Κυριακή 16 Οκτωβρίου 2011

Το «μεγάλο κούρεμα» και οι παγίδες για Ελλάδα και Ευρώπη

ΤΟ... ΧΡΕΟΣ ΜΕΡΚΕΛ-ΣΑΡΚΟΖΙ
Σε μία κατ' αρχήν συμφωνία για την αντιμετώπιση της κρίσης χρέους της Ευρωζώνης κατέληξαν οι κοινοτικοί αξιωματούχοι, η ΕΚΤ και κυρίως ο γαλλογερμανικός άξονας που έχει αναλάβει την πρωτοβουλία τις τελευταίες δύο εβδομάδες. Το σχέδιο προβλέπει "κούρεμα" 35% έως 50% και το σκληρό παζάρι θα συνεχιστεί έως τη Σύνοδο Κορυφής.

Η εξαιρετικής σημασίας κατ' αρχήν συμφωνία ήρθε κυριολεκτικά στο... παρά πέντε και αφού εκδηλώθηκε και από τις δυο πλευρές του Ατλαντικού ένα σκηνικό... τρέλας με μύρια σενάρια που ανεβοκατέβαζαν το ποσοστό κουρέματος από το 35% έως το 80%. Τελικά, και αφού κάμφθηκαν οι αντιστάσεις της Γερμανίας, διαμορφώθηκε το τελικό σχέδιο με άκρα μυστικότητα και μεθοδικότητα, το οποίο έχει ακόμη κάποια "γκρίζα" σημεία σχετικά με τον τρόπο ενδυνάμωσης του Μηχανισμού, θέματα που αναμένεται να ξεκαθαριστούν τις επόμενες ημέρες. Ωστόσο, από τις δύο πλευρές εκφράζεται αισιοδοξία ότι...
τελικά το χάσμα θα γεφυρωθεί και το βράδυ της ερχόμενης Κυριακής η Ευρωζώνη θα κάνει επιτέλους την υπέρβαση που "δεν ανέμεναν ούτε οι αγορές αλλά ούτε και οι ΗΠΑ", όπως διαβεβαιώνουν στην έδρα της Κομισιόν. Η Σύνοδος Κορυφής αναμένεται να αποφασίσει και την επίσπευση της εφαρμογής του μόνιμου Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Στήριξης 750 δισ. ευρώ κατά ένα χρόνο.

Δυο βασικά σημεία περιλαμβάνει το κατ' αρχήν σχέδιο για τη συνολική αντιμετώπιση της κρίσης χρέους της ευρωζώνης, στο οποίο συμφώνησαν Γερμανοί και Γάλλοι, και το οποίο -μετά τη διευκρίνιση κάποιων κρίσιμων παραμέτρων- θα παρουσιαστεί στην κρίσιμη Σύνοδο Κορυφής της ερχόμενης Κυριακής.

Οπως αποκάλυψε χθες το "Εθνος", το σχέδιο "διάσωσης" της ευρωζώνης και της Ελλάδας διακατέχεται καταρχήν από την απόφαση για τη θωράκιση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας σε τέτοιο βαθμό, που θα είναι ικανό να παρεμβαίνει δραστικά στις αγορές και να προσφέρει υψηλές εγγυήσεις στα ομόλογα των κρατών-μελών της Ε.Ε.

Βασική φιλοσοφία της λύσης που προωθείται είναι το Ταμείο να εγγυάται κατά ένα μέρος την έκδοση ομολόγων προβληματικών χωρών, οι οποίες αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην αναχρηματοδότησή τους. Υπολογίζεται ότι εάν το Ταμείο εγγυηθεί το 20% της αξίας των ομολόγων μιας χώρας, τότε η δύναμη κρούσης του θα αυξηθεί κατά πέντε φορές. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι το ευρωπαϊκό Ταμείο θωρακίζεται με κεφάλαια ύψους 2,5 τρισ. ευρώ αφού η λύση της "μόχλευσης" που προκρίθηκε, έχει ως αποτέλεσμα να τετραπλασιαστούν ή ακόμη και να πενταπλασιαστούν οι πόροι του που σήμερα ανέρχονται σε 440 δισ. ευρώ.

Το δεύτερο βασικό σημείο της συμφωνίας αφορά το ύψος του κουρέματος του ελληνικού χρέους, το οποίο, αναμένεται να είναι της τάξης του 35% έως 50% κλιμακωτά, αφού θα παρέχονται στους πιστωτές περισσότερες από μία επιλογές και για παράδειγμα κάποιοι θα επιλέξουν το "κούρεμα" 50% και κάποιοι άλλοι την επιμήκυνση του χρέους με μείωση επιτοκίου που θα φέρει τελικό κούρεμα έως 30%.

Διαχειρίσιμη...
Προωθήθηκε δηλαδή η λύση της "διαχειρίσιμης επιλεκτικής χρεοκοπίας που δεν θα προκαλέσει πιστωτικό γεγονός και σε καμία περίπτωση δεν θα οδηγήσει σε ενεργοποίηση των ασφάλιστρων κινδύνου".

Με δεδομένο ότι τα τρία τέταρτα του ελληνικού χρέους βρίσκονται στα χέρια ιδιωτών, φαίνεται πως το κούρεμα ύψους 50% είναι το μέγιστο ανεκτό όριο το οποίο μπορούν να αποδεχτούν σε απώλειες τράπεζες και ασφαλιστικά ταμεία.

Επίσης, εξετάζεται σε βάθος να διασφαλιστεί ότι το ελληνικό κούρεμα δεν θα προκαλέσει προηγούμενο και δεν θα έχει ανάλογες αλυσιδωτές επιπτώσεις σε άλλους αδύναμους κρίκους, καθώς εκτιμάται ότι σε μια τέτοια περίπτωση οι απώλειες μπορεί να φτάσουν ακόμη και τα 400 δισ. ευρώ.

Η προχωρημένη συζήτηση περί κουρέματος του ελληνικού χρέους συνδέεται άμεσα με την επιχείρηση ανακεφαλοποίησης των τραπεζών, η οποία θα προωθηθεί με συνολικό και συντονισμένο ευρωπαϊκό σχέδιο και όχι με μεμονωμένες εθνικές πρωτοβουλίες.

Πάντως, εκφράζονται ορισμένες ανησυχίες για το γεγονός ότι η μαζική ανακεφαλοποίηση, που πιθανολογείται ότι θα είναι της τάξης των 220-260 δισ. ευρώ, μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις στην πίστωση και κατ΄ επέκταση στην ανάπτυξη. Για το λόγο αυτό, επιδιώκεται η ανακεφαλοποίηση να είναι στοχευμένη, δηλαδή να αφορά 60 μεγάλες ευρωπαϊκές τράπεζες και να είναι προσωρινή, ώστε να αντιμετωπιστεί πιθανή κρίση εμπιστοσύνης.

Τις λεπτομέρειες, ώστε να ληφθούν οριστικές αποφάσεις στις 23 Οκτωβρίου, επεξεργάζεται η Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή και σύμφωνα με το σχέδιο θα απαιτηθεί από τις τράπεζες να προχωρήσουν πρωτίστως σε ανακεφαλοποίηση με αύξηση των ιδίων πόρων στο επίπεδο του 9% του συνολικού κεφαλαίου το πολύ μέσα σε έξι μήνες.

Ερωτήματα

Ερωτηματικό παραμένει ο ρόλος του Ευρωπαϊκού Ταμείου στην ενίσχυση τραπεζών χωρών που δεν βρίσκονται υπό διεθνή οικονομική στήριξη, όπως η Ελλάδα, η Ιρλανδία και η Πορτογαλία. Σε αυτό το θέμα εξακολουθούν να υπάρχουν διαφωνίες μεταξύ Γερμανίας που αντιδρά στη χρήση ευρωπαϊκών πηγών χρηματοδότησης και Γαλλίας που υποστηρίζει την όσο το δυνατόν πιο ευέλικτη άντληση κονδυλίων από το Ταμείο.

ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΔΕΜΙΡΗΣ από το ΕΘΝΟΣ