Πριν από 25 χρόνια περίπου ο κ. Φράνσις Φουκουγιάμα κυκλοφορούσε το περίφημο βιβλίο του για το «Τέλος της Ιστορίας».
Ηταν η εποχή που η αντεπανάσταση της Θάτσερ και του Ρήγκαν (αρχές της δεκαετίας του 1980) κατίσχυε στον αγγλοσαξονικό κόσμο, διευρύνοντας στη συνέχεια, μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ (1991), την επιρροή της σε όλον τον πλανήτη εδραιώνοντας έτσι αυτό που τότε αρχίσαμε να λέμε κι εξακολουθούμε σήμερα να αποκαλούμε «παγκοσμιοποίηση».
Αυτή η «νέα τάξη πραγμάτων» ήταν στην πραγματικότητα η αναβίωση του Laisser faire - της ελεύθερης διακίνησης των εμπορευμάτων (όπως στις αρχές του 20ού Αιώνα) υπό την...
προστασία των κανονιοφόρων (όπως πάντα).
Το ότι σήμερα έχουμε επιστρέψει ως κοινωνίες ακριβώς σε εκείνην την εποχή, λίγο μετά τον Ντίκενς και λίγο πριν τον α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ήταν εκείνο που δεν έλεγε ούτε προέλεγε το δοκίμιο του Φουκουγιάμα.
Αντιθέτως, ισχυριζόταν ότι με την επικράτηση του νεοφιλελευθερισμού η πολιτική διαδρομή της ανθρωπότητας είχε τελειώσει (εξ ου και το «Τέλος της Ιστορίας») -στο εξής τα πάντα θα εκινούντο μέσα στο πλαίσιο που όριζε η ταύτιση της δημοκρατίας με τον καπιταλισμό- σε κανένα άλλο στάδιο, ανώτερο ή κατώτερο, δεν θα υπήρχε η χρεία να εισέλθουν οι άνθρωποι.
Μύθοι που καταναλώνουμε ακόμα και έως σήμερα, όπως περί της αυτορύθμισης της αγοράς ή περί του ανταγωνισμού, ορθώνονταν εκείνη την εποχή (και στο βιβλίο του Φουκουγιάμα) ως τα νέα Τοτέμ της ανθρωπότητος, ως το μαγικό μαντζούνι για τη λύση όλων των προβλημάτων.
Ταξική πάλη - τέλος! Ο άνθρωπος είχε φθάσει στο ανώτατο στάδιο της εξέλιξής του - κι αυτό ήταν το... Laisser faire. Και η Νέα Τάξη (για τέταρτη φορά «νέα»)..!
Για όποιον γνώριζε λίγα οικονομικά και στοιχειώδη ιστορία το δοκίμιο του Φουκουγιάμα προκαλούσε θυμηδία ή οργή. Ομως, ελεύθερη διακίνηση εμπορευμάτων δεν σημαίνει και ελεύθερη διακίνηση ιδεών - αντιθέτως σημαίνει τη χειραγώγησή τους στην κατεύθυνση μιας ομογενοποιημένης σκέψης, χρήσιμης στο σύστημα. Ετσι, το βιβλίο του Φουκουγιάμα εκτοξεύθηκε στον Ολυμπο (απ’ τη διαφήμιση) και κατέστη το Ευαγγέλιο της νέας εποχής (απ’ την προπαγάνδα).
Προπαγανδιστικό και το ίδιο - έγινε must. Αυτό βεβαίως δεν σημαίνει ότι όσοι το μηρύκαζαν το είχαν διαβάσει κιόλας! Αρκούσε ο πιασάρικος τίτλος, σιγά τώρα μη διάβαζαν και το περιεχόμενό του, ένα κάρο φιόγκοι και τζιτζιφιόγκοι που άρχισαν να ξεφυτρώνουν τότε στον ελληνικό Τύπο (για να έρθουμε στα δικά μας) σαν μανιτάρια. (Δηλητηριώδη, ως απεδείχθη).
Ηταν οι διανοούμενοι, οι δημοσιολογούντες και οι δημοσιογράφοι της νέας εποχής - όλοι αυτοί που ήκμασαν όσον η χώρα παρήκμαζε, έχοντας πιάσει τα γιοφύρια του «εκσυγχρονισμού», του «λάιφ στάιλ» και του «νεοφιλελευθερισμού».
Ημιμαθείς οι περισσότεροι, αμαθείς και γκάου, πλην όμως καλά δικτυωμένοι, θυσίαζαν και όμνυαν κάθε μέρα στις Τράπεζες, τον ανταγωνισμό, τους μετόχους, τα επιτόκια, τους νόμους της αγοράς, καλύπτοντας ιδεολογικά (τρομάρα τους) κάθε έγκλημα που έγινε στη χώρα, απ’ το Χρηματιστήριο έως το Μνημόνιο, ενώ ταυτοχρόνως διέβαλλαν και λοιδορούσαν όποιον αντέλεγε.
Είναι ο εσμός (ανθίζει ακόμα και σήμερα ) των σμπίρων που σιγά - σιγά έπεισαν τον λαό ότι είναι μαλάκας.
Σήμερα, είκοσι πέντε χρόνια μετά, ο κ. Φράνσις Φουκουγιάμα, γκριζαρισμένος και κάπως παχύτερος, παραδέχεται ότι έκανε λάθος και ότι «η Ιστορία δεν τέλειωσε». Οτι η ταξική πάλη συνεχίζεται. Οτι ο νεοφιλελευθερισμός τα σκάτωσε. Οτι χρειαζόμαστε εκ νέου μια νέα σοσιαλδημοκρατία - όπα, μεγάλε! Σε δέκα χρόνια θα παραδεχθείς ότι ίσως να χρειαζόμαστε κι έναν νέον κομμουνισμό! Οπα και μηδέν άγαν, δικέ μου, θα πάθει κανένα από τα παρ’ ημίν ιμιτασιόν Φουκουγιαμάκια κανένα εγκεφαλικό, έτσι απότομα που παραδέχθηκες ότι έγραφες μπουρδίτσες.
Διότι οι δικοί μας κακεκτυπικοί Φουκουγιάμα, καλέ μου Φράνσις, είναι πολύ σοβαροί άνθρωποι. Διαθέτουν 34 γραβάτες ο καθένας.
Δεν φταίνε αυτοί, αν εσύ, είκοσι χρόνια καθ’ οδόν προς τη Δαμασκό, είδες αίφνης το φως το αληθινόν κι από Σαούλ πας να μας βγεις Μπερλιγκουέρ! - τι σου φταίει τώρα ο παρ’ ημίν μ@λ@κάκος που τόσα χρόνια σε είχε Ευαγγέλιο και τον βγάζεις στούρνο;
Πώς, κύριε Φράνσις μου, βγάζεις κομπογιαννίτες και μαντζουνοπώλες τόσα παλικάρια που διέπρεψαν στην ελληνική δημοσιογραφία, βρίζοντας τον λαό για λαϊκιστή, ρατσιστή, εθνικιστή, κομμουνιστή, τεμπέλη, διεφθαρμένον και κρατικοδίαιτον;
Είναι δυνατόν, εσύ ο γκουρού μιας γενιάς θεομπαιχτών να ζητάς τώρα «κράτος που θα ελέγχει τις αγορές» και «πολιτική που να κατευθύνει την οικονομία»;
Τα ύστερα του κόσμου (στο τέλος της Ιστορίας)! Σε λίγο, κύριε Φούκυ μου, θα μας ζητήσεις και την ανακατάληψη του Ράιχσταγκ απ’ τα Σοβιέτ των Ανθρώπων…
Αν υποψιασθώ ότι θα γίνεις κι εσύ κομμουνιστής στα γεράματα όπως ο Ασίμωφ, ο Γκορ Βιντάλ και κάτι άλλοι, θα θέσω εκτός νόμου τα γεράματα.
Και θα σου κόψω και τη σύνταξη..!
email: stathis@enikos.gr
Του Στάθη από enikos
Φράνσις Φουκουγιάμα: «Η νεοφιλελεύθερη επανάσταση καταβρόχθισε τα παιδιά της»
Ο διάσημος δημοσιολόγος υποστηρίζει ότι οι κοινωνίες θα στραφούν στη σοσιαλδημοκρατία
Ο Φράνσις Φουκουγιάμα διορθώνει: η Ιστορία δεν τελείωσε με την πτώση του Τείχους του Βερολίνου και με τη φιλελεύθερη επανάσταση των δεκαετιών του '80 και του '90, αντίθετα απ' ό,τι είχαν πιστέψει όσοι είχαν διαβάσει το πιο διάσημο βιβλίο του («Το τέλος της Ιστορίας και ο τελευταίος άνθρωπος»). Τώρα ο διάσημος αμερικανός δημοσιολόγος, ο οποίος διδάσκει στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ στην Καλιφόρνια, εξηγεί σε συνέντευξή του στο ιταλικό περιοδικό «Λ' Εσπρέσο» πώς αυτή η φιλελεύθερη επανάσταση κατέληξε σε αποτυχία• και ότι χρειάζεται πιθανόν μια επιστροφή στη σοσιαλδημοκρατία, αλλά σε μια σοσιαλδημοκρατία νέου τύπου, μ' ένα κράτος λιγότερο δύσκαμπτο και πολύ πιο ελαφρύ.
«Οπως όλες οι επαναστάσεις, έτσι και η νεοφιλελεύθερη στο τέλος καταβρόχθισε τα παιδιά της, στον χρηματοπιστωτικό κόσμο ταυτίστηκε με τις χειρότερες καταχρήσεις», παραδέχεται ο Φουκουγιάμα, προσθέτοντας ότι αποδεχθήκαμε τη μεγάλη διόγκωση των τραπεζών και δεν τις ελέγξαμε, με αποτέλεσμα «το χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο να αγοράσει την πρόσβαση στις πολιτικές αποφάσεις». Ηδη από το 2007-2008, μόλις δηλαδή άρχισε η κρίση, η αμερικανική κυβέρνηση θα έπρεπε να εθνικοποιήσει τις μεγάλες τράπεζες, να τις τεμαχίσει και να τις πουλήσει, περιορίζοντας έτσι την επέκτασή τους, «διότι μόνο οι μικρές τράπεζες μπορούν να ρισκάρουν χωρίς να θέτουν σε κίνδυνο την κοινωνία στο σύνολό της», εξηγεί. «Αυτό δεν έγινε επειδή τα χρηματοπιστωτικά λόμπι αποδείχθηκαν ισχυρά ακόμη και στους κόλπους της Δημοκρατικής κυβέρνησης του Μπαράκ Ομπάμα».
Σύμφωνα με τον Φουκουγιάμα, η υλική βάση της τρέχουσας οικονομικής κρίσης είναι η ανισότητα των εισοδημάτων. Στη δεκαετία του '70, στις ΗΠΑ, οι θέσεις εργασίας στα εργοστάσια άρχισαν να χάνονται για τη μεσαία τάξη, ενώ ένα τεράστιο μέρος των εισπράξεων από την οικονομία πήγαινε στους πιο εύπορους, που γίνονταν ακόμη πλουσιότεροι. «Ετσι οι κυβερνήσεις, θέλοντας να μετριάσουν το κοινωνικό χάσμα που μεγάλωνε, άρχισαν να χρηματοδοτούν τις υποθήκες στα σπίτια, αλλά χωρίς να προχωρήσουν σε μια ανακατανομή του εισοδήματος», λέει ο αμερικανός δημοσιολόγος. «Εκαναν τους φτωχούς να πιστέψουν ότι είναι σε θέση να αγοράσουν σπίτια, ενώ στην πραγματικότητα δεν ήταν. Κι έτσι έσκασε η φούσκα. Η χρηματοπιστωτική κρίση είναι συνεπώς ένα αποτέλεσμα του κοινωνικού χάσματος».
Για τον Φουκουγιάμα, η καλή είδηση είναι πως βγαίνουμε από τη νεοφιλελεύθερη εποχή και η πρόκληση είναι να αποκαταστήσουμε την έννοια του δημόσιου αγαθού. «Στις ΗΠΑ, η συζήτηση για την ανισότητα έχει ήδη αλλάξει», τονίζει. «Οταν ο υποψήφιος Ομπάμα είχε μιλήσει, το 2008, για αναδιανομή του εισοδήματος, ο Ρεπουμπλικανός αντίπαλός του ΜακΚέιν τού είχε επιτεθεί λέγοντας πως πρόκειται για πάλη των τάξεων, σοσιαλισμό και άλλα παρόμοια. Τώρα ο κόσμος έχει συνειδητοποιήσει πόσο μακριά έχει προχωρήσει η ανισότητα και το συνειδητοποίησε χάρη και στο κίνημα Occupy».
Στο πλαίσιο αυτό, πρέπει «να αποκαταστήσουμε την έννοια του δημόσιου αγαθού», προσθέτει, «πρέπει να αντιληφθούμε πως δεν πρόκειται για ένα σύνολο ατομικών αγαθών και πως η κοινωνία δεν αποτελεί το άθροισμά τους - το δημόσιο αγαθό είναι μια συλλογική έννοια. Εχουμε ανάγκη από ένα νέο μεταρρυθμιστικό σχέδιο, πιο αξιόπιστο από την παραδοσιακή σοσιαλδημοκρατία και το παραδοσιακό κράτος πρόνοιας. Είναι απαραίτητο να επανεφεύρουμε το Κράτος», ώστε να καταστεί πιο ευέλικτο και ικανό να παίρνει γρήγορα αποφάσεις.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ
Από ΤΑ ΝΕΑ
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου