Συμφωνία - σωσίβιο για Ελλάδα και ευρώ

ΠΡΑΣΙΝΟ ΓΙΑ ΝΕΟ ΠΑΚΕΤΟ 158,6 ΔΙΣ. €

Πακέτο διάσωσης 158,6 δισ. ευρώ αποφασίστηκε για την Ελλάδα στις Βρυξέλλες. Η συμφωνία-σωσίβιο περιλαμβάνει μείωση επιτοκίου και επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής

Ιστορικής σημασίας είναι η χθεσινή απόφαση των ηγετών της Ευρωζώνης, καθώς αφενός επιτυγχάνεται σημαντική μείωση και διασφάλιση της βιωσιμότητας του χρέους της Ελλάδας και αφετέρου μπαίνει φρένο στη μετακύλιση της κρίσης, με αποτέλεσμα να προασπίζεται το κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα.

Η βαθιά ανάσα που δίνεται στη χώρα μας για την εξυπηρέτηση του χρέους υποστηρίζεται από...

ένα νέο πακέτο ύψους 158,6 δισ. ευρώ.

Εξ αυτών τα 109 δισ. ευρώ αφορούν δανεισμό από την Ευρωζώνη και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (60 δισ. νέα δάνεια και 49 δισ. από τα παλιά δάνεια που υπολείπονται προς εκταμίευση).

Επιπρόσθετα η καθαρή συνεισφορά του ιδιωτικού τομέα διαμορφώνεται στα 49,6 δισ. ευρώ (37 δισ. ευρώ από ιδιώτες και 12,6 δισ. από ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης με επαναγορές ομολόγων).

Παράλληλα, δρομολογείται και ένα "Σχέδιο Μάρσαλ" για την Ελλάδα, δηλαδή μια συνολική στρατηγική για την ανάπτυξη και τις επενδύσεις στη χώρα μας με πλήρη ανακατανομή και αξιοποίηση των πόρων των διαρθρωτικών ταμείων.

Ωστόσο, το συνολικό θετικό πακέτο κρύβει "ορισμένα γκρίζα σημεία", που αφορούν τη συμπεριφορά των ιδιωτών πιστωτών στο μέλλον, αλλά και το ενδεχόμενο να απαιτηθεί ένα νέο Μνημόνιο για τη χώρα μας. Κι αυτό διότι η χρηματοδότηση από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό μπορεί να προβλεφθεί μόνο μέσω ενός νέου προγράμματος οικονομικής προσαρμογής.

Πιο αναλυτικά, η συμφωνία των Βρυξελλών προβλέπει την επιμήκυνση από τα 7,5 στα τουλάχιστον 15 χρόνια της διάρκειας αποπληρωμής των νέων δανείων των χωρών της Ευρωζώνης προς την Ελλάδα, αλλά με την περίοδο χάριτος 10 ετών που θα δοθεί, θα φτάνει τα 30 χρόνια.

Επίσης, προβλέπεται η μείωση του επιτοκίου δανεισμού από το 4,5% στο 3,5% τόσο για τα δημόσια όσο και για τα ιδιωτικά δάνεια.

Στα ιδιαίτερα θετικά στοιχεία της απόφασης των ηγετών της Ευρωζώνης περιλαμβάνεται και η ενίσχυση της ευελιξίας του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF) με σημαντική αύξηση των αρμοδιοτήτων του. Ο Μηχανισμός θα μπορεί να αγοράζει ομόλογα στη δευτερογενή αγορά.

Αναφορικά με τον ιδιωτικό τομέα, προβλέπεται η εθελοντική εμπλοκή του με σειρά εναλλακτικών λύσεων που μπορούν να παραπέμψουν σε ανταλλαγή των ομολόγων με νέα μεγάλης διάρκειας (30 ετών) επαναγορά του χρέους από την Ελλάδα καθώς και μετακύλιση των ελληνικών ομολόγων.

Η συνεισφορά αυτή θα φτάσει τα 135 δισ. σε διάρκεια 10 ετών. Εκτιμάται ότι πλέον καλύπτονται οι δανειακές ανάγκες της Ελλάδας μέχρι το 2020.

Υποβάθμιση
Πάντως, η συμφωνία των ηγετών οδηγεί όπως όλα δείχνουν στην υποβάθμιση της Ελλάδας σε καθεστώς επιλεκτικής χρεοκοπίας από τους Οίκους Αξιολόγησης λόγω της συμμετοχής των ιδιωτών.

Αλλά γεγονός είναι πλέον ότι είναι σύμφωνος και ο πρόεδρος της ΕΚΤ Ζαν-Κλοντ Τρισέ, που σημαίνει ότι έχουν προβλεφθεί τα συνοδευτικά μέτρα τα οποία θα αποτρέψουν μια αναταραχή στις αγορές της Ευρωζώνης.

Σύμφωνα με πληροφορίες, προκειμένου να δώσει ο κ. Τρισέ το πράσινο φως για τον χαρακτηρισμό της επιλεκτικής χρεοκοπίας που έως χθες ήταν "κόκκινη γραμμή", χρειάστηκε να δεχθεί εγγυήσεις από τα κράτη-μέλη ύψους 30 δισ. ευρώ ώστε να συνεχίσει να δέχεται τα ελληνικά ομόλογα ως ενέχυρο για τη συνέχιση της χρηματοδότησης.

Μετά από σκληρές διαπραγματεύσεις και για το ζήτημα της αξιολόγησης, εκτιμάται πως η περιορισμένης διάρκειας υποβάθμιση της Ελλάδας δεν θα είναι άμεση και θα ενεργοποιηθεί μέσα στις επόμενες έξι βδομάδες και μόνο για σύντομο χρονικό διάστημα "λίγων ωρών ή λίγων εβδομάδων", που δεν θα έχει ουσιαστικό αντίκτυπο, μετά την απόφαση για απρόσκοπτη χρηματοδότηση της Ελλάδας.

Οσον αφορά στο "Σχέδιο Μάρσαλ", η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να δημιουργήσει μια "δύναμη κρούσης", που θα συνεργαστεί με τις ελληνικές αρχές ώστε να διοχετευθούν κεφάλαια της ΕΕ και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων για την επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας. Τα κεφάλαια θα συμβάλουν στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και τη δημιουργία θέσεων εργασίας. Θα υπάρξει και τεχνική συνδρομής προς την Ελλάδα.

Τέλος, έμπρακτες εγγυήσεις από την Ελλάδα ως αντάλλαγμα για την παροχή της νέας ευρωπαϊκής αρωγής εξασφάλισαν οι χώρες που εμφανίστηκαν ιδιαίτερα επιφυλακτικές στη χορήγησή της.

Η ΔΗΛΩΣΗ ΤΩΝ ΗΓΕΤΩΝ ΤΗΣ ΕΥΡΩΖΩΝΗΣ
Τα 16 σημεία της συμφωνίας κορυφής

Δήλωση των Ηγετών των Κρατών ή Κυβερνήσεων της Ευρωζώνης και Ευρωπαϊκών Οργανισμών

Από το ξεκίνημα της κρίσης χρέους των κρατών της Ευρωζώνης, έχουν ληφθεί σημαντικά μέτρα σταθεροποίησης της ευρωζώνης, μεταρρύθμισης των κανόνων και ανάπτυξης νέων εργαλείων σταθεροποίησης. Η ανάκαμψη της Ευρωζώνης βρίσκεται σε καλό δρόμο και το ευρώ εδράζεται σε υγιή θεμελιώδη οικονομικά στοιχεία. Ομως, οι προκλήσεις που έχουν εμφανιστεί αποκαλύπτουν την ανάγκη λήψης εκτενέστερων μέτρων. Επιβεβαιώνουμε τη δέσμευσή μας απέναντι στο ευρώ και στη λήψη οποιασδήποτε απόφασης θα διασφαλίζει τη χρηματοοικονομική σταθερότητα της ευρωζώνης στο σύνολό της. Επίσης, επιβεβαιώνουμε και τη θέλησή μας να ενισχύσουμε τη σύγκλιση, την ανταγωνιστικότητα και τη διακυβέρνηση της Ευρωζώνης.

Σήμερα, συμφωνήσαμε στα ακόλουθα μέτρα:

Για την Ελλάδα:

1. Καλωσορίζουμε τα μέτρα που ελήφθησαν από την ελληνική κυβέρνηση για τη σταθεροποίηση των δημόσιων οικονομικών της και τη μεταρρύθμιση της οικονομίας, όπως και το νέο πακέτο μέτρων που πρόσφατα υιοθετήθηκε από την ελληνική Βουλή. Αυτές είναι άνευ προηγουμένου, αλλά απαραίτητες ενέργειες για να επιστρέψει και πάλι η Ελλάδα σε μια βιώσιμη πορεία ανάπτυξης. Συνειδητοποιούμε πόσο επίπονα είναι τα μέτρα προσαρμογής για τους Ελληνες πολίτες, αλλά είμαστε πεπεισμένοι ότι οι θυσίες αυτές είναι απαραίτητες για την οικονομική ανάκαμψη και θα συνεισφέρουν στη μελλοντική σταθερότητα και ευημερία της χώρας.

2. Συμφωνούμε στην υποστήριξη ενός νέου προγράμματος για την Ελλάδα και, μαζί με το ΔΝΤ και την εθελοντική συνεισφορά του ιδιωτικού τομέα, στην πλήρη κάλυψη του δημοσιονομικού κενού. Το σύνολο της επίσημης χρηματοδότησης υπολογίζεται ότι θα ανέλθει σε 109 δισεκατομμύρια ευρώ. Αυτό το πρόγραμμα θα σχεδιαστεί -κυρίως μέσω χαμηλότερων επιτοκίων και μεγαλύτερης διάρκειας ωριμάνσεις- για την αποφασιστική βελτίωση της βιωσιμότητας του χρέους και του προφίλ αναχρηματοδότησης της Ελλάδος. Καλούμε το ΔΝΤ να εξακολουθήσει να συνεισφέρει στη χρηματοδότηση του νέου ελληνικού προγράμματος. Προτιθέμεθα να χρησιμοποιήσουμε τον μηχανισμό χρηματοπιστωτικής στήριξης (EFSF) ως χρηματοδοτικό όχημα για τις επόμενες εκροές. Θα παρακολουθούμε πολύ στενά την αυστηρή εφαρμογή του προγράμματος με βάση τις τακτές εκτιμήσεις της Επιτροπής σε σύνδεση με την ΕΚΤ και το ΔΝΤ.

3. Αποφασίσαμε να επιμηκυνθεί η διάρκεια των δανείων του EFSF προς την Ελλάδα στη μέγιστη δυνατή διάρκεια, από την τρέχουσα των 7,5 ετών σε μια ελάχιστη διάρκεια 15 ετών και έως 30 χρόνια με περίοδο χάριτος 10 ετών. Σε αυτό το πλαίσιο, θα διασφαλίσουμε επαρκή παρακολούθηση μετά το πρόγραμμα. Θα παράσχουμε δάνεια του EFSF με επιτόκια δανεισμού αντίστοιχα αυτών της διευκόλυνσης Ισοζυγίου Πληρωμών (τρέχον επίπεδο περίπου 3,5%), σε επίπεδο που δεν θα είναι χαμηλότερο από το κόστος χρηματοδότησης του EFSF. Αποφασίσαμε επίσης να επεκτείνουμε ουσιωδώς τη διάρκεια των υπαρχόντων ελληνικών μέτρων στήριξης. Αυτά, θα συνοδευτούν από έναν μηχανισμό που θα διασφαλίζει κατάλληλα κίνητρα εφαρμογής του προγράμματος, περιλαμβανομένης της επιλογής ρυθμίσεων εγγυήσεων, όπου χρειάζεται.

4. Καλούμε για μια ολοκληρωμένη στρατηγική ανάπτυξης και επενδύσεων στην Ελλάδα. Καλωσορίζουμε την απόφαση της Επιτροπής να δημιουργήσει μια Δύναμη Κρούσης που θα εργαστεί με τις ελληνικές αρχές ώστε να διοχετεύσει τα δομικά κεφάλαια στην ανταγωνιστικότητα και την ανάπτυξη, τη δημιουργία θέσεων εργασίας και την εκπαίδευση. Θα κινητοποιήσουμε κεφάλαια της ΕΕ και θεσμών όπως η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων προς αυτόν τον σκοπό και για την επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας. Τα κράτη-μέλη και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα κινητοποιήσουν όλους τους απαραίτητους πόρους που είναι απαραίτητοι για την παροχή εξαιρετικής τεχνικής συνδρομής για να βοηθηθεί η Ελλάδα θα εφαρμόσει τις μεταρρυθμίσεις της. Η Επιτροπή θα συντάξει σχετική αναφορικά προόδου τον Οκτώβριο.

5. Ο χρηματοοικονομικός τομέας έχει εκδηλώσει τη θέλησή του να υποστηρίξει την Ελλάδα σε εθελοντική βάση μέσω ενός καταλόγου επιλογών που θα ενισχύσει τη συνολική βιωσιμότητα. Η καθαρή συνεισφορά του ιδιωτικού τομέα εκτιμάται σε 37 δισεκατομμύρια ευρώ. Θα παρασχεθεί πιστωτική ενίσχυση ώστε να στηριχθεί η ποιότητα των εγγυήσεων, προκειμένου οι ελληνικές να εξακολουθήσουν να κάνουν χρήση του ευρωπαϊκού συστήματος ρευστότητας. Αν χρειαστεί θα παράσχουμε επαρκείς πόρους για την επανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών.

Η ανάμειξη του ιδιωτικού τομέα:

6. Σε ό,τι αφορά τη γενική μας προσέγγιση για την ανάμειξη του ιδιωτικού τομέα στον χώρο του ευρώ, θα θέλαμε να ξεκαθαρίσουμε πως η Ελλάδα απαιτεί μια εξαιρετική και μοναδική λύση.

7. Ολες οι υπόλοιπες χώρες του ευρώ επισήμως επιβεβαιώνουν την ανελαστική τους βούληση να τιμήσουν πλήρως τη δική τους ανεξάρτητη κρατική υπογραφή και όλες τις δεσμεύσεις τους για βιώσιμες δημοσιονομικές συνθήκες και δομικές μεταρρυθμίσεις. Οι ηγέτες κρατών ή κυβερνήσεων της ευρωζώνης υποστηρίζουν πλήρως αυτή τη βούληση, καθώς η αξιοπιστία όλων των κρατικών υπογραφών τους αποτελεί αποφασιστικό συστατικό διασφάλισης της χρηματοοικονομικής σταθερότητας στην ευρωζώνη στο σύνολό της.

Εργαλεία σταθεροποίησης:

8. Για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας του EFSF και την αντιμετώπιση της μετάδοσης, συμφωνούμε στην αύξηση της ευκαμψίας του EFSF, επιτρέποντάς του:

• Nα παρεμβαίνει στη βάση ενός προληπτικού προγράμματος, με επαρκείς προϋποθέσεις
• Nα χρηματοδοτήσει την ανακεφαλαιοποίηση των χρηματοοικονομικών οργανισμών μέσω δανείων προς κυβερνήσεις, περιλαμβανομένων προς χώρες που δεν συμμετέχουν σε πρόγραμμα
• Nα παρεμβαίνει στις δευτερογενείς αγορές στη βάση ανάλυσης της ΕΚΤ που θα αναγνωρίζει την ύπαρξη εξαιρετικών περιστάσεων και κινδύνων για την οικονομική σταθερότητα και μια ομόφωνη απόφαση των χωρών-μελών του EFSF, ώστε να αποφευχθεί μια μόλυνση.

9. Οπου κριθεί ορθό, μια συμφωνία εμπράγματων εγγυήσεων θα τεθεί σε ισχύ για την κάλυψη κινδύνων που αναφύονται στη ζώνη του ευρώ από τις εγγυήσεις που καταβάλλουν προς το EFSF.

Δημοσιονομική σταθεροποίηση και ανάπτυξη στην Ευρωζώνη:

10. Είμαστε αποφασισμένοι να συνεχίσουμε την παροχή στήριξης προς τις χώρες που έχουν υπαχθεί σε προγράμματα ωσότου επανακτήσουν πρόσβαση στις αγορές, υπό τον όρο να εφαρμόσουν επιτυχώς αυτά τα προγράμματα. Καλωσορίζουμε την πρόοδο που έχει επιτευχθεί στην εφαρμογή των προγραμμάτων της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας και επαναλαμβάνουμε την ισχυρή μας δέσμευση στην επιτυχία αυτών των προγραμμάτων. Οι όροι δανεισμού από το EFSF που συμφωνήσαμε για την Ελλάδα θα εφαρμοστούν επίσης για την Πορτογαλία και την Ιρλανδία. Σε αυτό το πλαίσιο, επισημαίνουμε τη βούληση της Ιρλανδίας να συμμετάσχει εποικοδομητικά στις συζητήσεις για το προσχέδιο Οδηγίας για μια Ενοποιημένη Κοινή Φορολογική Βάση (CCTB) και στις δομημένες συζητήσεις για θέματα φορολογικής πολιτικής στο πλαίσιο του συμφώνου Euro+.

11. Ολες οι χώρες-μέλη της ζώνης του ευρώ θα τηρήσουν αυστηρά του συμφωνημένους δημοσιονομικούς στόχους, θα βελτιώσουν την ανταγωνιστικότητα και θα αντιμετωπίσουν μακρο-οικονομικές ανισορροπίες. Τα ελλείμματα σε όλες τις χώρες, εκτός αυτών που έχουν ενταχθεί σε πρόγραμμα, θα πρέπει να μειωθούν κάτω από 3% το αργότερο μέχρι το 2013. Σε αυτό το πλαίσιο, καλωσορίζουμε τα προϋπολογιστικά μέτρα που πρόσφατα παρουσιάστηκαν από την ιταλική κυβέρνηση, τα οποία θα της επιτρέψουν να μειώσει το έλλειμμα κάτω από 3% το 2012 και να επιτύχει ισοσκελισμένο προϋπολογισμό το 2014. Καλωσορίζουμε επίσης τις φιλόδοξες μεταρρυθμίσεις που ανέλαβε η Ισπανία στον δημοσιονομικό, χρηματοοικονομικό και δομικό τομέα. Σε συνέχεια των αποτελεσμάτων των τραπεζικών τεστ αντοχής, οι χώρες-μέλη θα παρέχουν έσχατη στήριξη σε τράπεζες, όπως κρίνεται απαραίτητο.

12. Θα εφαρμόσουμε τις προτάσεις που υιοθετήθηκαν τον Ιούνιο για μεταρρυθμίσεις που θα αναβαθμίσουν την ανάπτυξή μας. Καλούμε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων να αναβαθμίσουν τις συνέργειες μεταξύ προγραμμάτων δανεισμού και ευρωπαϊκών κεφαλαίων σε όλες τις χώρες που χαίρουν συνδρομής από ΕΕ/ΔΝΤ. Υποστηρίζουμε όλες τις προσπάθειες βελτίωσης της ικανότητάς τους να απορροφούν ευρωπαϊκά κεφάλαια με σκοπό να τονωθεί η ανάπτυξη και η απασχόληση, επιπλέον και μέσω μιας προσωρινής αύξησης της συγχρηματοδότησης.

Οικονομική διακυβέρνηση:

13. Προσβλέπουμε στην τάχιστη ολοκλήρωση του νομικού πακέτου ενίσχυσης του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης και τη νέα μακρο-οικονομική επιτήρηση. Τα μέλη της ζώνης του ευρώ θα καταβάλουν τη μέγιστη προσπάθεια για να επιτευχθεί συμφωνία με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο επί δικαιωμάτων ψήφου στο προληπτικό μέρος της Συμφωνίας.

14. Δεσμευόμαστε στην εισαγωγή νομικά δεσμευτικών εθνικών δημοσιονομικών πλαισίων όπως προβλέπει η οδηγία για τα δημοσιονομικά πλαίσια μέχρι το τέλος του 2012.

15. Συμφωνούμε ότι πρέπει να μειωθεί η εξάρτηση του κοινοτικού ρυθμιστικού πλαισίου από εξωτερικές πιστοληπτικές αξιολογήσεις λαμβάνοντας υπόψη τις σχετικές προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και προσβλέποντας στις προτάσεις της Επιτροπής για τους οίκους αξιολόγησης.

16. Καλούμε τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, σε στενή συνεργασία με τον πρόεδρο της Επιτροπής και τον πρόεδρο του Eurogroup, να κάνει συγκεκριμένες προτάσεις μέχρι τον Οκτώβριο για το πώς μπορεί να οργανωθεί καλύτερα η διαχείριση κρίσεων στην ευρωζώνη και να βελτιωθούν οι μέθοδοι εργασίας.

Καλούμε το Eurogroup να εφαρμόσει ταχέως κατά προτεραιότητα τις αποφάσεις που ελήφθησαν σήμερα".

Βαγγέλης Δεμίρης - Κώστας Τσαχάκης από το ΕΘΝΟΣ