδες παρουσίασαν την προηγούμενη εβδομάδα εκτενή σχέδια επενδύσεων για την αναθέρμανση της ευρωπαϊκής οικονομίας. Το σχέδιο των πρώτων ανέρχεται στα 800 δισ. ευρώ και συντίθεται από τρία σχήματα κινητοποίησης κεφαλαίων. Τα δύο πρώτα συνολικού ύψους 300 δισ. ευρώ ακολουθούν πιο παραδοσιακούς τρόπους μόχλευσης κεφαλαίων, φιλοδοξώντας σε αξιοποίηση των κεφαλαίων του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ΕSM) όπως και των κερδών και των μερισμάτων της ΕΙΒ. Το τρίτο που υπόσχεται συνολικές επενδύσεις 500 δισ. ευρώ είναι πιο καινοτόμο. Μιλά για συγκέντρωση 100 δισ. ευρώ από συνεισφορές των ευρωπαϊκών χωρών στα επόμενα έξι χρόνια οι οποίες θα εξαιρεθούν από το δημόσιο έλλειμμα και θα μοχλευθούν φέρνοντας ακόμη 400 δισ. ευρώ.

Οι Σοσιαλιστές θεωρούν ότι οι επενδύσεις θα πρέπει να κατευθυνθούν σε έργα που δεν θα μπορούσαν να υλοποιηθούν χωρίς τη συμμετοχή του δημόσιου τομέα, δηλαδή μεταφοράς ενέργειας, ενεργειακής αποδοτικότητας, ψηφιακής οικονομίας, καινοτομίας και ανθρώπινου κεφαλαίου.

Από την πλευρά τους οι Φιλελεύθεροι του ALDE αναγνωρίζουν ότι τα 300 δισ. ευρώ του Γιούνκερ δεν φτάνουν, καυτηριάζουν τους Σοσιαλιστές λέγοντας ότι το σχέδιό τους αυξάνει τα ελλείμματα του Δημοσίου και προτείνουν το δικό τους σχέδιο επενδύσεων 700 δισ. ευρώ. Προτείνουν προσέλκυση ιδιωτικών επενδύσεων με εγγυήσεις από τις χώρες της Ε.Ε. που έχουν υγιή δημοσιονομικά μεγέθη, χορήγηση φορολογικών κινήτρων σε νοικοκυριά και μικρομεσαίες επιχειρήσεις, μεταρρυθμίσεις για τη μείωση της γραφειοκρατίας, σύγκλιση των ευρωπαϊκών κεφαλαιαγορών, ολοκλήρωση της Ενιαίας Αγοράς, δημιουργία αγοράς ενέργειας και επιτάχυνση ενιαίας ψηφιακής αγοράς.

Μπάμπης Μιχάλης από efsyn