Πώς το έλλειμμα κατάφεραν και το έκαναν πλεόνασμα

Στο πρωτογενές έλλειμμα των 15,89 δισ. ευρώ δεν υπολογίστηκαν τα 19,272 δισ. των πιστωτικών ιδρυμάτων 

Tα περίφημα Greek Statistics φαίνεται πως θα καταδιώκουν τη χώρα για πολλά χρόνια ακόμα. Η ανακοίνωση της Eurostat σχετικά με την πορεία των δημοσιονομικών στοιχείων και η επιβεβαίωση της Κομισιόν ότι η ελληνική Οικονομία το 2013 κατάφερε να έχει πρωτογενές πλεόνασμα, προκάλεσαν κύμα αμφισβήτησης των στοιχείων από το διεθνή Τύπο και ξένους αναλυτές.

Κοινή συνισταμένη όλων ότι ελληνική κυβέρνηση και τρόικα συναποφάσισαν να υιοθετήσουν τη γνωστή «δημιουργική λογιστική» ώστε να παρουσιάσουν έναν αριθμό που τους βολεύει. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η εφημερίδα «Wall Street Journal», η οποία έγραψε πως «κάτι δεν πάει καλά» με τα ελληνικά στοιχεία. Στην ίδια λογική και ο βρετανικός «Guardian», που γράφει ότι αυτού του είδους η λογιστική που οδήγησε την Ελλάδα σε κρίση, χρησιμοποιείται εκ νέου, για...

να καλύψει τη δεινή κατάσταση των δημοσίων οικονομικών της χώρας.

Η κριτική εστιάζεται καταρχήν στο γεγονός ότι στην ανακοίνωσή της η Eurostat δεν εμφανίζει πουθενά πρωτογενές πλεόνασμα για τη χώρα. Αντίθετα τα στοιχεία δείχνουν ότι το 2013 για την Ελλάδα έκλεισε με πρωτογενές έλλειμμα 15,8 δισ. ευρώ.

Ωστόσο, η Ελλάδα μαζί με την τρόικα κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι βάσει του ελλείμματος της Γενικής Κυβέρνησης που ανακοίνωσε η Ευρωπαϊκή Στατιστική Αρχή, το πρωτογενές πλεόνασμα στην Ελλάδα το 2013 έκλεισε στα 3,4 δισ. ευρώ σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat και στο 1,5 δισ. ευρώ βάσει του προγράμματος που έχει συμφωνηθεί με την τρόικα.

Πώς όμως για ένα δημοσιονομικό στοιχείο υπάρχουν τρία διαφορετικά αποτελέσματα; Η απάντηση είναι μάλλον απλή. Ο υπολογισμός του πρωτογενούς πλεονάσματος, τουλάχιστον για τα κράτη της Ευρωπαϊκής Ενωσης, είναι δεδομένος. Πρωτογενές αποτέλεσμα προκύπτει από τη διαφορά μεταξύ κρατικών δαπανών και εσόδων, αφού πρώτα έχουν αφαιρεθεί από τις δαπάνες τα τοκοχρεολύσια για την εξυπηρέτηση του δημοσίου χρέους.

Βάσει αυτής της μεθοδολογίας η Eurostat κατέληξε σε έλλειμμα της Γενικής Κυβέρνησης 23 δισ. ευρώ και πρωτογενές έλλειμμα 15,89 δισ. ευρώ. Δηλαδή οι δαπάνες του κράτους υπερέβησαν τα έσοδα κατά 15,89 δισ. ευρώ.

Ωστόσο, η επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος από φέτος αποτελούσε τόσο για την κυβέρνηση όσο και για την τρόικα πρωταρχικό στόχο. Η επίτευξή του θα βοηθούσε πρώτα απ' όλα τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις (μαζί και την ελληνική) να δείξουν ότι το πρόγραμμα πετυχαίνει και στη συνέχεια θα άνοιγαν την κουβέντα για τη διαχείριση του ελληνικού χρέους. Αυτού του χρέους που δεν παίρνει από λογιστικές αλχημείες και συνεχίζει να βρίσκεται στα ύψη παρά τη σκληρή πολιτική λιτότητας που εφαρμόζει η χώρα τα τελευταία τέσσερα χρόνια.

Για να επιτευχθεί ο στόχος αυτός, κυβέρνηση και τρόικα έχουν προχωρήσει σε συμφωνία, η οποία περιγράφεται στο Τεχνικό Μνημόνιο Συνεννόησης που υπέγραψε η κυβέρνηση με τους δανειστές. Εκεί αναφέρει ότι: «Οι πρωτογενείς δαπάνες της κεντρικής κυβέρνησης δεν περιλαμβάνουν πληρωμές που σχετίζονται με τη στήριξη των τραπεζών».

Με απλά λόγια, αν και ο κρατικός προϋπολογισμός βάσει της μεθοδολογίας που χρησιμοποιεί η Eurostat παρουσιάζει πρωτογενές έλλειμμα 15,89 δισ. ευρώ, αν σε αυτά δεν υπολογιστούν τα 19,272 δισ. των πιστωτικών ιδρυμάτων (όπως έχει αποφασίσει η κυβέρνηση με την τρόικα), τότε προκύπτει πρωτογενές πλεόνασμα 3,4 δισ. ευρώ.

Ούτε η τρόικα όμως αποδέχτηκε αυτό το μέγεθος, καθώς το τελικό μέγεθος που ανακοίνωσε ήταν 2,4 δισ. ευρώ. Βέβαια, λίγες μέρες νωρίτερα από τις ανακοινώσεις της Eurostat, η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) είχε ενημερώσει το υπουργείο Οικονομικών ότι ορισμένες από τις λογιστικές αλχημείες, ακόμα και αυτή δεν μπορεί να τις αποδεχτεί.

Συγκεκριμένα, η ΕΛΣΤΑΤ ενημέρωσε ότι το μέρισμα των 480 εκατ. ευρώ από την Τράπεζα της Ελλάδος που εγκρίθηκε από τη γενική συνέλευση των μετόχων της στα τέλη Φεβρουαρίου 2014, θα εγγραφεί στα έσοδα του 2014 και όχι στα έσοδα του 2013 όπως είχε αρχικά υπολογιστεί.

Παράλληλα, έσοδα 400 εκατ. ευρώ από το claw back του ΕΟΠΥΥ αντί για το 2013 η Στατιστική Αρχή τα εγγράφει στα έτη 2011-2012, ενώ ταυτόχρονα διαπιστώθηκε «μαύρη τρύπα» 100 εκατ. ευρώ σε θυγατρικές δημοτικές επιχειρήσεις.

Του ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΚΛΩΣΣΑ από enet