Για το τέλος τού μνημονίου μάθατε;

Συντρίμμια, σκόνη και θρύψαλα κάνει το «στρα­τηγικό σχέδιο εξόδου» της κυβέρνησης από το μνημόνιο το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή στην τριμηνιαία έκθεσή του για την περίοδο Ιουλίου - Σεπτεμβρίου 2014, επι­βεβαιώνοντας ότι η έξο­δος στις αγορές ή μία προληπτική γραμμή πί­στωσης θα ισοδυναμεί με στενή εποπτεία, κάτι άλλωστε που είχε αποκαλύψει πρώτο «Το Ποντίκι» στο φύλλο της Πέμπτης 16 Οκτωβρίου 2014.

Τάσσεται μάλιστα υπέρ του σεναρίου που προέβλεπε ότι η αναδιάρθρωση του χρέους θα ήταν πιο ωφέλι­μη αν προηγούνταν της εξόδου...

στις αγορές, προσθέτοντας: «Η ελληνική επιλογή “έξοδος στις αγορές, όχι νέο πρόγραμμα" δεν στηριζόταν σε μία ρεαλιστική εκτίμηση του διεθνούς και ευρωπαϊκού περιβάλλοντος», με αποτέλεσμα την απότομη άνοδο των επιτοκίων.

Με τον πλέον σαφή τρόπο, το Γρα­φείο διατυπώνει «επιφυλάξεις για την ορθότητα της στρατηγικής» εξό­δου στις αγορές, λόγω του υψηλότε­ρου κόστους δανεισμού από τον Ε5Μ. «Όποια λύση και αν τελικά επιλεγεί» σημειώνει «η έξοδος στις αγορές ή το αγκυροβόλιο του Ε5Μ (π .χ. μέσω μίας προληπτικής γραμμής πίστωσης ή με απευθείας δανεισμό) θα συνοδεύεται από στενή εποπτεία της ελληνικής οικονομικής πολιτικής».

Για πολλοστή φορά, το Γραφείο του Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή, επικεφαλής του οποίου είναι ο καθηγητής Π. Λιαργκόβας, αμφι­σβητεί ευθέως όχι μόνο το «ιδανικό» οικονομικό περιβάλλον που κατα­σκευάζουν τα φιλικά προς την κυβέρ­νηση ΜΜΕ, αλλά και την επικοινωνιακή στρατηγική του Μαξίμου, που επιχειρεί να εμφανίσει τον Α. Σαμαρά ως τον νέο... Μεγαλέξανδρο, που με τη δόξα της ανασκαφής στην Αμφίπολη θέλει να κατακτήσει τις αγορές χωρίς δυνάστες - δανειστές.

«Κινούμενη άμμος»

Το Γραφείο στην πολυσέλιδη έκθε­σή του (87 σελίδες) επισημαίνει ότι η διαπραγμάτευση με την τρόικα - που θα επιστρέψει στην Αθήνα τον Νοέμ­βριο - γίνεται σε σκηνικό που θυμί­ζει «κινούμενη άμμο» λόγω και της εξωτερικής πίεσης των δανειστών.

Προαναγγέλλει ότι τα στοιχεία του προσχεδίου του προϋπολογισμού θα αναθεωρηθούν έως τον Δεκέμβριο, οπότε θα κατατεθεί στη Βουλή το τε­λικό σχέδιο, και ότι έχουν συσσωρευ­τεί εκατοντάδες εκκρεμείς υποχρεώ­σεις της ελληνικής πλευράς.

Οι συντάκτες της έκθεσης δεν δι­στάζουν να υπογραμμίσουν τη «ρευ­στή κατάσταση» της οικονομίας, την οποία επιδεινώνει το γεγονός ότι «δεν έχει ακόμα διαμορφωθεί ένα εθνι­κό πρόγραμμα για την εποχή μετά το τρέχον μνημόνιο». Προσθέτουν ακόμη ότι «ένα νέο πρόγραμμα που θα στόχευε στην ανασυγκρότηση της παραγωγικής βάσης θα έπρεπε πρωτίστως να είναι δική μας υπόθε­ση. Ωστόσο, η σύνταξη ενός αξιόπι­στου αναπτυξιακού προγράμματος πρέπει να στηρίζεται σε φθηνούς πό­ρους που προέρχονται από τον Ε5Μ, την ΕΚΤ και άλλους ευρωπαϊκούς θε­σμούς».

Με αφορμή τους αρνητικούς κοι­νωνικούς δείκτες (ανεργία, φτώχεια, ανισότητα, εξαθλίωση κ.λπ.), το Γρα­φείο εκτιμά ότι «η επιτευχθείσα μακροοικονομική ισορροπία είναι εύ­θραυστη»: «Η οικονομία πρέπει να διανύσει πολύ δρόμο ακόμα για να περάσει σε διατηρήσιμους ρυθμούς ανάπτυξης και ικανοποιητική μείωση της ανεργίας».

Αναγνωρίζει τη μεγάλη προσπάθεια για δημοσιονομική προσαρμογή και αισιοδοξεί ότι αυτή (παρά την προχει­ρότητα στον σχεδιασμό και την εφαρ­μογή) θα συμβάλει στις δύσκολες δι­απραγματεύσεις με τους εταίρους. Ωστόσο, διαπιστώνει «αβεβαιότη­τες ως προς το τελικό δημοσιονομικό αποτέλεσμα» του τρέχοντος έτους, επικρίνοντας τους ανασχεδιασμούς που τροφοδοτούν την αβεβαιότητα, αλλά και τη φιλοσοφία του προϋπο­λογισμού, που «παραμένει στο πνεύ­μα της λιτότητας».

Ασαφές

Το Γραφείο παίρνει θέση και στο θέ­μα του δημόσιου χρέους υιοθετώ­ντας το σενάριο ότι η αναδιάρθρωση πριν από την επιδιωκόμενη έξοδο στις αγορές θα βελτίωνε τόσο τις προοπτι­κές της χώρας όσο και την αξιολόγη­ση της πιστοληπτικής ικανότητας. Κι αυτό θα οδηγούσε σε μείωση των επι­τοκίων και θα απέτρεπε και απότομες διακυμάνσεις τους έπειτα από κάθε αναταραχή.

Στον τομέα των μεταρρυθμίσεων το τοπίο χαρακτηρίζεται «ασαφές και ευμετάβλητο». «Η εντύπωση που έχου­με» αναφέρεται στην έκθεση «είναι ενός εργοταξίου όπου το έργο προχω­ρεί χωρίς αποσαφηνισμένο σχέδιο ή είναι υπό συνεχή διαπραγμάτευση και δεν τελειώνει ποτέ». Δεν είναι τυχαίο ότι αμφισβητείται το αναπτυξιακό σχέδιο της κυβέρνησης, σημειώνο­ντας ότι «δεν αποσαφηνίζει με ποια ακόμη συγκεκριμένα μέτρα, μεταρ­ρυθμίσεις και χρονοδιαγράμματα θα διαμορφωθούν οι συνθήκες για εξωστρεφή ανάπτυξη».

Το Γραφείο επικεντρώνεται και στον «πολιτικό κίνδυνο», με την κυβέρ­νηση να μην επιθυμεί να περάσει κρί­σιμες μεταρρυθμίσεις (προαπαιτούμενα για τις επόμενες δόσεις) και την αξιωματική αντιπολίτευση να δηλώ­νει ότι θα ανακαλούσε τα μέτρα των «μνημονίων».

Καυτηριάζει ακόμη τη στάσηκυβέρνησης και αξιωματικής αντιπολίτευ­σης στο ενδεχόμενο εθνικών εκλο­γών με αφορμή την εκλογή του Προ­έδρου της Δημοκρατίας, που ωθεί τη χώρα σε μία μακρά προεκλογική περί­οδο, αλλά όχι μόνο. «Ανεξάρτητα από αυτό» επισημαίνεται «οι δισταγμοί και οι ανακολουθίες στη μεταρρυθμιστική πολιτική της κυβέρνησης, η ανυ­παρξία συντεταγμένης αναπτυξιακής πολιτικής και η ασάφεια των θέσεων της αξιωματικής αντιπολίτευσης δεν συμβάλλουν στη δημιουργία κλίμα­τος σταθερότητας στην οικονομική πολιτική».

Ως... επίλογο κρατάμε μία φράση του καθηγητή Λιαργκόβα από τον πρόλογο της έκθεσης: «Ό,τι είναι ανα­γκαίο με οικονομικά κριτήρια δεν εί­ναι απαραίτητα εφικτό με πολιτικά. Επίσης, ό,τι είναι επιθυμητό πολιτικά δεν είναι πάντοτε οικονομικά αποτε­λεσματικό».

Το μόνο που θα μπορούσε κάποιος να συμπληρώσει στην έκθεση της ανε­ξάρτητης αυτής επιστημονικής ομά­δας είναι ότι η έλλειψη σχεδιασμού τα τελευταία χρόνια έχει φέρει τη χώ­ρα στο «παρά πέντε» της μετάβασης σε ένα νέο μοντέλο οικονομικής λει­τουργίας και επιτήρησης, χωρίς να έχει προηγηθεί η στοιχειώδης επεξεργασία για το τι θέλει αυτή η χώρα.

Όσο λιγότερο το πολιτικό σύστημα σχεδιάζει το μέλλον της χώρας τόσο θα αυξάνονται τα περιθώρια των δα­νειστών να την ελέγχουν εξ ολοκλή­ρου, ακόμη και στα στοιχεία πολιτικής που θα έπρεπε να είναι αμιγώς δική μας υπόθεση...

Από το Ποντίκι