Δευτέρα 24 Σεπτεμβρίου 2012

Η ρήτρα αστοχίας και το νέο κούρεμα του ελληνικού χρέους

Για όσους τόσες μέρες αναρωτιούνταν γιατί καθυστερούν οι συνομιλίες μεταξύ της τρόικας εξωτερικού και της τρόικας εσωτερικού, με μεσολαβητή τον υπουργό Οικονομικών Γ. Στουρνάρα, και για το αν οι καθυστερήσεις οφείλονται στις δυσκολίες της ελληνικής τρικομματικής κυβέρνησης να βρει μέτρα που καλύψουν την απαίτηση των δανειστών για δημοσιονομικές περικοπές και αυξήσεις φόρων ύψους 13.5 δις ευρώ χωρίς να προκαλέσουν κοινωνική έκρηξη ή να δυσαρεστήσουν πολύ κάποιες ισχυρές ομάδες του κρατικού μηχανισμού ή σε καθυστερήσεις που...
– καθώς λέγεται – εσκεμμένα προκαλεί το ΔΝΤ ώστε να μεταφέρει την ολοκλήρωση της έκθεσης της βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους μετά τις αμερικάνικες εκλογές και να απεμπλακεί από το ελληνικό πρόγραμμα χωρίς να προκαλέσει ζημιά στην υποψηφιότητα Ομπάμα, το Σαββατοκύριακο πρόσφερε κάποιες απαντήσεις.  Απαντήσεις που υποδεικνύουν σοβαρά αδιέξοδα σε όλα τα μέτωπα.

Έτσι μάθαμε ότι καταρχήν ναι, έχει προκύψει αδιέξοδο στις ελληνικές συνομιλίες με την τρόικα. Μετά από μια ολόκληρη βδομάδα όπου ακούγαμε ότι το πακέτο κλείνει αύριο, μεθαύριο και πάντως το πολύ μέχρι την Κυριακή, κι ενώ ακόμη και το πρωί της Παρασκευής το Υπουργείο Οικονομικών διέρρεε ότι η συμφωνία με την τρόικα μπορεί να κλείσει ως το βράδυ της ίδιας μέρας, βγήκε το μεσημέρι αιφνιδιαστικά ο εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και ανήγγειλε από τις Βρυξέλλες την προσωρινή διακοπή των συνομιλιών στην Αθήνα. 

Τα υπόλοιπα τα διαβάσαμε λίγα- λίγα στις εφημερίδες του Σαββατοκύριακου. 

Και είχαν ως εξής: μέχρι και την Τετάρτη η τρόικα απέρριπτε, λέει, μέτρα δημοσιονομικών περικοπών ύψους 2 δις ευρώ από τα υπουργεία Υγείας, Παιδείας, Άμυνας και τους ΟΤΑ, γιατί τα θεωρούσε ‘μαλακά’ και επισφαλή, δεν ανέμενε να αποδώσουν και στη θέση τους ζητούσε μέτρα ‘σκληρά’, δηλαδή περαιτέρω περικοπές μισθών και συντάξεων ή απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων.

Συγκεκριμένα, αναφέρθηκε ότι ο εκπρόσωπος του ΔΝΤ κ. Τόμσεν απέρριψε όλα εκείνα τα στοιχεία που του παρουσίαζε η κυβέρνηση για τα οφέλη που θα μπορούσαν να προέλθουν από το κλείσιμο και τις συγχωνεύσεις ΝΠΙΔ και ΝΠΙΙ του δημοσίου και τη μείωση των δαπανών στους ΟΤΑ, όταν αφού ρώτησε αν οι εργαζόμενοι σε αυτούς τους φορείς θα απολυθούν, πήρε την απάντηση ότι δεν θα απολυθεί κανείς. 

Επιπλέον η τρόικα αρνήθηκε ότι οι παρεμβάσεις που πρότειναν το υπουργείο Άμυνας και το υπουργείο Υγείας είναι δυνατό να αποδώσουν εξοικονόμηση 1 δις όπως έλεγε η κυβέρνηση, από τη στιγμή που τα μέτρα του Άμυνας αφορούσαν κυρίως κλεισίματα στρατοπέδων, στο δε Υγείας διαπιστώθηκε ότι δεν είχαν καν υλοποιήσει τις περσινές δεσμεύσεις (περικοπή της φαρμακευτικής δαπάνης από 3.5 δις ευρώ σε 2.9 δις, συγκρότηση και χρηματοδότηση ΕΟΠΠΥ, η εισαγωγή της αναλυτικής λογιστικής στα νοσοκομεία του ΕΣΥ). 

Οι διαπραγματεύσεις χτύπησαν κάποια στιγμή κόκκινο με ευθεία σύγκρουση Στουρνάρα-Τόμσεν, αλλά καθώς καμιά από τις δύο εμπλεκόμενες πλευρές δεν ήθελε να τινάξει τα πάντα στον αέρα, τελικά επετεύχθη ένας καταρχήν συμβιβασμός με την εισαγωγή μιας ‘ρήτρας αστοχίας’. 

Τι ακριβώς σημαίνει αυτό; 

Ότι σε περίπτωση που τα ‘μαλακά’ μέτρα δεν δουλέψουν με τον τρόπο που δηλώνει η κυβέρνηση μειώνοντας το έλλειμμα μέσα στο 2013 – όπως ακριβώς θα γίνει, δεν πρόκειται να δουλέψουν αυτά τα μέτρα – θα υπάρξει ελληνική δέσμευση για νέες αυτόματες περικοπές μισθών, συντάξεων και απολύσεις στο δημόσιο στις αρχές του 2014. 

Σε αυτά ήμασταν χθες Κυριακή βράδυ. Τώρα ο κ. Στουρνάρας μαζί με τον πρωθυπουργό Α. Σαμαρά έχουν μια βδομάδα μπροστά τους για να πείσουν το ΠΑΣΟΚ και τη ΔΗΜΑΡ να εγκρίνουν τη συμφωνία. Το πρόγραμμα που δίνει – μέσω διαρροών πάντα – το ΥΠΟΙΚ λέει ότι αν εξασφαλιστεί η συναίνεση των τριών κομμάτων της κυβέρνησης στο ήδη γνωστό μαζί με τη ρήτρα αστοχίας, η τρόικα θα γυρίσει στα τέλη της εβδομάδας που αρχίζει σήμερα ώστε να κλείσει η τελική συμφωνία και η απόφαση για την Ελλάδα να ληφθεί σε έκτακτο Eurogroup που μάλλον θα γίνει μετά τη Σύνοδο Κορυφής στις 18 Οκτωβρίου. 

Δεύτερον, ανεξαρτήτως του τι έχει συμβεί και συμβαίνει στην Αθήνα, πολλαπλασιάζονται οι ενδείξεις ότι το ΔΝΤ ετοιμάζει ηρωική έξοδο από την επιχείρηση ‘διάσωση της Ελλάδας’ κι ότι αυτό θα φέρει εξελίξεις που θα επηρεάσουν το ελληνικό πρόγραμμα – και θέλουμε να ελπίζουμε και το μέγεθος του ελληνικού χρέους που ενδέχεται να κουρευτεί. 

Οι ενστάσεις του ΔΝΤ στους χειρισμούς του προβλήματος της Ελλάδας που κάνουν οι Ευρωπαίοι είναι γνωστές από πέρσι. Το καλοκαίρι είδαμε ουκ ολίγα δημοσιεύματα που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο προμήνυαν ότι δεν θα αργήσει η ώρα που το ΔΝΤ, το οποίο ως εκ του θεσμικού του ρόλου θέλει πρωτίστως μια διέξοδο στο ελληνικό πρόβλημα καθώς και τη διασφάλιση των δανείων του, θα πιέσει ακόμη πιο αποφασιστικά τους Ευρωπαίους να κουρέψουν είτε τα δάνειά τους προς την Ελλάδα είτε τα ομόλογα που έχει αγοράσει με μεγάλη έκπτωση η ΕΚΤ, προκειμένου το ελληνικό χρέος να καταστεί βιώσιμο και τα ελληνικά νούμερα να ‘βγαίνουν’. 

Αυτή η ώρα λοιπόν φαίνεται πως έχει φτάσει αν κρίνουμε από τα δημοσιεύματα περί κουρέματος των ελληνικών δανείων του επίσημου τομέα που πολλαπλασιάστηκαν τις τελευταίες μέρες. 
 Για παράδειγμα την Πέμπτη η Deutcshe Welle μετέδωσε ότι πληροφορίες από τις Βρυξέλλες ανέφεραν ότι το σενάριο μιας νέας απομείωσης του ελληνικού χρέους κερδίζει σταθερά έδαφος. 
Την Παρασκευή η γερμανική έκδοση των Financial Times επιβεβαίωσε ότι υπάρχουν διαβουλεύσεις για επικείμενο ελληνικό κούρεμα και πρόσθεσε ότι οι συνομιλίες αφορούν τα διμερή δάνεια του πρώτου ευρωπαϊκού πακέτου στήριξης προς την Ελλάδα και όχι τα ομόλογα της ΕΚΤ. 
Την ίδια μέρα το Ρόιτερ έγραψε ότι η ολοκλήρωση της έκθεσης βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους της Ελλάδας θα πάει μετά τις 6 Νοεμβρίου προκειμένου να αποφευχθεί το ενδεχόμενο αναταράξεων στην παγκόσμια οικονομία πριν τις αμερικανικές εκλογές. 
Τέλος, το Σάββατο η Wall Street Journal αναφέρθηκε κι αυτή στο ενδεχόμενο κουρέματος των διμερών δανείων της Ελλάδας προσθέτοντας ότι στην επικείμενη έκθεση της τρόικας για το ελληνικό πρόγραμμα, θα δηλωθεί ότι η δυναμική της υψηλής ύφεσης και της διαρκούς υπερχρέωσης της Ελλάδας το έχει βγάλει εκτός βιωσιμότητας. 

Αν όμως το ελληνικό χρέος δηλωθεί ρητά ως μη βιώσιμο, το ΔΝΤ εκ του καταστατικού του θα είναι υποχρεωμένο να πάψει να χρηματοδοτεί την Ελλάδα και όλο το ελληνικό βάρος θα περάσει στους Ευρωπαίους οι οποίοι θα κληθούν να πάρουν τις αποφάσεις τους. Και οι επιλογές που έχουν στη διάθεσή τους δεν είναι πολλές: κούρεμα των διακρατικών δανείων, ή των ομολόγων της ΕΚΤ ή χρεοκοπία… 

Από banksnews