Η (οικτρή) αποτυχία της Μεταπολίτευσης και τα δύο (οικτρά) κόμματά της

ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ., μαζί και αγκαλιά, συνέβαλαν στην αύξηση του χρέους. Και τώρα, αντί να πληρώσουν το τίμημα τα αποθνήσκοντα κόμματα της Μεταπολίτευσης, που έχουν γραπωθεί στην εξουσία σε μια ύστατη προσπάθεια να γλιτώσουν την ταπείνωση, έχουν υπογράψει μνημόνια με τους προστάτες τους (Ε.Ε., ΕΚΤ και το ΔΝΤ, δηλαδή το υπουργείο Οικονομικών των.)

Ξεχάστε Καραμανλήδες και Παπανδρέου. Ξεχάστε ήρωες, βλάκες, καλούς και κακούς, ηθικούς και ανήθικους, διεφθαρμένους και υπόλογους, μεμψοιμοιρούντες και αλλαξοπιστήσαντες, εναπομείνασες θυγατέρες, ανίψια, υιούς και παππούδες. Ξεχάστε τους. Οχι ότι δεν έχουν παίξει ρόλο και δεν επηρέασαν, ή δεν επηρεάζουν, γεγονότα και...

καταστάσεις ή ότι δεν θα παίξουν κάποιο ρόλο στο μέλλον. Αλλά ξεχάστε τους προς το παρόν και δείτε τη μεγάλη εικόνα, τη μεγάλη «δομή», όπως θα ‘λεγαν παλιά κάποιοι αλτουσερικοί.

Αυτή θα σας βοηθήσει να κρίνετε με ακρίβεια γιατί έγινε η χούντα, γιατί έπεσε η χούντα και γιατί απέτυχε, οικτρά, η μεταπολιτευτική ελληνική «δημοκρατία» μαζί με τα δύο, επίσης οικτρά, κόμματά της (συγχωρήστε με για τα εισαγωγικά, αλλά η φιλελεύθερη, ναι, αυτή η αστική, πώς το λένε, δημοκρατία στην Ελλάδα δεν είναι κεκτημένο εν έτει 2014, αλλά, εξακολουθώ να πιστεύω, διακύβευμα). Το να σκύψεις στην Ιστορία με τέτοιο τρόπο σε διδάσκει τι να κάνεις για να αποφύγεις τις κακοτοπιές του παρόντος και του μέλλοντος.

Λοιπόν, η Ελλάδα μας ήταν, είναι και θα παραμείνει, επί μακρόν ακόμη, μια εξαρτημένη Μπανανία ολκής. Αγγλικό Κόμμα, Γαλλικό Κόμμα και Ρωσικό Κόμμα. Μετά το Αγγλο-Γαλλικό Κόμμα των Φιλελευθέρων και η θλιβερή ήττα στον Σαγγάριο, για να δούμε μετά μια νέου τύπου εξάρτηση από τον νέο αμερικανικό ιμπεριαλισμό. Τη δεκαετία του 1950 η μετεμφυλιακή Ελλάδα είναι σχεδόν προτεκτοράτο των ΗΠΑ. Υπήρχαν στο εσωτερικό της χώρας προοδευτικές δυνάμεις ανατροπής; Βεβαίως. Η ήττα του Εμφυλίου δεν σήμαινε και τέλος στην επιρροή της Αριστεράς, παράδειγμα τα μεγάλα ποσοστά της ΕΔΑ. Ετσι, πρώτιστο και ύστατο καθήκον της Ενωσης Κέντρου ήταν η υφαρπαγή της εκλογικής επιρροής της ΕΔΑ και η περιθωριοποίηση του κομμουνιστογενούς κινήματος.

Η χούντα ήρθε διότι η Ενωση Κέντρου δεν έπεισε τους Αμερικάνους ότι μπορεί να συγκρατήσει την Αριστερά και, ακόμα, επειδή δεν στάθηκε ικανή στο να βρει μια λύση στο κυπριακό ζήτημα με βάση το σχέδιο διχοτόμησης του Ατσεσον (χονδρικά, σύμφωνα με αυτό το σχέδιο, Ελλάδα και Τουρκία, δύο ΝΑΤΟϊκές δυνάμεις, θα μοίραζαν την Κύπρο μεταξύ τους, ενώ οι Αγγλοι θα διατηρούσαν τις βάσεις τους).

Οι διαχειριστές του κράτους της χούντας δεν ήξεραν ούτε από οικονομία ούτε από πολιτική. Ρεζίλια ήταν. Στην καταστολή και στην κουτοπονηριά είχαν εκπαιδευτεί από τη CIA. Ηταν, όμως, κατά κάποιο τρόπο, τυχεροί, γιατί η οικονομία πήγαινε καλά, όπως και σε όλη τη Δύση. Ομως, αυτό που δεν πήγαινε καλά ήταν το Κυπριακό. Ο Μακάριος ήταν καλός μαέστρος. Από το 1967 μέχρι το 1974 δεν υπήρχε στην ουσία κανένα σοβαρό επεισόδιο μεταξύ των δύο κοινοτήτων, κι αυτό ενοχλούσε την Τουρκία και τις ΗΠΑ, που ήθελαν διχοτόμηση του νησιού πάση θυσία.

Ετσι, μας έρχεται ο Ιωαννίδης, ο πιο ηλίθιος (και επικίνδυνος) απ’ όλους. Τα υπόλοιπα είναι γνωστά. Αυτό που αδυνατεί να συλλάβει πολύς κόσμος είναι ότι το εξαρτημένο κράτος της Μεταπολίτευσης είναι αυτό που οργανώνει τα δυο κόμματά του κατά το αγγλο-αμερικανικό πρότυπο (μια Κεντροαριστερά και μια Κεντροδεξιά, με κοινό πρόγραμμα, να εναλλάσσονται στην κυβερνητική εξουσία, με στόχο να αποκλείουν την κομμουνιστογενή και δημοκρατική Αριστερά).

Ετσι, ο στόχος επιτυγχάνεται μετά το «επίτευγμα» της κυπριακής τραγωδίας: η Κύπρος διχοτομείται κακήν κακώς («διπλή ένωση» δεν έγινε) και ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ. αναλαμβάνουν να παίξουν τον ρόλο των ηρωικών εκείνων κομμάτων που οδηγούν τη χώρα στη «δημοκρατική μετάβαση» (1974-81, Ν.Δ.) και την «παγιοποίηση της δημοκρατίας» (1981-89), κυριαρχώντας στην πολιτική σκηνή έχοντας διαφορετική ρητορική αλλά το ίδιο πρόγραμμα. Η Αριστερά (ΚΚΕ και ΚΚΕ εσ.) μπαίνει στο περιθώριο. Μάλιστα, τώρα, ο κατεστημένος πια δικομματισμός είχε έναν νέο κοινό στόχο: την ένταξη στην ΕΟΚ-Ε.Ε. και, μετέπειτα, στην ΟΝΕ.

Βέβαια. Είχε έρθει η ώρα της Ελλάδας να «εξευρωπαϊστεί», λες και πριν δεν ήταν εξαρτημένο κουταβάκι της Δύσης. Τέλος πάντων. Αλλά είτε «μέσα» είτε «έξω» από την Ευρώπη, τα ίδια θα συμβαίνουν και εδώ και στην Ευρώπη. Σκάνδαλα (μπορεί να ξεχαστεί η συγκυρία 1988-90 ή η Siemens και το Βατοπέδι μετά;), διαφθορά, έλλειψη δημοκρατίας στους θεσμούς, ανικανότητα κρατικών μηχανισμών να ανταποκριθούν στις ανάγκες των πολιτών, κοντολογίς, ένα μεταπρατικό, κομπραδόρικο δικομματικό κράτος που θεραπεύει και υπηρετεί τις εξαρτημένες (οικονομικές και πολιτικές) ηγεσίες του με τρόπο αξιοθαύμαστο.

Ελα ντε, όμως, που ο στρατηγικός στόχος της ΟΝΕ έγινε μπούμερανγκ και η «ανάπτυξη» της περιόδου 1997-2004, για την οποία κομπάζει το εκσυγχρονιστικό ΠΑΣΟΚ, ήταν βασισμένη στον δανεισμό και την κατανάλωση. Ελα ντε που ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ., μαζί και αγκαλιά, συνέβαλαν στην αύξηση του χρέους. Το ΠΑΣΟΚ έκανε κράτος πρόνοιας με δανεισμό, όχι με φορολόγηση, όπως γίνεται στη Δύση. Επί Ν.Δ., που λέει ο λόγος, εισήγαμε BMW και εξήγαμε γιαούρτια. Να πώς εκτοξεύτηκε το χρέος, όχι με τη διπλή ταρίφα του ταξιτζή (που κι αυτό βέβαια είναι ανεπίτρεπτο).

Και τώρα, αντί να πληρώσουν το τίμημα τα αποθνήσκοντα κόμματα της μεταπολίτευσης που έχουν γραπωθεί στην εξουσία σε μια ύστατη προσπάθεια να γλιτώσουν την ταπείνωση, έχουν υπογράψει μνημόνια με τους προστάτες τους (Ε.Ε., ΕΚΤ και το ΔΝΤ, δηλαδή το υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ) και βάζουν τον λαό να πληρώνει. Αλλά ο λαός τα εκδικείται σιγά σιγά αυτά τα κόμματα. Τα σφάζει με το μπαμπάκι. Τα ποσοστά της Αριστεράς ανεβαίνουν σιγά σιγά. Ταυτόχρονα, το εξαρτημένο ελληνικό κράτος σχεδιάζει ένα νέο μεταπολιτευτικό κύκλο, αφού βλέπει ότι ο παρόν κύκλος καταρρέει με ένα μεγάλο «μπαμ» αποτυχίας. Και η Αριστερά; Αυτή που θα κυβερνήσει; Τι πρέπει να προσέξει;

Να προσέξει να μην ταυτιστεί με το εξαρτημένο κράτος και τα διαπλεκόμενα κομπραδόρικα συμφέροντα. Να διαχωρίσει το κόμμα της από το κράτος, το κόμμα από τα συνδικάτα και το κράτος από τα συνδικάτα. Να δώσει έμφαση στα αυτόνομα κινήματα και να δημιουργήσει θεσμούς και τράπεζες κοινής ωφελείας σε κάθε ζώνη τοπικής αυτοδιοίκησης.

Να βαθύνει έτσι τη δημοκρατία στους θεσμούς και η δημοκρατία βαθαίνει όχι μόνο όταν είσαι δημοκρατικός απέναντι στα μέλη σου και στους υποστηρικτές σου (κάτι για το οποίο η Αριστερά πρέπει επίσης να βελτιωθεί), αλλά ακόμα κι όταν είσαι δημοκρατικός απέναντι στους εχθρούς σου (ναι, εφαρμογή των κανόνων του κράτους δικαίου και στην περίπτωση της Χρυσής Αυγής). Να αναπτύξει μια νέα εξωτερική πολιτική πέρα από τον κακώς εννοούμενο «ρεαλισμό» των κυρίαρχων ιμπεριαλιστικών σχέσεων εξουσίας.

Να καλλιεργήσει μέσα από αυτές τις λαϊκές εσωτερικές δομές σχέσεις αδελφοσύνης με τον τουρκικό λαό και τους λαούς των Βαλκανίων, της Ευρώπης και της Μέσης Ανατολής. Με αυτές τις αρχές η Αριστερά θα γίνει κτήμα του λαού της, θα ελέγχεται από τον λαό και θα μικρύνει η απόσταση μεταξύ κατεχόντων και μη κατεχόντων. Νομίζετε ότι αυτά είναι συνταγές αποτυχίας διότι Ευρώπη και ΗΠΑ δεν θα συναινέσουν; Δεν νομίζω. Διότι τι θα κάνουν αν η πρότασή μας γίνει πλειοψηφική; Ή όπως λέει κι ένας φίλος μου βουλευτής στο Λονδίνο: όταν έχεις δύο εκατομμύρια κόσμο στον δρόμο μέρα-νύχτα, τι θα κάνεις, θα τους βομβαρδίσεις;

Του Βασίλη Κων/νου Φούσκα*

* Καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής και Οικονομίας στο Πανεπιστήμιο του Ανατολικού Λονδίνου

Aπό efsyn