«Καταιγίδα» σε μισθούς και συμβάσεις

Φθάνουν το 35% οι μειώσεις των αμοιβών στον ιδιωτικό τομέα ενώ κυριαρχεί η ελαστική εργασία

Μειώσεις μισθών που φθάνουν ως το 35% καταγράφονται επισήμως στον ιδιωτικό τομέα από την εφαρμογή του νέου μνημονίου ως σήμερα, ενώ την ίδια στιγμή οι όροι στην αγορά εργασίας έχουν ανατραπεί πλήρως, με απόλυτη επικράτηση της μερικής και της εκ περιτροπής απασχόλησης.

Η απόλυτη κατακρήμνιση των αμοιβών δεν φαίνεται να «ικανοποιεί» την τρόικα, η οποία θέτει - εκ νέου - θέμα περαιτέρω μείωσης των μισθών, με ορισμένες εργοδοτικές οργανώσεις της χώρας μας να συνεπικουρούν, ζητώντας - ανεπισήμως - νέα μέτρα.

Σύμφωνα με απολύτως εξακριβωμένες πληροφορίες, οι προτάσεις που έχουν υποβληθεί στην τρόικα για τα νέα μέτρα, τα οποία θα συζητηθούν μετά τις βουλευτικές εκλογές, περιλαμβάνουν τα εξής:...

Περικοπή ενός επιπλέον μισθού ετησίως, πιθανότατα 14ου (δώρο Πάσχα και επίδομα αδείας). Μείωση κατά 10 ημέρες της ετήσιας άδειας που δικαιούται ο μισθωτός. Μείωση των προσαυξήσεων (από 75% σε 50% ή και 25%) με τις οποίες αμείβεται η απασχόληση σε Κυριακές και αργίες. Εφαρμογή «σπαστού οκταώρου» (4 + 4 ώρες) εντός του 24ώρου. Εφαρμογή του πενθημέρου με τρόπο ώστε η διήμερη ανάπαυση να μην είναι συνεχόμενη.

Μεγάλο μέρος από τα μέτρα αυτά αποτελούν αιτήματα των επιχειρηματιών που δραστηριοποιούνται στον τουρισμό, οι οποίοι εκτιμούν πως με την εφαρμογή τους θα μειωθεί περαιτέρω το εργατικό κόστος και θα καταστεί ανταγωνιστικότερο το τελικό παραγόμενο προϊόν.

Ωστόσο τα επίσημα στοιχεία που έχει συγκεντρώσει το Σώμα Επιθεωρητών Εργασίας για τη χρονική περίοδο μετά τη 14η Φεβρουαρίου και εντεύθεν δείχνουν ήδη μεγάλες μειώσεις μισθών από 18% ως 35%. Στο διάστημα του ενάμιση μήνα που μεσολάβησε υπογράφηκαν 58 επιχειρησιακές συμβάσεις με μειώσεις μισθών που αφορούν 2.714 εργαζομένους.

Ταυτοχρόνως, διαστάσεις «επιδημίας» έχει λάβει η ανατροπή των υφιστάμενων αμοιβών μέσω της αλλαγής των ατομικών συμβάσεων. Το ίδιο χρονικό διάστημα 3.817 επιχειρήσεις προχώρησαν σε νέες ατομικές συμβάσεις με το προσωπικό τους - 17.557 άτομα - με μειώσεις μισθών που κυμαίνονται από 20% ως 28%.

«Με τα νέα μέτρα καταγράφεται μια μεσοσταθμική μείωση στους μισθούς της τάξεως του 22% - 23%» τονίζει ο ειδικός γραμματέας του ΣΕΠΕ κ. Μ. Χάλαρης, ο οποίος εκτιμά ότι εντός του 2012 η μείωση θα φθάσει το 25%. Σημειώνεται πως ήδη οι μισθοί του ιδιωτικού τομέα κατά τη διετία μειώθηκαν μεσοσταθμικά κατά 14,3%.

Νέο κύμα μειώσεων μέσω ατομικών συμβάσεων αναμένεται μετά τη 14η Μαΐου, ημερομηνία κατά την οποία λήγει η τρίμηνη μετενέργεια των κλαδικών συμβάσεων που ήδη έχουν λήξει. Παρά τις εκκλήσεις του υπουργού Εργασίας κ. Γ. Κουτρουμάνη, δεν φαίνεται να υπογράφονται νέες εντός αυτής της προθεσμίας.

Χωρίς την υπογραφή των συμβάσεων το μόνο όριο που υφίσταται είναι οι κατώτατοι μισθοί που μετά τη 14η Φεβρουαρίου έχουν διαμορφωθεί στα 586 ευρώ και στα 510,95 ευρώ για τους εργαζομένους ηλικίας κάτω των 25 ετών.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι μετά την πάροδο της τρίμηνης προθεσμίας, εφόσον δεν υπάρξουν νέες συμβάσεις, οι μειώσεις των μισθών θα είναι ανεξέλεγκτες και ενδέχεται να ξεπεράσουν ακόμη και το 40%.

Μετά την πάροδο των τριών μηνών της μετενέργειας, οι αμοιβές των εργαζομένων επανέρχονται στον βασικό μισθό και διατηρούν μόνο - όπου υπάρχουν - τα εξής τέσσερα επιδόματα: ωρίμανση, τέκνων, εκπαίδευσης και βαρέων επαγγελμάτων.

Συνεπώς καταργούνται μια σειρά επιδομάτων που διαμορφώνουν - κατά μεγάλο ποσοστό - τις τελικές αμοιβές των εργαζομένων.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις νομικών με τη λήξη μετενέργειας οι αμοιβές θα μειώνονται αυτομάτως, δηλαδή θα τροποποιείται η ατομική σύμβαση εργασίας, χωρίς τη σύμφωνη γνώμη του εργαζομένου. Η σύμφωνη γνώμη του εργαζομένου χρειάζεται μόνο για το τμήμα της αμοιβής, πέραν του κλιμακίου της σύμβασης. Κάτι τέτοιο θα προκαλέσει δραματικές μειώσεις μισθών στον ιδιωτικό τομέα.

Την απόλυτη κυριαρχία των ελαστικών μορφών απασχόλησης στην αγορά εργασίας καταγράφει το ΣΕΠΕ. Το πρώτο δίμηνο του 2012 η Επιθεώρηση Εργασίας κατέγραψε - για πρώτη φορά - στις νέες προσλήψεις περισσότερες περιπτώσεις μερικής απασχόλησης και εκ περιτροπής εργασίας από ό,τι πλήρους απασχόλησης.

Κατά τα λοιπά καταγράφονται: εργαζόμενοι χωρίς να πληρώνονται (καθυστέρηση δεδουλευμένων ως και πέντε μήνες). Πλήρης απασχόληση που μετατρέπεται σε μερική ή σε εκ περιτροπής εργασία, με ανάλογη μείωση αποδοχών. Προσλήψεις με το σταγονόμετρο και μόνο σε ευέλικτες μορφές εργασίας. Και ανασφάλιστη απασχόληση.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΣΕΠΕ, το πρώτο δίμηνο του έτους έγιναν 26.076 προσλήψεις με μερική απασχόληση και 8.670 προσλήψεις με εκ περιτροπής εργασία. Τουτέστιν 34.746 προσλήψεις με ευέλικτες μορφές εργασίας, ενώ το ίδιο διάστημα έγιναν 32.577 προσλήψεις πλήρους απασχόλησης.

Κώστας Παπαδής από ΤΟ ΒΗΜΑ