Πώς έφτασε στο επικίνδυνο δίλημμα ο Παπανδρέου

Γιατί αποφάσισε δημοψήφισμα

Κορυφαίος υπουργός ομολογούσε την περασμένη Πέμπτη – καίτοι ικανοποιημένος από την ευρωπαϊκή συμφωνία για το κούρεμα του ελληνικού χρέους – ότι δεν μπορεί να μπει η νέα δανειακή σύμβαση σε δημοψήφισμα γιατί «το αποτέλεσμα θα ήταν 90-10 κατά της κυβέρνησης»!

Προφανώς από την Πέμπτη ή κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι, ή στη συμφωνία της συνόδου κορυφής κρύβονται λεπτομέρειες, που δεν μπορεί να διαχειριστεί η ελληνική κυβέρνηση και τις οποίες...

γνωρίζει μόνο ο Γιώργος Παπανδρέου.

Η απόφαση του πρωθυπουργού να προχωρήσει σε δημοψήφισμα αιφνιδίασε του υπουργούς, πάγωσε τα κυβερνητικά στελέχη και αποσβόλωσε τους περισσότερους βουλευτές, αν και ορισμένους από αυτούς τους έκανε να νιώσουν λύτρωση, αφού βλέπουν τη διαδικασία ως μία καλή επιλογή για έξοδο από τη σημερινή ψυχοφθόρα κατάσταση.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις κυβερνητικών παραγόντων καταλυτικό ρόλο στην πρωθυπουργική επιλογή διαδραμάτισαν τα επεισόδια της περασμένης Παρασκευής στις παρελάσεις σε όλη την Ελλάδα. Ο κ. Παπανδρέου δεν ανέμενε ότι η συμφωνία θα αντιμετωπίζονταν με αρνητικό ή στην καλύτερη περίπτωση με επιφυλακτικό τρόπο. Πίστευε ότι θα ερμηνεύονταν πραγματικά ως μία σωτήρια εξέλιξη για την ελληνική οικονομία. Διαπιστώνοντας ότι η ελληνική κοινωνία – με δεδομένο μάλιστα ότι και στο κόμμα του δεν πέταξαν τη σκούφια τους με την απόφαση – αντιλήφθηκε ότι δεν έχει πλέον πολλά περιθώρια. Τα νομοθετήματα, που έχει μπροστά της η κυβέρνηση – όπως ο προϋπολογισμός - είναι δύσκολα και πιθανόν να υπήρχε νέα διαρροή βουλευτών του ΠΑΣΟΚ και μείωση της κοινοβουλευτικής δύναμης. Γνώριζε επίσης ότι απέναντί του έχει ένα μπλοκ δυνάμεων από τραπεζίτες έως μέσα ενημέρωσης, με το οποίο θα συγκρούονταν σκληρά. Μπροστά στον κίνδυνο να ηττηθεί από όλες αυτές τις αντιδράσεις – ακόμη και το ενδεχόμενο να χάσει η κυβέρνηση τη δεδηλωμένη εκτίμησε ως πολύ πιθανό -, προτίμησε να κάνει αποδεκτή την εισήγηση, που του έχουν καταθέσει στελέχη και συνεργάτες του, όπως οι υπουργοί Δημήτρης Ρέππας και Χάρης Καστανίδης για τη διενέργεια δημοψηφίσματος, με το οποίο κερδίζει χρόνο, διαμορφώνει ένα μακρύ χρονικά πλαίσιο πολιτικής σύγκρουσης με αδυσώπητα διλήμματα και φέρνει σε δύσκολη θέση την αντιπολίτευση, ιδίως τη ΝΔ, που πρέπει να τοποθετηθεί ευθέως. Οι εκλογές θα ήταν παραίτηση μέσα σε 30 ημέρες, έλεγαν κυβερνητικοί παράγοντες, αφού η ήττα θα ήταν δεδομένη. Όμως με το δημοψήφισμα τα πράγματα θα είναι διαφορετικά, καθώς το ερώτημα δεν θα είναι απλό και γρήγορο, όπως θα ήταν το εκλογικό, που περιορίζεται στην ψήφιση του ενός ή του άλλου κόμματος.

Μη ικανοποιητική συμφωνία

Κυβερνητικοί παράγοντες δηλώνουν άγνοια για τις ακριβείς προβλέψεις της ευρωπαϊκής συμφωνίας για το ελληνικό χρέος, εκτιμούν ωστόσο ότι εάν ήταν ικανοποιητική και αποτελεσματική για την Ελλάδα δεν θα τη διακινδύνευε ο Γιώργος Παπανδρέου. «Το πιθανότερο είναι να υπάρχει η εκτίμηση στο πρωθυπουργικό επιτελείο ότι η συμφωνία δεν λύνει το πρόβλημα, ότι δεν απαντά στις αγωνίες και τα προβλήματα, που αντιμετωπίζει η χώρα και ότι χρειάζεται διαφορετική λύση» σημειώνει έμπειρος κοινοβουλευτικός. Υπό αυτή την έννοια ο πρωθυπουργός προτιμά να θέσει ο ίδιος σε αμφισβήτηση τη συμφωνία πριν την αμφισβητήσουν οι αγορές, όπως έγινε με εκείνη της 21ης Ιουλίου. Και εμμέσως να πιέσει τους ευρωπαίους ηγέτες ή όποιους άλλους διεθνείς παράγοντες διαδραματίζουν ρόλο να βελτιώσουν την προτεινόμενη λύση. Ειδάλλως, τους διαμηνύει με το δημοψήφισμα, δεν θα εφαρμόσει τη συμφωνία, η οποία και μόνο με την κίνηση του να τη θέσει σε αυτές τις συνθήκες στη λαϊκή κρίση, τη βγάζει στον αέρα.

Ορισμένοι μάλιστα εκτιμούν ότι εάν ισχύει και αυτός ο παράγοντας στις κινήσεις του κ. Παπανδρέου, ο πρωθυπουργός έχει το περιθώριο, εφόσον στο μεταξύ βελτιωθεί η συμφωνία και δοθεί περαιτέρω στήριξη στην Ελλάδα, να μην κάνει τελικά το δημοψήφισμα, αλλά να αναδιπλωθεί με κάποιο τρόπο!

Γιάννης Μακρυγιάννης από το Πρώτο Θέμα