Φορολογική κόλαση και το 2015

Οι ελπίδες της δικομματικής ότι η κατάθεση του πρώτου... σχεδόν ισοσκελισμένου προϋπολογισμού της χώρας μετά τη μεταπολίτευση θα κυριαρχήσει ως είδηση στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων και στα δελτία των ειδήσεων διαψεύστηκαν με τον χειρότερο τρόπο.

Και δεν έφταιγε μόνο το γεγονός ότι ο πρώτος ισοσκελισμένος προϋπολογισμός της μεταπολίτευσης ήταν (σχεδόν) άδειος από φορολογικές ελαφρύνσεις. Ήταν και το ότι η νέα γενική γραμματέας Δημοσίων Εσόδων Κατερίνα Σαββαΐδου επέλεξε την 6η Οκτωβρίου...

ως την πλέον κατάλληλη ημερομηνία για να δώσει στη δημοσιότητα την εγκύκλιο για τη φορολόγηση των παροχών σε είδος.

Τέτοιες... δόξες η κυβέρνηση είχε να ζήσει από τις αρχές Μαΐου. Ήταν τρεις ημέρες πριν από τις εκλογές όταν ο τότε γ.γ. Χάρης Θεοχάρης είχε επιλέξει να αναρτήσει στην ιστοσελίδα της ΓΓΔΕ τον διετή προγραμματισμό της Γραμματείας του για τα έτη 2014 - 2015. Από το κείμενο προέκυπτε – μεταξύ άλλων – το πλήρες σχέδιο για δέσμευση καταθέσεων, κατάσχεση καταθέσεων, φακέλωμα καταθέσεων κ.λπ. Να λοιπόν που η ιστορία επαναλήφθηκε, με διαφορετικούς πρωταγωνιστές αυτή τη φορά, ως φάρσα.

Ό,τι αρπάξουν...

Θέλοντας να δείξει ότι τα παθήματα έγιναν μαθήματα, προφανώς το Μέγαρο Μαξίμου διεμήνυσε από νωρίς το πρωί της Τρίτης στο υπουργείο Οικονομικών το... πρόβλημα και αυτό με τη σειρά του, από την απόλυτη αδράνεια, έφτασε στο άλλο άκρο:

1. Εξέδωσε πρωινή ανακοίνωση για τη φορολόγηση των κινητών τηλεφώνων.

2. Εξέδωσε μεσημεριανό non paper για τη φορολόγηση των υπόλοιπων παροχών σε είδος με συντάκτη του κειμένου τη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων.

3. Κάλεσε σε συνέντευξη Τύπου με χρόνο ανταπόκρισης των δημοσιογράφων στα... 40 λεπτά.

4. Έβγαλε τρίτη ανακοίνωση, αυτή τη φορά με επίσημες δηλώσεις του υφυπουργού Οικονομικών Γ. Μαυραγάνη, η οποία όμως είχε ακριβώς το ίδιο περιεχόμενο με το non paper της ΓΓΔΕ.

Τόσο μεγάλη σπουδή μόνο και μόνο για να «επικοινωνήσει» η κυβέρνηση ότι δεν υπάρχουν νέοι φόροι στον προϋπολογισμό της επόμενης χρονιάς και ότι αυτό που λέει η εγκύκλιος δεν είναι αυτό που νομίζουμε. Δυστυχώς για εμάς όμως:

•  Η εγκύκλιος μας εξηγεί ότι θα υπάρξουν πρόσθετοι φόροι για δεκάδες χιλιάδες εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα (και όχι μόνο μεγαλοστελέχη, όπως θέλησαν να μας πείσουν εκ των υστέρων η κυρία Σαββαΐδου και ο κύριος Μαυραγάνης).

• Ο προϋπολογισμός δεν περιέχει τις φορολογικές ελαφρύνσεις που υποσχέθηκε ο πρωθυπουργός με την ομιλία του στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης.

Η αλλαγή στον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας για το ζήτημα των πλειστηριασμών δεν είναι αυτή που νομίζουμε.

• Το προσχέδιο του προϋπολογισμού ακολουθεί πιστά τη... γραμμή του μνημονίου με αποτέλεσμα να μην περισσεύει ευρώ για την ενίσχυση των χαμηλότερων εισοδηματικών στρωμάτων.

• Ακόμη και το περίφημο κοινωνικό μέρισμα, του οποίου η τελευταία δόση πιστώνεται αύριο το πρωί στους τραπεζικούς λογαριασμούς των δικαιούχων (σ.σ.: είναι οι τελευταίοι των... μερισματούχων), το 2015 θα είναι μόνο μια γλυκιά ανάμνηση.

Τι λοιπόν αλλάζει στη ζωή μας με τον προϋπολογισμό του 2015;

Έρχονται τα... κοράκια

Αναμφίβολα η επιστροφή των... κορακιών και η πλήρης απελευθέρωση των πλειστηριασμών θα είναι μια από τις μεγάλες ανατροπές στη ζωή εκατοντάδων χιλιάδων οφειλετών.

Κανείς δεν πιστεύει ότι θα βγουν εκατοντάδες χιλιάδες ακίνητα στο σφυρί. Ωστόσο, το βέβαιο είναι ότι και οι τράπεζες και το Δημόσιο θα χρησιμοποιήσουν το νέο πλαίσιο διενέργειας των πλειστηριασμών ως «μοχλό πίεσης» για να σπρώξουν τους οφειλέτες σε ρυθμίσεις των οφειλών τους.

Τι πρόκειται να συμβεί στην πράξη; Μετά την ολοκλήρωση του πρώτου γύρου των διαπραγματεύσεων με την τρόικα το μεσημέρι της περασμένης Τρίτης, ανώτατο στέλεχος του υπουργείου Οικονομικών παραδεχόταν ότι οι πλειστηριασμοί δεν θα γίνονται από εδώ και στο εξής με ελάχιστη προσφορά ίση με το 100% της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου, όπως ισχύει σήμερα. Ο Κώδικας Πολιτικής Δικονομίας αλλάζει σε αυτό το σκέλος.

Κατά τον πρώτο πλειστηριασμό ενός ακινήτου, το αποδεκτό τίμημα θα μπορεί να είναι ίσο με το 66% της αντικειμενικής αξίας. Αν όμως δεν βρεθεί αγοραστής, το τίμημα θα μπορεί να πέσει στο 50% της αντικειμενικής αξίας και, αν και πάλι δεν μπορεί να βρεθεί αγοραστής, τότε ο καθορισμός του τιμήματος θα είναι πλέον υπόθεση της Δικαιοσύνης, η οποία θα μπορεί με απόφασή της να κατέβει σε ακόμη χαμηλότερα επίπεδα.

Αλήθεια, ποιος πιστεύει ότι οι υποψήφιοι αγοραστές μέσω της διαδικασίας του πλειστηριασμού θα κάνουν τις κινήσεις τους από τον πρώτο γύρο, όταν θα γνωρίζουν ότι με λίγες εβδομάδες υπομονή το τίμημα θα μπορεί να κατέβει στο 50% της αντικειμενικής αξίας; Προφανώς κανείς.

Το 50% της αντικειμενικής είναι ένα κακό ποσοστό, διότι για χιλιάδες ακίνητα θα βγάλει αρχικό τίμημα χαμηλότερο από την τρέχουσα εμπορική αξία του ακινήτου. Αυτό σημαίνει ότι ξανανοίγει η αγορά των πλειστηριασμών και τα «κοράκια» μπορούν και πάλι να ανακτήσουν τη χαμένη τους... αίγλη.

Όσο ο «πήχης» του πλειστηριασμού παρέμενε στο 100% της αντικειμενικής αξίας και όσο η αντικειμενική αξία παραμένει υψηλότερη από την εμπορική, λόγος ανησυχίας δεν υπήρχε. Γιατί κάποιος να μπλέξει στη διαδικασία του πλειστηριασμού και να μην αγοράσει απευθείας από την αγορά, όπου οι τιμές είναι χαμηλότερες;

Τώρα όμως οι συνθήκες θα είναι εντελώς διαφορετικές και οι αγοραστές θα βρεθούν κυρίως μεταξύ των τραπεζών, οι οποίες θα χτυπήσουν τα ακίνητα «φιλέτα» και θα απειλήσουν με πλειστηριασμούς όσους δεν καθίσουν αμέσως στο τραπέζι της ρύθμισης. Η κυβέρνηση θέλει να εμφανίσει ως... νίκη τη συγκεκριμένη ρύθμιση επισημαίνοντας ότι το μνημόνιο μιλάει για ελάχιστο τίμημα στο 33% της αντικειμενικής αξίας. Το βέβαιο είναι ότι και το 50% θα την κάνει τη... ζημιά.

Φοροελαφρύνσεις... γιοκ

Το προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού υποτίθεται ότι θα έφερνε τις πρώτες φορολογικές ελαφρύνσεις. Αντί ελαφρύνσεων, όμως, έφερε αύξηση φόρων κατά 1,7 δισ. ευρώ. Έστω ότι τα 800 εκατ. ευρώ δικαιολογούνται επειδή προέρχονται από τις δύο δόσεις του ΕΝΦΙΑ, οι οποίες θα εισπραχθούν μέσα στο 2015, αλλά θα καταλογιστούν ως έσοδα του 2014. Τα υπόλοιπα 900 εκατ. ευρώ θα προέλθουν από καθαρή αύξηση των φόρων.

Το να προέρχονταν αυτοί οι φόροι (μόνο) από την αύξηση του ΑΕΠ (που λογικά πηγάζει και από αύξηση της κατανάλωσης, με συνέπεια την είσπραξη περισσότερων φόρων από την έμμεση και την άμεση φορολογία) θα ήταν καλά. Έλα όμως που το 2015 φέρνει και νέα αύξηση φόρων για εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενους.

Η εγκύκλιος της κυρίας Σαββαΐδου, παρά τις λυσσαλέες διαψεύσεις, μας έδωσε τον τόνο. Θέλησε να αποδείξει η κυβέρνηση ότι η φορολόγηση των παροχών σε είδος αφορά μόνο τα μεγαλοστελέχη που έχουν φοροδοτική ικανότητα.

Αυτό θα πρέπει να το πει στον τραπεζικό υπάλληλο, ο οποίος εισπράττει επίδομα για τον παιδικό σταθμό του παιδιού του. Ο συγκεκριμένος υπάλληλος θα πληρώσει και φόρο (με συντελεστή 22%, 32% ή 42%) για το επίδομα που εισέπραξε κατά τη διάρκεια του 2014 και θα υποστεί μείωση του μισθού του (επειδή θα γίνεται και παρακράτηση φόρου) από τις αρχές του 2015.

• Ας χαρακτηρίσει «μεγαλοστέλεχος» το υπουργείο Οικονομικών και τους εργαζόμενους που έχουν εξασφαλίσει μέσω επιχειρησιακής σύμβασης να παίρνουν κάποια κουπόνια για το σούπερ μάρκετ.

• Και επειδή ελέχθη και αυτό από το υπουργείο Οικονομικών, ας μας πουν οι αρμόδιοι σε ποιο σημείο του προηγούμενου Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (Νόμος 2238/1994) γινόταν λόγος για τη φορολόγηση όλων αυτών των παροχών σε είδος που αναφέρει ο νέος φορολογικός νόμος. Ούτε για κινητά μιλούσε η προηγούμενη ρύθμιση, ούτε για επιδόματα παιδικών σταθμών, ούτε για πιστωτικές κάρτες. Μόνο για διατακτικές και αυτοκίνητα, και μάλιστα τα αυτοκίνητα φορολογούνταν ως εισόδημα μόνο αν η εργοστασιακή τους αξία υπερέβαινε τις 15.000 ευρώ.

Όσο για το θέμα της παρακράτησης φόρου από τον μισθό, ουδεμία αναφορά υπήρχε στον προηγούμενο φορολογικό νόμο. Είναι ένα ξεκάθαρα νέο μέτρο, το οποίο θα οδηγήσει σε αύξηση των φορολογικών εσόδων κατά δεκάδες εκατομμύρια ευρώ.

Και να ήταν μόνον αυτό; Ο προϋπολογισμός του 2015 φέρνει αύξηση φόρου και για τους έχοντες εισοδήματα από μπλοκάκια. Αρκεί ένας «μπλοκάκιας» να έχει δηλώσει ως έδρα το σπίτι του αδελφού του ή των γονιών του και αμέσως η εφορία θα τον θεωρήσει ελεύθερο επαγγελματία φορολογώντας τον από το πρώτο ευρώ με συντελεστή 26%. Κι όποιος έχει εισόδημα από μισθό και συμπληρώνει το εισόδημά του με μπλοκάκι, και πάλι θα φορολογηθεί με συντελεστή 26% από το πρώτο ευρώ. Αυτό λέει ο νόμος, αυτό θα εφαρμόσει το υπουργείο Οικονομικών.

Όσο για τους αγρότες, θα μπουν και αυτοί στη λίστα όσων θα φορολογηθούν επιπλέον, καθώς αρχίζει η φορολόγηση με βάση το περιεχόμενο των... βιβλίων τους. Ο συντελεστής φορολόγησής τους επί των κερδών έχει οριστεί στο 13%, ενώ, αν δεν καλύψουν τα τεκμήριά τους, τότε ο φόρος θα προσδιορίζεται επί του τεκμαρτού εισοδήματος με συντελεστή 26%.

Έμειναν υποσχέσεις

Πρόβλεψη για μείωση των φορολογικών συντελεστών τόσο για τα φυσικά πρόσωπα όσο και για τις επιχειρήσεις, όπως είχε υποσχεθεί ο προϋπολογισμός, δεν υπάρχει στο προσχέδιο. Και δεν αναμένεται να υπάρξει ούτε στον επίσημο προϋπολογισμό του Νοεμβρίου, καθώς οι πιθανότητες να παρατηρηθεί υστέρηση στα έσδα μέχρι το τέλος του έτους (βλέπε ΕΝΦΙΑ και υπερφορολόγηση) είναι πολλές.

Αναγκαστικά οι εκατομμύρια φορολογούμενοι θα αρκεστούν στη μείωση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στο πετρέλαιο θέρμανσης. Μπορούν βεβαίως να αισθανθούν και ικανοποιημένοι επειδή οι συντελεστές υπολογισμού της εισφοράς αλληλεγγύης, του μέτρου που υποτίθεται ότι θα έκλεινε τον κύκλο του με το τέλος του έτους, θα είναι μειωμένοι κατά 30%.

Το νέο ασφαλιστικό

Το 2015 φέρνει μια ακόμη ριζική αλλαγή: ενεργοποιείται ο νέος ασφαλιστικός νόμος, ο οποίος προβλέπει εντελώς διαφορετικό τρόπο υπολογισμού των συντάξεων. Πλέον η σύνταξη θα αποτελεί το άθροισμα της βασικής σύνταξης (360 ευρώ με τα δεδομένα του 2010, αλλά μπορεί να είναι και μικρότερη) και της αναλογικής σύνταξης, η οποία θα εξαρτάται αποκλειστικά από τις εισφορές που έχει καταβάλει ο εργαζόμενος κατά τη διάρκεια του εργασιακού του βίου.

Οι πρώτοι που θα συνταξιοδοτηθούν με βάση το νέο σύστημα θα νιώσουν λίγο το μέγεθος της αλλαγής. Όσο όμως θα περνάει ο καιρός, η σύνταξη θα μειώνεται ολοένα και περισσότερο...

Από το Ποντίκι