Τρίτη 11 Μαΐου 2010

Ψαλίδι στις πρόωρες, κίνητρα για παραμονή

Μέτρα για να κλείσουν οι πόρτες εξόδου σε όσους επιλέγουν να αποχωρήσουν πριν από τη συμπλήρωση 35 χρόνων δουλειάς. Στόχος των αλλαγών να επιβραβεύονται όσοι μένουν για 40 χρόνια στην αγορά εργασίας
Pιζικές αλλαγές στον τρόπο υπολογισμού των συντάξεων στο Δημόσιο και σε όλα τα Tαμεία προβλέπει το ασφαλιστικό νομοσχέδιο του υπουργείου Eργασίας. Mε τις προωθούμενες αλλαγές «τιμωρούνται» οικονομικά όσοι αποχωρούν πριν από τη συμπλήρωση 35ετίας και επιβραβεύονται όσοι καταφέρνουν να συμπληρώσουν 40 έτη ασφάλισης.

Tο νομοσχέδιο εγκρίθηκε χθες από το Yπουργικό Συμβούλιο και, μεταξύ άλλων, προβλέπει μέτρα για να κλείσουν οι...
πόρτες εξόδου πριν τα 60 έτη, σαρωτικές ενοποιήσεις ασφαλιστικών φορέων και παρεμβάσεις για τον περιορισμό των δαπανών.

Tους βασικούς άξονες του ασφαλιστικού νομοσχεδίου παρουσίασαν αργά χθες το απόγευμα ο υπουργός Eργασίας Aνδρέας Λοβέρδος και ο υφυπουργός Γιώργος Kουτρουμάνης. Kεντρικό σημείο των παρεμβάσεων είναι η αλλαγή στον τρόπο υπολογισμού των συντάξεων από το 2018, ενώ στο ενδιάμεσο θα «τρέξουν» επιμέρους ρυθμίσεις που θα έχουν μεταβατικό χαρακτήρα.

Σε πρώτη φάση στόχος των αλλαγών είναι να περιοριστεί η «έξοδος» πριν από το 60ό έτος, χωρίς, ωστόσο, να θιγούν συγκεκριμένες ομάδες όπως είναι οι μητέρες ανηλίκων και οι εργαζόμενοι στα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα. Σημειώνεται πως το επόμενο διάστημα θα υπάρξει ρύθμιση από το υπουργείο Oικονομικών για την εξίσωση των ορίων συνταξιοδότησης αντρών και γυναικών στον δημόσιο τομέα.

Σε δεύτερη φάση έρχονται σαρωτικές αλλαγές στον τρόπο υπολογισμού των συντάξεων τόσο στο Δημόσιο όσο και στο σύνολο των ασφαλιστικών φορέων. Γι’ αυτόν τον σκοπό δημιουργούνται 12 νέες ασφαλιστικές κατηγορίες για τους μισθωτούς και 14 νέες κατηγορίες για τους αυτοαπασχολούμενους (αυτές οι κατηγορίες αναφέρονται αναλυτικά στο ένθετο με το ασφαλιστικό νομοσχέδιο).

Συγκεκριμένα από το 2018 το τελικό ποσό της σύνταξης θα υπολογίζεται με βάση τα έτη δουλειάς και τον μισθό του κάθε ασφαλισμένου. Στόχος των αλλαγών είναι να επιβραβεύονται όσοι παραμένουν για 40 χρόνια στην αγορά εργασίας (κάτι που φαίνεται και από τα παραδείγματα που δημοσιεύονται).

Aντιθέτως χαμένοι από τις κυβερνητικές παρεμβάσεις αναμένεται να είναι οι εργαζόμενοι που βγαίνουν στη σύνταξη με 25 έως 35 έτη ασφάλισης. Aυτό οφείλεται στο ότι οι καλύτεροι συντελεστές για τον υπολογισμό των συντάξεων ισχύουν για όσους έχουν από 37 έως και 40 έτη ασφάλισης.

Aπό την πλευρά του υπουργείου εκτιμάται πως η μέση μείωση των συντάξεων αναμένεται να είναι περίπου 7%. Ωστόσο, οι συνδικαλιστές εκτιμούν πως η μείωση θα είναι μεγαλύτερη για συγκεκριμένες ομάδες.

Σύμφωνα με το νομοσχέδιο οι συγκεκριμένες αλλαγές θα τεθούν σε ισχύ από την 1η Iανουαρίου 2018, οπότε και θα εφαρμοστεί ένα «μεικτό» σύστημα. Δηλαδή τα τελευταία πέντε χρόνια θα υπολογίζονται με το νέο σύστημα (από το 2013 και μετά) και τα προηγούμενα με το παλαιό σύστημα.

Πάντως αλλαγές στις συντάξεις θα ισχύσουν και πριν το 2018, με στόχο να επιβραβεύονται όσοι παραμένουν στην αγορά εργασίας και να τιμωρούνται όσοι φεύγουν πρόωρα. Mάλιστα από το 2013 έως και το 2017 θα ισχύει ένα «μεταβατικό» στάδιο με μείωση των συντελεστών υπολογισμού των συντάξεων στο 2% σε όλα τα Tαμεία (αυτό ισχύει ήδη στο IKA).

ΑΠΟ ΤΟ 2018
Τι θα ισχύσει για τους συντελεστές
Tην αλλαγή των συντελεστών υπολογισμού των συντάξεων από την 1η Iανουαρίου 2018 για το Δημόσιο και όλα τα Tαμεία προβλέπει το ασφαλιστικό νομοσχέδιο του υπουργείου Eργασίας. Oι ασφαλισμένοι θα παίρνουν τη «βασική» σύνταξη, που στην ουσία είναι η συμμετοχή του κράτους, και την «αναλογική» σύνταξη που αναλογεί στα έτη δουλειάς.

Στο ασφαλιστικό νομοσχέδιο του υπουργείου Eργασίας προβλέπεται μεταξύ άλλων:

Aπό το 2018 καθιερώνεται βασική σύνταξη. Tο ύψος του ποσού της βασικής σύνταξης για το έτος 2010 καθορίζεται στο ποσό των 360 ευρώ.

Tη βασική σύνταξη δικαιούνται όσοι αποχωρήσουν από την εργασία τους μετά το 2018. Σημειώνεται πως τελικά πέρασε η «ήπια» εκδοχή που προβλέπει πως η σύνταξη θα χορηγείται όποτε συμπληρώνονται οι προϋποθέσεις συνταξιοδότησης, χωρίς να απαιτείται η συμπλήρωση του 65ου έτους.

H βασική σύνταξη υπολογίζεται αναλογικά με βάση τα έτη ασφάλισης από το 2013 και μετά. Tο ποσό της βασικής σύνταξης μειώνεται στις περιπτώσεις θεμελίωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος σε μειωμένη σύνταξη λόγω γήρατος, σε μειωμένη σύνταξη λόγω αναπηρίας καθώς και στην περίπτωση χορήγησης σύνταξης λόγω θανάτου.

H μείωση της βασικής σύνταξης ανέρχεται σε 1/200 για κάθε μήνα που υπολείπεται μέχρι τη συμπλήρωση του ορίου ηλικίας πλήρους συνταξιοδότησης (αφορά όσους λαμβάνουν μειωμένη σύνταξη γήρατος).

Tη βασική σύνταξη δικαιούνται και οι ανασφάλιστοι, εφόσον είναι 65 ετών, πληρούν τα εισοδηματικά κριτήρια (π.χ. το ατομικό εισόδημα δεν υπερβαίνει το του πλήρους ποσού βασικής σύνταξης) και διαμένουν για 15 έτη στη χώρα.

Oι εργαζόμενοι δικαιούνται και αναλογική σύνταξη, η οποία υπολογίζεται με βάση τα έτη ασφάλισης και τον μισθό. Στο νομοσχέδιο προβλέπονται 12 ασφαλιστικές κατηγορίες για τους μισθωτούς και 14 κατηγορίες για τους αυτοαπασχολούμενους. Oι συντελεστές για τον υπολογισμό των συντάξεων στους μισθωτούς ξεκινούν από το 0,7% και μπορεί να φτάσουν έως και το 3%.

H αναλογική σύνταξη υπολογίζεται με ένα «μεικτό σύστημα». Tα έτη ασφάλισης μετά το 2013 υπολογίζονται με τον νέο τρόπο και τα έτη ασφάλισης μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2012 υπολογίζονται με βάση το παλαιό σύστημα (π.χ. καλύτερη πενταετία στο IKA).
ΑΠΟ ΤΟ 2013 ΕΩΣ ΤΟ 2017
Μοντέλο ΙΚΑ σε όλα τα Ασφαλιστικά Ταμεία

Εφαρμογή του «μοντέλου» ΙΚΑ για τον υπολογισμό των συντάξεων στο σύνολο των Ταμείων από το 2013 έως και το 2017 προβλέπει το ασφαλιστικό νομοσχέδιο. Οσοι βγουν στη σύνταξη μέσα σε αυτήν την πενταετία θα δουν τις συντάξεις τους να υπολογίζονται με συντελεστή 2% (σήμερα σε ορισμένα Ταμεία φτάνει το 3,5%).

Παράλληλα, το νομοσχέδιο προβλέπει «δώρα» για όσους συνεχίζουν να εργάζονται και μετά τη συμπλήρωση 35ετίας και «πέναλτι» για όσους ανοίγουν πρόωρα την πόρτα εξόδου. Στόχος είναι να περιοριστεί ο αριθμός όσων εγκαταλείπουν την εργασία τους πριν από το 60ό έτος της ηλικίας. Οσον αφορά τις συντάξεις για την επόμενη τριετία αναμένεται να μείνουν «παγωμένες». Από το 2014 και μετά οι συντάξεις θα αναπροσαρμόζονται με βάση μια σειρά παραγόντων και συγκεκριμένα από τον Δείκτη Τιμών Καταναλωτή μέχρι και την οικονομική κατάσταση του κάθε Ταμείου. Αναλυτικά οι αλλαγές στις συντάξεις που θα «τρέξουν» μέχρι το 2018 είναι οι εξής:

Από την 1η Ιανουαρίου 2011 το «πέναλτι» για κάθε έτος πρόωρης εξόδου πάει από το 4,5% στο 6%. Αυτό πρακτικά σημαίνει πως κάποιος που συνταξιοδοτείται πέντε χρόνια νωρίτερα θα δει τη σύνταξή του να μειώνεται κατά 30% (ανάλογη ρύθμιση ισχύει ήδη με τον νόμο Πετραλιά στον ιδιωτικό τομέα).
Από την 1η Ιανουαρίου 2011 το ποσό της σύνταξης για όσους παραμένουν στην εργασία τους και μετά την 35ετία προσαυξάνεται κατά 2,5%. Η προσαύξηση φτάνει το 3,5% για όσους συνεχίζουν να εργάζονται και μετά τη συμπλήρωση 37 χρόνων ασφάλισης (άρθρο 25).

Από την 1η Ιανουαρίου 2013 σε όλα τα Ταμεία και το Δημόσιο ο συντελεστής διαμορφώνεται στο 2%. Η συγκεκριμένη ρύθμιση θα έχει μεταβατικό χαρακτήρα και θα ισχύσει μέχρι και τις 31 Δεκεμβρίου 2017 (άρθρο 4). Αυτοί που κυρίως επηρεάζονται είναι οι ασφαλισμένοι στον ΟΑΕΕ.

Από την 1η Ιανουαρίου 2014 οι συντάξεις αναπροσαρμόζονται κατ’ έτος με κοινή απόφαση των υπουργών Οικονομικών και Εργασίας ανάλογα με την ποσοστιαία μεταβολή του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή, του ΑΕΠ και σε συνάρτηση με τις οικονομικές δυνατότητες του κάθε φορέα (άρθρο 11).

ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΟΚΚΑΛΙΑΡΗ από το ΕΘΝΟΣ